Wylew krwi w oku – kiedy jest powód do niepokoju?

Wylew krwi w oku, zwany również podspojówkowym wylewem krwotocznym, to dość częsta i zazwyczaj niegroźna dolegliwość, która może jednak budzić niepokój ze względu na swój nagły i wyrazisty wygląd. Czerwone plamy na białku oka wyglądają dramatycznie, ale w większości przypadków nie wiążą się z bólem ani pogorszeniem widzenia. Choć przyczyny takiego wylewu mogą być błahe — jak kichnięcie, kaszel czy podniesienie ciężaru — czasem może on sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne.

 

Czym jest wylew w oku?

Wylew krwi w oku to powszechnie występujące zjawisko, które zazwyczaj nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i nie świadczy o poważnych schorzeniach. Może pojawić się u osób w każdym wieku. Wyróżnia się dwa główne typy tego rodzaju krwawienia – wylew podspojówkowy oraz krwotok wewnątrzgałkowy.

Wylew podspojówkowy
Wylew podspojówkowy powstaje na skutek pęknięcia drobnego naczynia krwionośnego znajdującego się w spojówce oka, co prowadzi do przedostania się krwi do przestrzeni podspojówkowej. Krew ta gromadzi się na powierzchni gałki ocznej, co widać jako intensywnie czerwoną plamę na białku oka. Choć może wyglądać niepokojąco, nie wpływa na widzenie ani nie powoduje dolegliwości bólowych. Zazwyczaj ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni do dwóch tygodni, nie pozostawiając żadnych trwałych zmian.

Wylew do wnętrza oka
Wylew krwi do wnętrza gałki ocznej to znacznie poważniejsze schorzenie niż wylew podspojówkowy. Choć nie jest widoczny z zewnątrz, może prowadzić do nagłego pogorszenia lub całkowitej utraty wzroku. Gdy krew przedostaje się do siatkówki – zwłaszcza w dużej ilości – może dojść do uszkodzenia plamki żółtej, co skutkuje trwałym spadkiem ostrości widzenia. W przypadku niewielkiego, jednorazowego krwotoku, który nie postępuje, organizm zazwyczaj samoczynnie wchłania krew w ciągu około trzech miesięcy od momentu wystąpienia wylewu.

 

Objawy wylewu krwi do oka

Wylew w oku objawia się wyraźnym, miejscowym zaczerwienieniem w obrębie ciała szklistego. Należy go odróżniać od drobnych, rozgałęzionych naczynek widocznych na białku oka, potocznie nazywanych „pajączkami” – te świadczą o przekrwieniu, a nie o wylewie. Jeśli jednak zaczerwienienie obejmuje całe ciało szkliste, nie mamy do czynienia z krwotokiem, lecz najprawdopodobniej ze stanem zapalnym, który wymaga niezwłocznej konsultacji okulistycznej.

Symptomy towarzyszące pęknięciu naczynka w oku różnią się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z wylewem podspojówkowym, czy z krwotokiem do wnętrza gałki ocznej.

W przypadku wylewu podspojówkowego krwiak zwykle pojawia się nagle, często podczas snu, i nie powoduje bólu ani większego dyskomfortu. Czasem występuje jedynie uczucie lekkiego napięcia w oku lub minimalny obrzęk. W zależności od rozległości wylewu i wielkości uszkodzonego naczynia, zaczerwienienie może być niewielkie – przypominające cienką kreskę – lub obejmować całe białko oka.
Natomiast krwotok do wnętrza gałki ocznej objawia się przede wszystkim gwałtownym pogorszeniem widzenia, a także pojawieniem się ciemnych plam lub mętów w polu widzenia. Tego typu zaburzenia wzroku zazwyczaj nie są związane z bólem oka.

Jeśli poza krwiakiem w oku występują także inne niepokojące objawy, takie jak bóle głowy czy uczucie kołatania serca, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Mogą one bowiem wskazywać na poważniejsze schorzenia ogólnoustrojowe wymagające specjalistycznej diagnostyki.

 

Przyczyny krwiaka w oku

Wylew krwi w oku może mieć różnorodne źródła, które dzieli się na trzy główne kategorie: miejscowe czynniki wewnętrzne, czynniki zewnętrzne oraz przyczyny ogólnoustrojowe. Wylew krwi w oku może pojawić się samoistnie albo być wynikiem różnego rodzaju urazów, w tym również drobnych mikrourazów, których osoba dotknięta problemem często nawet nie zauważa. Nie bez znaczenia pozostaje także styl życia – krwiak w oku może pojawić się wskutek przemęczenia, długotrwałej pracy przy komputerze, przebywania w zadymionych lub klimatyzowanych pomieszczeniach czy braku odpowiedniego wypoczynku.

