Choroba Gravesa-Basedowa - co to takiego?

Choroba Gravesa-Basedowa, znana również jako nadczynność tarczycy, jest autoimmunologicznym schorzeniem, które prowadzi do nadmiernej produkcji hormonów tarczycy. Jest to najczęstsza forma nadczynności tarczycy i dotyka głównie kobiety w młodym i średnim wieku. 

Choroba Gravesa-Basedowa jest wynikiem nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego, który atakuje tarczycę, prowadząc do jej nadmiernej stymulacji. Kluczowym czynnikiem w tym procesie są przeciwciała, zwane immunoglobulinami stymulującymi tarczycę (TSI), które działają na receptorach TSH (hormonu stymulującego tarczycę). Główne czynniki ryzyka związane z chorobą to:

• Czynniki genetyczne:

Historia chorób tarczycy w rodzinie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby.

• Czynniki środowiskowe:

Stres, palenie tytoniu, a także niektóre infekcje wirusowe mogą wywoływać lub zaostrzać objawy choroby.

• Hormonalne zmiany:

Zmiany w poziomie hormonów, zwłaszcza w okresie ciąży lub menopauzy, mogą wpływać na rozwój choroby.


Objawy choroby Gravesa-Basedowa mogą być różnorodne i często wpływają na jakość życia pacjentów. Należą do nich:

• Objawy związane z nadczynnością tarczycy:

Utrata masy ciała mimo zwiększonego apetytu.
Zwiększona potliwość i nietolerancja ciepła.
Drżenie rąk, nerwowość i lęk.

• Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym:

Przyspieszone tętno (tachykardia), a w niektórych przypadkach arytmia.

• Problemy ze wzrokiem:

Wytrzeszcz oczu (eksoftalmia) jest charakterystycznym objawem choroby, spowodowanym obrzękiem tkanek wokół oczu.

• Objawy dermatologiczne:

Skórne zmiany, takie jak świąd, obrzęk lub zmiany pigmentacyjne.

• Problemy z układem pokarmowym:

Biegunka lub zwiększona częstotliwość wypróżnień.


Diagnostyka choroby Gravesa-Basedowa opiera się na:

• Wywiadzie klinicznym i badaniu fizykalnym:

Lekarz ocenia objawy i przeprowadza badanie tarczycy.

• Badaniach laboratoryjnych:

Pomiar poziomu hormonów tarczycy (FT4, FT3) oraz hormonu stymulującego tarczycę (TSH).
Badanie obecności przeciwciał przeciwtarczycowych, w tym TSI.

• Badania obrazowe:

USG tarczycy oraz, w niektórych przypadkach, scyntygrafia tarczycy mogą być pomocne w ocenie funkcji tarczycy.


Leczenie choroby Gravesa-Basedowa może być zróżnicowane i zależy od ciężkości choroby oraz preferencji pacjenta. Główne metody leczenia to:

• Leki przeciwtarczycowe:

Metimazol i propylotiouracyl zmniejszają produkcję hormonów tarczycy.

• Jod radioaktywny:

Jod radioaktywny jest stosowany w celu zniszczenia nadczynnych komórek tarczycy. Jest to powszechna metoda leczenia w krajach rozwiniętych.

• Chirurgia:

W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy dużym powiększeniu tarczycy (wole) lub nietolerancji na leki, może być wskazany zabieg chirurgiczny usunięcia części lub całości tarczycy.

• Leczenie objawowe:

Beta-blokery mogą być stosowane w celu łagodzenia objawów sercowo-naczyniowych, takich jak przyspieszone tętno i drżenie.


Choroba Gravesa-Basedowa to poważne schorzenie, które wymaga odpowiedniej diagnostyki i leczenia. Wczesne rozpoznanie oraz indywidualnie dopasowane terapie mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Ważne jest, aby pacjenci z chorobą Gravesa-Basedowa pozostawali pod stałą opieką lekarza, aby monitorować postęp leczenia i unikać powikłań. Zrozumienie choroby i jej objawów jest kluczowe dla skutecznej interwencji oraz wsparcia ze strony rodziny i przyjaciół.