Szkarlatyna - jakie objawy powinny nas zaniepokoić?
Tags
szkarlatyna płonica objawy leczenie
Szkarlatyna – inaczej nazywana płonicą to ostatnio coraz częściej słyszana diagnoza u dzieci. Jeżeli twoje dziecko ma wysypkę, ból gardła i wysoką gorączkę, lekarz może zlecić wykonanie szybkiego testu na obecność paciorkowców aby potwierdzić, lub wykluczyć tę zakaźną chorobę. Jakie jeszcze objawy powinny nas zaniepokoić?


Co to za choroba i jak dochodzi do zakażenia


Szkarlatynę powodują niektóre ze szczepów paciorkowców, które produkują toksynę bakteryjną (Streptococcus pyogenes – paciorkowca grupy A). Wywołują one także m.in anginę. Jeżeli nasze dziecko zachoruje na tę chorobę to mamy 25 % szans na zarażenie, oczywiście mowa tutaj o kontakcie domowym i przebywaniu z chorym na co dzień. Zaznaczyć trzeba że chorują przede wszystkim dzieci. Czas wylęgania choroby to od 12 h do 4 dni od kontaktu z osobą zarażoną, ale i przedmiotami, które dotykała lub zakażonym pokarmem (bardzo rzadko).


Objawy


Objawy są niezwykle gwałtowne, szczególnie dokuczliwy jest mocny ból gardła i wysoka gorączka – powyżej 39 stopni.
Inne objawy to:
 
  • Białawy nalot na języku we wczesnym okresie choroby
  • "Truskawkowy" (czerwony i wyboisty) język
  • Czerwona wysypka na skórze, która sprawia wrażenie papieru ściernego
  • Jasnoczerwona skóra w zagięciach pod pachami, na łokciach i w pachwinach
  • Obrzęk gruczołów na szyi
  • Ból głowy lub ciała
  • Nudności, wymioty lub bóle brzucha


Wysypka


Wspomniana wysypka pojawia się w ciągu dwóch dni od rozpoczęcia choroby. Dzieje się tak zazwyczaj, ale jednak są przypadki, że wysypka jest widoczna przed chorobą, albo do 7 dni po. Pojawia się najpierw na szyi, pod pachami i w pachwinach (w miejscu, gdzie brzuch styka się z udami). Z czasem rozprzestrzenia się na całe ciało. Początkowo to małe, płaskie plamy, ale w trakcie choroby przekształcają się w drobne guzki, wyczuwalne i szorstkie jak papier ścierny. Wypryski nasilone znacząco się zlewają przez co skóra jest czerwona i wygląda jakby płonęła. Policzki chorego są różowe. Wysypka powina zanikać w ciągu kilku dni, jednak skóra może się potem łuszczyć nawet do kilku tygodni. Lekarz zazwyczaj zaleca w trakcie choroby używanie specjalnych kremów natłuszczających i łagodzących wypryski.


Czynniki zwiększające ryzyko zakażenia


Niestety niektóre osoby mają zwiększone ryzyko zarażenia z uwagi na wiek, ale i częściej chorobę te spotyka się u dzieci uczęszczających do przedszkola. Najcześciej płonica wystepuje w wieku od 5-ciu do 15- tu lat.


Zapobieganie


Ponieważ przyczyną choroby jest zarażenie bakteriami w związku z tym na szkarlatynę nie ma szczepionki. Zapobiegać można jej poprzez częste mycie i w razie braku możliwości - dezynfekcję rąk produktami szybko działającymi na bazie alkoholu, w formie płynu, żelu lub chusteczek.

Aby zapobiec zakażeniom paciorkowcem grupy A, należy:

  • zakrywać usta i nos chusteczką gdy kaszlemy lub kichamy, nawet jeżeli nie mamy żadnych objawow ew. choroby. Starajmy się kichać lub kaszleć w łokieć, weszło to w nawyk szczególnie podczas pandemii koronawirusa
  • zużytą chusteczkę wyrzucajmy do kosza na śmieci


Diagnoza


Już na podstawie wywiadu z pacjentem lekarz może podejrzewać zarażenie paciorkowcami z grupy A i szkarlatynę. Wspomniane bakterie można wykryć w wymazach z gardła pacjenta za pomocą testów. W ewentualnym badaniu labolatoryjnym - krwi, w przypadku wystąpienia tej choroby zauważymy zwiększoną liczbę białych krwinek, wyższą liczbę eozynofolii, wyższe OB oraz ASO.


Leczenie



Choroba jest całkowicie uleczalna, chociaż dawniej była niezwykle niebezpieczna i czesto śmiertelna. Obecnie podstawowe i niezbędne leczenie to antybiotyki, które działają na paciorkowce – zazwyczaj penicylina. Ewentualnie w razie uczulenia na nią, inny lek z zawartością makrolitów.
Farmakologiczne leczenie trwa zazwyczaj 10 dni. Ważne jest utrzymanie stałego poziomu antybiotyku we krwi i przestrzeganie ściśle zaleceń lekarza, aby uniknąć ew. powikłań. 


Powikłania


Nie zdarzają się one zbyt często, jednak w zależności od szybkości diagnozy i ogólnej odporności osoby chorej zdarzały się powikłania obejmujące:

  • Ropnie (kieszenie z ropą) wokół migdałków
  • Obrzęk węzłów chłonnych na szyi
  • Infekcje ucha, zatok i skóry
  • Zapalenie płuc (zakażenie płuc)
  • Gorączka reumatyczna (choroba, która może wpływać na serce, stawy, mózg i skórę)
  • Poststreptokokowe kłębuszkowe zapalenie nerek (choroba nerek)
  • Zapalenie stawów (zapalenie stawów)

Podkreślmy, że leczenie antybiotykami może zapobiec większości z tych problemów zdrowotnych.


Czy przechorowanie gwarantuje trwałą odporność?


Są trzy typy toksyn bakteryjnych powodujących płonicę, dlatego badania potwierdzają, że można zachorować maksymalnie 3 razy. Ewentualne przechorowanie uodporni nas na konkretny typ toksyny.