Co mnie czeka w laboratorium?
Tags
próbki laboratorium badania
Coraz częściej słyszymy o konieczności regularnego badania stanu zdrowia. Niestety wciąż wielu z nas unika regularnej profilaktyki i wizyt kontrolnych u lekarza. Jednak nawet najbardziej oporni, prędzej czy później będą musieli stawić się w laboratorium, choćby przy okazji badań wstępnych lub okresowych w związku z wykonywaną pracą. Czego można się tam spodziewać? Czy naprawdę warto się obawiać badania? Jak się przygotować? Przyjrzyjmy się najważniejszym elementom badania laboratoryjnego w tym krótkim tekście.

Kiedy odwiedzamy laboratorium?

Badania profilaktyczne powinniśmy wykonywać regularnie i to nie tylko pod przymusem badań okresowych. Lekarze apelują aby podstawową diagnostykę wykonywać co roku, m.in. morfologię, badanie moczu czy poziomu glukozy we krwi. Do sytuacji szczególnych, w których koniecznie powinniśmy wykonać badania zaliczymy okres planowania potomstwa, ciążę, długotrwały stres, czy duszy okres zwiększonej aktywności fizycznej, zmianę diety czy podejrzenia występowania różnych chorób. Jeśli w rodzinie występują np. choroby układu krążenia, należy ocenić profil lipidowy.
 
Badanie krwi

Wiele osób boi się igły. Choć najczęściej, pobranie próbki krwi wiąże się jedynie z krótkim ukłuciem, strach przed bólem często paraliżuje ludzi i zniechęca do dobrowolnego badania. Dla większości z nas, badanie kończy się po naklejeniu plasterka. A tak naprawdę to dopiero początek całej procedury.
 
W rzeczywistości, kiedy pielęgniarka przetrze skórę gazikiem do dezynfekcji i z wykorzystaniem specjalistycznej igły pobierze próbkę krwi z żyły (najczęściej w okolicy łokcia) i umieści ją w probówce nie mamy do czynienia z samym badaniem. Próbka musi zostać prawidłowo opisana i trafić do laboratorium, gdzie zostanie przygotowana do właściwego badania. Większość testów wykonuje się z osocza bądź surowicy. Osocze jest płynną częścią krwi, o jasnożółtym kolorze i można je uzyskać dzięki wirówce. W trakcie wirowania cząsteczki krwi opadają na dno probówki, zaś osocze pozostaje na górze. Aby uzyskać surowicę, nie dodaje się do próbki substancji zapobiegających krzepnięciu. W wyniku wirowania, skrzep krwi opada na dno probówki, zaś na górze uzyskuje się surowicę. 

W przypadku morfologii, konieczne jest przebadanie próbki krwi pełnej, więc nie wykonuje się wstępnego przygotowania w wirówce. 

Następnie próbka jest poddawana badaniu w specjalistycznych urządzeniach, np. analizatorach hematologicznych. Wynik badania może zostać wygenerowany i zapisany w formie papierowej lub elektronicznej i przekazany lekarzowi do oceny.

Warto pamiętać, że powinniśmy przestępować do badania krwi na czczo, a więc ostatni posiłek zjeść ok. godz. 18.00 w dniu poprzedzającym badanie. Najczęściej punkty pobrań są czynne od godzin porannych, ale kolejki mogą stanowić spore wyzwanie. 

Badanie próbki moczu

Pobranie próbki moczu jest znacznie łatwiejsze i mniej nieprzyjemne od pobierania krwi. Najczęściej, pobieramy ją osobiście, we własnym domu. Nie tylko ze względów higienicznych ale przede wszystkim dlatego, że najlepsze i najdokładniejsze wyniki można uzyskać z pierwszej, porannej porcji moczu. Należy ją umieścić w specjalnym pojemniku na mocz i szczelnie zamknąć. Najlepiej, aby próbka pochodziła z tzw. środkowego strumienia. Aby ją uzyskać, pierwszą, niewielką ilość moczu należy oddać do toalety, następna, większą cześć do pojemnika, zaś końcową partię znów bezpośrednio do toalety.

Wymaz z gardła

Kolejnym źródłem materiału do różnych badań jest nasze gardło. Aby prawidłowo pobrać wymaz z gardła, należy umieścić w jamie ustnej pałeczkę do pobierania wymazów i potrzeć nią o tylną ścianę gardła. Dla ułatwienia procedury , wykorzystuje się tradycje szpatułki drewniane, którymi zapobiega się podnoszeniu języka, co mogłoby uniemożliwić pobranie wartościowej próbki. Po wyjęciu, pałeczka z pobraną próbką umieszczana jest w pojemniku transportowym i oznaczana imieniem, nazwiskiem, numerem identyfikacyjnym (najczęściej PESELEM) oraz numerem próbki.

Następnie próbka jest transportowana do laboratorium i rejestrowana zgodnie z naklejką, tak aby otrzymany wynik bez problemów połączyć z danymi osoby badanej. Następnie, diagnosta przenosi pobrane próbki bakterii z pałeczki na szalkę pctriego, zawierającą odpowiednie podłoże, np. agar. Szalka z rozwijającymi się strukturami bakterii podlega inkubacji, dla uzyskania najlepszych warunków rozwoju. Czas trwania inkubacji jest różny, ale zwykle mieści się w granicach od 24 do 36 godzin. 

Prawidłowo wykonane badania laboratoryjne dostarczają niezbędnej wiedzy na temat stanu zdrowia. Nie bójmy się wykonywać regularnych badań profilaktycznych. Korzyści płynące z właściwej profilaktyki są nieprzecenione. Jeśli w naszym organizmie rozwija się jakiś stan chorobowy, szybki poznanie wroga może znacznie zwiększyć szansę na wyleczenie.