Proktolog - czym się zajmuje i jak wygląda wizyta u proktologa ?

Proktolog to lekarz, który ukończył specjalizację z chirurgii. Oprócz wysokiego poziomu wiedzy chirurgicznej, proktolog specjalizuje się w schorzeniach końcowego odcinka jelita grubego.  

Czym się zajmuje proktolog? 


Obszar specjalizacji proktologa obejmuje leczenie: 

• żylaków, obrzęku i zapalenia żył odbytu lub hemoroidów, 
• szczeliny odbytu, 
• przetok odbytu lub patologicznych połączeń między odbytem a powierzchnią zewnętrzną,  
• ciężkie stany zaparć lub nietrzymania stolca, 
• stany znane jako wypadanie odbytnicy, czyli wystawanie końcowego odcinka jelita grubego poza kanał odbytu, 
• wrodzone nieprawidłowości, takie jak wady rozwojowe odbytu i odbytnicy, 
• zaburzenia jelitowe, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna, 
• poważne choroby, takie jak rak jelita grubego lub rak odbytu. 

Do obowiązków proktologa należy także usuwanie ciał obcych z odbytu.



Kiedy konieczna jest wizyta u proktologa? 

Najczęstszymi powodami wizyty u proktologa są: 

• długotrwały świąd odbytu i okolic , czyli nieprzyjemne, długotrwałe swędzenie, którego przyczyn może być wiele. Ich ustalenie i zdiagnozowanie świądu nie należy do najłatwiejszych, a najlepszym sposobem jest wykonanie dodatkowych badań. Świąd jest częstym problemem i statystycznie dotyka 1 na 20 Polaków,
• zaparcia, które mogą polegać nie tylko na zbyt rzadkich wypróżnieniach, ale także na wypróżnieniach z wysiłkiem i uczuciem niepełnego wypróżnienia. Najczęstszymi przyczynami są niewłaściwa dieta i siedzący tryb życia, ale mogą mieć również podłoże psychologiczne. Proktolog często zaleca zmiany w diecie, ale może również przepisać odpowiednie leki,
• hemoroidy, które proktolog może zbadać za pomocą najprostszego badania per rectum. Hemoroidy, czyli guzki krwawnicze, to stan zapalny lub obrzęk naczyń krwionośnych zlokalizowanych w kanale odbytu. W zależności od lokalizacji mogą objawiać się boleśnie lub bezboleśnie i towarzyszy im krwawienie z odbytu,
• ból odbytu, który jest sygnałem do niepokoju i nie należy go bagatelizować. W takiej sytuacji konieczny jest jak najszybszy kontakt z lekarzem. Często ból spowodowany jest hemoroidami, szczeliną odbytu lub ropniem. Czasami jednak niestety takie objawy wskazują na nowotwór, stąd konieczność jak najszybszej konsultacji z lekarzem,
• Krwawienie z odbytu, które może wystąpić samoistnie lub podczas oddawania stolca. Tutaj również mamy różne sytuacje, gdyż krew w stolcu może być jasnoczerwona, w postaci ciemnego skrzepu lub zabarwiać cały stolec na czarno. Warto zapamiętać ten szczegół i powiedzieć o nim lekarzowi podczas wizyty, gdyż podobnie jak w przypadku bólu odbytu, jest to powód do jak najszybszej konsultacji z proktologiem. Bardzo często krwawienie spowodowane jest obecnością hemoroidów, chorobami zakaźnymi, ale także nowotworami. 
• Badanie per rectum to podstawowe badanie na wizycie proktologicznej i pozwala na zdiagnozowanie wielu różnych schorzeń, takich jak hemoroidy, ale jest też niezbędnym narzędziem w profilaktyce raka odbytu i pozwala na jego szybkie wykrycie. Ból podczas takiego badania może wskazywać na reakcję zapalną lub uszkodzenie tkanki w odbycie. 

Proktolog wykonuje również bardziej szczegółowe badania, takie jak badanie anoskopowe. Odbywa się to za pomocą przyrządu zwanego anoskopem lub w mniej oficjalnym, ale wciąż medycznym żargonie, wziernikiem, który przypomina przezroczystą rurkę z uchwytem. Jego celem jest uwidocznienie lekarzowi potencjalnych zmian patologicznych.


Jak wygląda wizyta u proktologa? 

Sama wizyta nie trwa długo. Podobnie jak lekarze innych specjalności, proktolog przeprowadza wywiad z pacjentem, analizuje wyniki badań posiadanych przez siebie, jak i dostarczonych przez pacjenta, a także może wykonać dalsze niezbędne badania, najczęściej per rectum. 

Wizyta u proktologa dla wielu pacjentów jest stresująca, a pytania zadawane przez lekarza odbierane są jako krępujące. Pamiętajmy, że choroby jelita grubego i odbytnicy, to choroby, podobnie jak choroby układu krążenia czy układu oddechowego. Wspólnym celem pacjenta i lekarza jest znalezienie najlepszej terapii i praca nad ogólnym dobrostanem pacjenta, a najważniejsza w tym wszystkim jest szczerość i otwartość. 


Jak przygotować sie do wizyty? 

Wizyta u proktologa pod względem przygotowania nie różni się zbytnio od wizyt u lekarzy innych specjalności.  

Przed wizytą u lekarza proktologa pacjent powinien zwrócić szczególną uwagę na higienę osobistą. Można również zastosować lekkostrawną dietę i pić dużo płynów, aby zapewnić prawidłową perystaltykę jelit i wypróżnienia.  

Jeśli u pacjenta zdiagnozowano już wcześniej schorzenia układu pokarmowego lub cierpi on na choroby przewlekłe, warto pamiętać o zabraniu ze sobą na wizytę dotychczasowej dokumentacji medycznej. Dobrym pomysłem jest również uzyskanie informacji o chorobach występujących w rodzinie czy przebytych zabiegach i operacjach, szczególnie tych wykonywanych w dzieciństwie, o których często zapominamy lub nie wiemy.