Żel ultrasonograficzny i jego rola w ultrasonografii

Preparat medyczny, jakim jest żel do USG, dzięki odpowiednio dobranemu składowi przenosi ultradźwięki z urządzenia na ciało pacjenta. Zapewnia to otrzymanie wysokiej jakości obrazu na monitorze podczas diagnostyki obrazowej, a także wspomaga terapeutyczne właściwości fal mające zastosowanie w fizjoterapii i kosmetologii. Żel do USG wykorzystywany jest głównie w ultrasonografii. Ze względu na swoją strukturę i właściwości ułatwia przewodzenie ultradźwięków z sondy do ciała pacjenta.

 

Ultradźwięki - zasada działania
Żel ultrasonograficzny wykorzystywany jest głównie w ultrasonografii, która jest najpopularniejszym badaniem obrazowym służącym do oceny tkanek i narządów. Aparat USG wykorzystuje fale ultradźwiękowe, które są odbijane lub pochłaniane, dzięki czemu uzyskujemy obraz badanego narządu w czasie rzeczywistym. Jest to możliwe dzięki przyłożeniu do ciała pacjenta określonego rodzaju przetwornika, w czym pośredniczy żel ultrasonograficzny. Eliminuje on pęcherzyki powietrza między powierzchnią sondy a skórą, które powodują zakłócenia w badaniu.

 

USG to nie tylko badanie kobiet w ciąży
USG jamy brzusznej kobiet w ciąży to jedno z głównych zastosowań żeli ultrasonograficznych. Jednak zastosowanie USG jest znacznie szersze i może obejmować badanie wielu narządów. Wśród głównych rodzajów i zastosowań USG znajdują się:

Zastosowania badania ultrasonograficznego:

  • USG jamy brzusznej wykorzystywane do oceny trzustki, śledziony, nerek, wątroby, aorty brzusznej i naczyń krwionośnych, struktury pęcherzyka żółciowego, gruczołu krokowego, pęcherza moczowego i macicy.
  • USG serca zwane również UKG lub echokardiografią. Ten rodzaj badania pozwala na wykrycie nieprawidłowości w budowie serca.
  • USG tarczycy pozwala na wykrycie guzków i torbieli w obrębie tarczycy oraz ich łatwe nakłucie pod kontrolą USG.
  • USG ośrodkowego układu nerwowego to rutynowe badanie noworodków i badanie mózgu przez niezarośnięte ciemiączko.
  • USG piersi służy do badania młodych kobiet, do 40 roku życia, w celu wykrycia powstawania guzów piersi.
  • USG jąder, stawów, tkanek miękkich i gałek ocznych w celu wykrycia wczesnych nieprawidłowości w ich obrębie.
  • USG Doppler, które dzięki odbiciu fal ultradźwiękowych przez komórki krwi służy do oceny przepływu krwi w naczyniach, jej prędkości i kierunku.


USG obejmuje USG wewnętrzne:

  • USG endorektalne lub transrektalne, które obrazuje nieprawidłowości odbytnicy i odbytu.
  • Endoskopowe badanie ultrasonograficzne, które polega na wprowadzeniu głowicy przez usta i ocenie przełyku, żołądka, dwunastnicy lub okrężnicy.
  • USG śródoperacyjne, które umożliwia ocenę w czasie rzeczywistym lokalizacji i rozmiaru zmiany, która ma być operowana.

Żel ultrasonograficzny nie jest aplikowany bezpośrednio na błony śluzowe jam ciała, dlatego w przypadku USG wewnętrznego, a także podczas ryzyka dostania się żelu do oka (w przypadku USG oczodołu), niewielką ilość żelu wprowadza się do osłonki zabezpieczającej sondę. Podczas nakładania żelu zarówno na sondę, głowicę, jak i skórę, należy pamiętać, aby nie dotykać ich aplikatorem żelu. Istnieje niebezpieczeństwo, że doprowadzi to do przedostania się bakterii do opakowania i przenoszenia ich między pacjentami.

 

Żel do ultradźwięków - w jakich procedurach medycznych jest wykorzystywany?
Żele do USG mają znacznie więcej zastosowań niż mogłoby się wydawać. Ze względu na kompatybilność z różnymi rodzajami głowic, ich zastosowanie obejmuje nie tylko USG, ale również obrazowanie ultrasonograficzne 3D i 4D oraz położnicze badania KTG.

 

Jak ultrasonografia wpływa na ludzkie ciało?
Wpływ ultrasonografii na komórki ludzkiego ciała jest możliwy po wniknięciu w nie fal ultradźwiękowych. Zasadniczo ultradźwięki są wytwarzane w specjalnych aparatach. Następnie poprzez żel ultradźwiękowy docierają do poszczególnych narządów, tkanek, a następnie głęboko do komórek. Pominięcie warstwy żelu ultrasonograficznego pomiędzy skórą a sondą negatywnie wpływa na terapeutyczne właściwości ultradźwięków, pomimo ich stosowania z odpowiednią dla danego schorzenia częstotliwością. Żel o odpowiednich właściwościach przewodzących minimalizuje straty spowodowane odbiciem ultradźwięków już na wierzchnich warstwach skóry. Tym samym pozwala ultradźwiękom wniknąć głęboko w tkanki i dotrzeć bezpośrednio do ośrodka bólu.

 

Czym powinien charakteryzować się żel do USG? 
Celem stosowania żeli do USG jest umożliwienie sprawnego i dokładnego przeprowadzenia badania. Dlatego przede wszystkim musi on zapewniać doskonałe i ciągłe przewodzenie fal ultradźwiękowych. Przewodnictwo związane jest z odpowiednią gęstością i lepkością żelu, które ponadto zapobiegają spływaniu żelu z badanego obszaru. Spływanie żelu prowadzi do zabrudzenia ubrania pacjenta oraz obszaru zabiegowego, co znacznie wydłuża czas przygotowania stanowiska do kolejnego zabiegu. Żel powinien również zapewniać komfort pacjentowi, dlatego musi być hipoalergiczny, aby nie powodować podrażnień skóry, nawet u wrażliwych pacjentów. Żel musi być również kompatybilny z sondą ultradźwiękową, aby zapewnić jak najdłuższą i nieprzerwaną pracę. Żel nie może zbyt szybko wysychać i charakteryzować się neutralnym pH. Wśród jego ważniejszych właściwości powinna znaleźć się również łatwość usuwania żelu po badaniu za pomocą chusteczki lub ręcznika papierowego. Istotne dla skuteczności zabiegu jest również opakowanie żelu, które powinno umożliwiać bezpośrednią aplikację z opakowania na skórę pacjenta. Warto również zwrócić uwagę na skład, który powinien być bezzapachowy i nie zawierać substancji takich jak oleje, alkohole czy formaldehyd.


Na co zwrócić uwagę przy wyborze żelu do USG:

  • Skład - nie powinien zawierać: olejów, alkoholi, formaldehydów.
  • Kompatybilność z sondą ultradźwiękową.
  • Jak najlepsze przewodzenie fal ultradźwiękowych.
  • Odpowiednia lepkość żelu.
  • Neutralne pH.
  • Hipoalergiczny.
  • Bezzapachowy.