Bartoneloza
Bartoneloza to choroba wywoływana przez bakterie z rodzaju Bartonella. Jest to infekcja, która może dotykać zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Bakterie te są przenoszone głównie przez wektory takie jak pchły, wszy, kleszcze, a także przez zadrapania lub ugryzienia od zakażonych zwierząt, najczęściej kotów.


Wyróżnia się kilka postaci bartonelozy:

  • Choroba kociego pazura (Bartonella henselae) - najczęstsza postać bartonelozy u ludzi. Objawia się najpierw powiększeniem węzłów chłonnych w miejscu zadrapania lub ugryzienia, a potem może prowadzić do gorączki, bólu głowy i osłabienia. W rzadkich przypadkach może dojść do powikłań, takich jak zapalenie wątroby, śledziony czy zapalenie mózgu.
  • Bartoneloza okopowa (Bartonella quintana) - znana również jako "gorączka okopowa" (trench fever), była szczególnie rozpowszechniona w czasie wojen, kiedy złe warunki higieniczne sprzyjały rozmnażaniu się wszy, które są jej głównymi przenosicielami. Objawia się nawracającymi gorączkami, bólami głowy, bólem nóg i ogólnym osłabieniem.


Diagnostyka:

  • Wywiad medyczny: analiza objawów, ekspozycji na potencjalne wektory (np. kontakt z kotami, ugryzienia przez owady).
  • Testy serologiczne: wykrywanie przeciwciał przeciwko Bartonella.
  • PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy): wykrywanie DNA bakterii we krwi lub tkankach.


Leczenie:

Antybiotyki: leczenie bartonelozy zwykle obejmuje podawanie antybiotyków, takich jak doksycyklina, azytromycyna lub erytromycyna. W przypadku powikłań, takich jak zapalenie wsierdzia, konieczne może być dłuższe leczenie i hospitalizacja.


Zapobieganie:

  • Unikanie zadrapań i ugryzień kotów: szczególnie w przypadku młodych kotów, które są częściej nosicielami bakterii Bartonella henselae.
  • Ochrona przed wektorami: stosowanie środków odstraszających owady oraz noszenie odpowiedniej odzieży w miejscach, gdzie mogą występować pchły, wszy czy kleszcze.
  • Prawidłowe leczenie ran: szybkie oczyszczenie i dezynfekcja zadrapań lub ugryzień, aby zapobiec zakażeniu.

W Polsce około 80% przypadków zachorowań występuje u dzieci w wieku od 1 do 15 lat. W klimacie umiarkowanym najczęstsze zakażenia mają miejsce zazwyczaj jesienią i zimą. Badania przeprowadzone w Polsce pokazały, że ponad 50% kotów jest nosicielami bakterii B. henselae, jednak u zwierząt infekcja przebiega bez objawów.