Cysty piersi – czy trzeba się martwić?

Cysty piersi, nazywane też torbielami piersi, to wypełnione płynem, łagodne (niezłośliwe) zmiany w tkance gruczołowej piersi. Występują dość często, szczególnie u kobiet w wieku 30–50 lat, i zwykle nie są groźne. Mimo to każda zmiana w piersi budzi niepokój – warto więc wiedzieć, czym są cysty, jak się objawiają i kiedy wymagają leczenia.

Co to jest torbiel piersi?

Cysta piersi to niewielki, elastyczny „woreczek” wypełniony płynem, który powstaje w wyniku rozszerzenia przewodów mlecznych lub gruczołów sutkowych. Może mieć różną wielkość – od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Wyróżnia się:

• proste cysty – mają cienką ścianę i czysty płyn, są niemal zawsze łagodne,

• złożone cysty – zawierają przegrody lub osady, wymagają dalszej diagnostyki.

Przyczyny powstawania

Cysty piersi powstają najczęściej w wyniku naturalnych zmian hormonalnych w cyklu miesiączkowym. Estrogeny i progesteron wpływają na tkankę gruczołową piersi, co może powodować tworzenie się torbieli. Czynniki sprzyjające to m.in.:

• wiek (szczyt zachorowań między 35. a 50. rokiem życia),

• terapia hormonalna,

• predyspozycje genetyczne,

• duża gęstość gruczołowa piersi.

Po menopauzie cysty występują rzadko, chyba że kobieta przyjmuje hormonalną terapię zastępczą.

Objawy

Większość cyst nie daje żadnych objawów i jest wykrywana przypadkowo podczas badania USG lub mammografii. Jeśli jednak są większe, mogą powodować:

• wyczuwalny, miękki lub sprężysty guzek w piersi,

• uczucie napięcia lub bolesności, zwłaszcza przed miesiączką,

• powiększenie piersi lub asymetrię.

Cysta zwykle jest przesuwalna pod palcami i ma regularny kształt.

Diagnostyka

Podstawą rozpoznania jest:

• badanie palpacyjne piersi (wykonywane przez lekarza lub samobadanie),

• USG piersi – pozwala odróżnić torbiel od guzów litych,

• mammografia – częściej stosowana u kobiet po 40. roku życia,

• biopsja cienkoigłowa – gdy torbiel jest duża, bolesna lub budzi podejrzenia.

Pobrany płyn z torbieli można poddać analizie cytologicznej, aby wykluczyć obecność komórek nowotworowych (co zdarza się bardzo rzadko).

Leczenie

Większość cyst nie wymaga leczenia – wystarczy obserwacja. Interwencję rozważa się, gdy:

• torbiel powoduje ból lub dyskomfort,

• gwałtownie rośnie,

• ma cechy podejrzane w badaniach obrazowych.

W takich przypadkach można wykonać punkcję (aspirację) torbieli i usunąć płyn. Zabieg jest prosty, szybki i zazwyczaj nie wymaga znieczulenia.

W rzadkich przypadkach torbiel może się odnawiać. Wtedy lekarz może zlecić dalszą diagnostykę lub rozważyć chirurgiczne usunięcie zmiany.

Czy torbiel może być rakiem?

Zwykłe, proste cysty nie są zmianami nowotworowymi i nie zwiększają ryzyka raka piersi. Jednak każda nowa zmiana powinna być oceniona przez lekarza. Czasami w pobliżu cysty może współistnieć inny guzek, dlatego tak ważna jest regularna kontrola.

Profilaktyka i samokontrola

Choć nie można całkowicie zapobiec powstawaniu cyst, warto dbać o zdrowie piersi:

• regularnie wykonywać samobadanie piersi (najlepiej kilka dni po miesiączce),

• chodzić na kontrolne badania USG lub mammografię,

• dbać o zdrową dietę i unikać nadmiaru kofeiny (u niektórych kobiet łagodzi to objawy).

Podsumowanie

Cysty piersi to częsta, łagodna zmiana, która w większości przypadków nie wymaga leczenia. Mimo to każdą nową zmianę w piersi warto skonsultować z lekarzem. Dzięki regularnym badaniom i świadomości własnego ciała możemy szybko wykryć i reagować na ewentualne nieprawidłowości.