Bruceloza - jedna z chorób odzwierzęcych
Tags
zwierzęta zmęczenie odzwierzęca choroba infekcja gorączka ból głowy bakteria
Bruceloza to choroba bakteryjna wywoływana przez bakterie z rodzaju Brucella, które mogą infekować ludzi i zwierzęta. Jest to zoonoza, co oznacza, że może być przenoszona ze zwierząt na ludzi, najczęściej przez bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami lub przez spożycie skażonych produktów zwierzęcych. Choroba ta u człowieka znana jest również pod nazwami: gorączka maltańska, choroba Banga, gorączka falująca, gorączka kozia, gorączka skalna, gorączka gibraltarska, gorączka Rio Grande.

Przyczyny

Bruceloza jest wywoływana przez różne gatunki Brucella, które odpowiadają za poszczególne zakażenia:

  • zakażenie bydła
  • zakażenie kóz i owiec
  • zakażenie trzody chlewnej
  • zakażenie psów

Ludzie mogą zarazić się brucelozą przez:

  • Spożycie niepasteryzowanego mleka, serów i innych produktów mlecznych od zakażonych zwierząt.
  • Kontakt z krwią, tkankami, moczem lub wydzielinami zakażonych zwierząt.
  • Wdychanie skażonego powietrza w miejscach, gdzie przebywają zakażone zwierzęta.
  • Uszkodzenia skóry lub błon śluzowych podczas pracy z zakażonymi zwierzętami.

Objawy

Bruceloza może przebiegać w formie ostrej, podostrej lub przewlekłej. Objawy mogą pojawić się po kilku dniach do kilku miesięcy od zakażenia i obejmują:

  • Gorączkę falującą – okresowe epizody gorączki z napadami pocenia się.
  • Bóle mięśni i stawów – szczególnie w dużych stawach.
  • Osłabienie i zmęczenie – uczucie wyczerpania.
  • Bóle głowy – różnej intensywności.
  • Utrata masy ciała – spowodowana zmniejszonym apetytem i ogólnym osłabieniem.

W cięższych przypadkach mogą wystąpić powikłania, takie jak:

  • Zapalenie wsierdzia – zapalenie wewnętrznej warstwy serca.
  • Zapalenie stawów – przewlekłe zapalenie stawów.
  • Zapalenie wątroby i śledziony – powiększenie tych narządów.
  • Zaburzenia neurologiczne – zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu.

Diagnostyka

Diagnostyka brucelozy obejmuje:

  • Wywiad medyczny i badanie fizykalne – ocena historii narażenia na kontakt ze zwierzętami oraz objawy kliniczne.
  • Testy serologiczne – wykrywanie przeciwciał przeciwko Brucella za pomocą testu ELISA, testu aglutynacji Wrighta czy testu 2-ME.
  • Hodowla bakterii – próbki krwi, szpiku kostnego lub innych tkanek są hodowane w laboratorium w celu wykrycia Brucella.
  • Testy molekularne – PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy) do wykrywania DNA bakterii.

Leczenie

Leczenie brucelozy obejmuje długotrwałą antybiotykoterapię:

  • Doksycyklina w połączeniu z rifampicyną przez co najmniej 6 tygodni.
  • W cięższych przypadkach lub przy powikłaniach mogą być używane dodatkowe antybiotyki, takie jak streptomycyna lub gentamycyna.
  • Leczenie brucelozy przewlekłej jest trudniejsze i może wymagać dłuższego okresu stosowania antybiotyków.

Zapobieganie

Zapobieganie brucelozie obejmuje:

  • Spożywanie pasteryzowanych produktów mlecznych – unikanie niepasteryzowanego mleka i jego przetworów.
  • Środki ochrony osobistej – stosowanie rękawic, masek i odzieży ochronnej podczas pracy ze zwierzętami.
  • Szczepienia zwierząt – regularne szczepienia zwierząt hodowlanych.
  • Edukacja społeczności – zwiększanie świadomości na temat brucelozy, jej dróg zakażenia i metod zapobiegania.

Bruceloza jest powszechna w wielu częściach świata, szczególnie w krajach rozwijających się. W Polsce bruceloza jest rzadką chorobą. W 2022 roku zgłoszono tylko 13 przypadków.