Choroba Brutona
Tags
przeciwciała limfocyty genetyka choroba genetyczna

Choroba Brutona, znana również jako agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X (XLA), to pierwotny niedobór odporności wynikający z genetycznie uwarunkowanego braku dojrzewania limfocytów B.

 

Przyczyna

  • Choroba jest spowodowana mutacją w genie BTK (Bruton Tyrosine Kinase), który znajduje się na chromosomie X.
  • Gen BTK odpowiada za prawidłowy rozwój i dojrzewanie limfocytów B, odpowiedzialnych za produkcję przeciwciał (immunoglobulin).
  • Dziedziczona recesywnie, sprzężona z płcią – dotyka niemal wyłącznie chłopców.

Mechanizm

  • Brak aktywnego białka BTK prowadzi do zahamowania różnicowania limfocytów pre-B do dojrzałych limfocytów B.
  • Efekt: znacznie zmniejszona lub brakująca liczba limfocytów B i bardzo niski poziom wszystkich klas przeciwciał (IgG, IgA, IgM).
  • Upośledzona odporność humoralna prowadzi do nawracających i ciężkich infekcji.

Objawy kliniczne

  • Pojawiają się zwykle po 6. miesiącu życia, gdy przestaje działać odporność bierna przekazana przez matkę (IgG):
  • Nawracające infekcje bakteryjne: zapalenie oskrzeli, płuc, ucha środkowego, zatok, a także przewlekłe biegunki,
  • Nietypowe i ciężkie zakażenia, m.in. Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus,
  • Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa,
  • Zmniejszone węzły chłonne i migdałki,
  • Brak odpowiedzi na szczepienia (zwłaszcza te wymagające odpowiedzi humoralnej).

Diagnostyka

  • Immunofenotyp: brak lub bardzo mało limfocytów B (CD19+, CD20+),
  • Bardzo niskie lub niewykrywalne stężenia IgG, IgA, IgM,
  • Testy genetyczne: wykrycie mutacji genu BTK,
  • Historia rodzinna (jeśli występowały podobne przypadki u mężczyzn w rodzinie).

Leczenie

  • Immunoglobulina dożylna (IVIG) lub podskórna (SCIG) – podawana regularnie co 3–4 tygodnie w celu uzupełnienia przeciwciał,
  • Profilaktyczne antybiotyki w niektórych przypadkach.

Rokowanie

  • Przy właściwej diagnozie i regularnym leczeniu – osoby chore mogą prowadzić względnie normalne życie, choć ryzyko powikłań (zwłaszcza płucnych) pozostaje.
  • Nieleczona choroba prowadzi do ciężkich, przewlekłych zakażeń i zgonu w dzieciństwie.

Nazwa choroby pochodzi od dr Ogdena Brutona, który jako pierwszy opisał przypadek chłopca z brakiem przeciwciał w 1952 roku.

Choroba Brutona to klasyczny przykład pierwotnego niedoboru odporności humoralnej.

Kobiety mogą być nosicielkami – same nie chorują, ale mogą przekazać mutację synom.