 

  • Czynniki wewnętrzne (miejscowe)

Do tej grupy zaliczamy przyczyny związane z chwilowym wzrostem ciśnienia żylnego, co może prowadzić do pęknięcia drobnych naczynek. Taka sytuacja może wystąpić podczas intensywnego wysiłku fizycznego, silnego kaszlu, kichania, napadów wymiotów czy nawet podczas dźwigania.

 

  • Czynniki zewnętrzne (mechaniczne)

Do wylewu krwi w oku może również dojść w wyniku działania czynników zewnętrznych, szczególnie mechanicznych. Należą do nich m.in.:
– obecność ciała obcego w oku,
– uraz mechaniczny,
– tarcie oka,
– noszenie soczewek kontaktowych,
– infekcje takie jak zapalenie spojówek,
– zabiegi okulistyczne.

 

  • Czynniki ogólnoustrojowe

Trzecią kategorią są uwarunkowania ogólnoustrojowe, takie jak:
– choroby układu krążenia, zwłaszcza nadciśnienie i miażdżyca,
– schorzenia krwi, np. anemia czy białaczka,
– choroby zakaźne przebiegające z wysoką gorączką (np. odra, ospa, szkarlatyna),
– urazy innych narządów,
– stosowanie leków wpływających na krzepliwość krwi, takich jak kwas acetylosalicylowy czy warfaryna.

 

Związek wylewu w oku z udarem i zażywanymi lekami

Wylew krwi w oku może być następstwem różnych schorzeń, spośród których szczególnie istotne są hiperlipidemia (czyli podwyższone stężenie lipidów we krwi), cukrzyca oraz nadciśnienie tętnicze. Choroby te wpływają na osłabienie i zwiększoną podatność ścian naczyń krwionośnych na uszkodzenia, co może prowadzić do ich samoistnego pękania. W szczególności niekontrolowane nadciśnienie jest jednym z kluczowych czynników sprzyjających pojawianiu się krwotoków w oku. Co więcej, nawracające wylewy oczne mogą być sygnałem ostrzegawczym rozwijających się powikłań układu sercowo-naczyniowego, w tym ryzyka udaru mózgu. U osób z nadciśnieniem tętniczym krwotokowi w obrębie oka często towarzyszy ból głowy, co może dodatkowo sugerować konieczność dokładniejszej diagnostyki i kontroli ciśnienia.

Leki przeciwzakrzepowe, powszechnie stosowane w leczeniu schorzeń układu krążenia, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia krwotoku w oku, nawet jeśli wskaźnik INR (czas protrombinowy) pozostaje w granicach normy. W przypadku pojawienia się wylewu należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Samodzielne modyfikowanie dawki przyjmowanych leków jest niewskazane i może być niebezpieczne.

 

Wylew w oku – jak postępować?

Zalecenia dotyczące postępowania w przypadku wylewu w oku zależą od rodzaju krwotoku – czy jest to wylew podspojówkowy, czy wewnątrzgałkowy.

W przypadku, gdy na oku pojawi się czerwona plama wskazująca na wylew podspojówkowy, zazwyczaj wystarczy poczekać od siedmiu do czternastu dni, aż problem ustąpi samoistnie. Aby przyspieszyć wchłanianie krwiaka, można stosować dostępne bez recepty preparaty zawierające witaminę C, rutynę oraz wapno, które pomagają w odbudowie ścian naczyń krwionośnych, zmniejszają wylewy i zapobiegają ich nawrotom. Osoby, które doświadczyły wylewu, powinny unikać stosowania maści ze świetlikiem, kompresów z rumianku czy herbaty, ponieważ mogą one podrażnić spojówki. Nie należy także używać kropli do oczu o działaniu obkurczającym, ani przyjmować aspiryny czy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem okulistą, aby upewnić się, że nie doszło do uszkodzenia struktury oka ani innych zmian patologicznych.

W przypadku wystąpienia objawów sugerujących wylew do wnętrza oka, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem okulistą, który przeprowadzi odpowiednią diagnostykę i rozpocznie leczenie. Osoby, u których stwierdzono wylew krwi do siatkówki, powinny odpoczywać w pozycji półsiedzącej przez kilka dni po incydencie. Dodatkowo zaleca się zasłonięcie oczu, aby przyspieszyć opadanie krwi i zminimalizować ryzyko kolejnego krwawienia.

 

Leczenie wylewu do oka

W przypadku, gdy leczenie wylewu krwi do oka jest konieczne, lekarz okulista zwykle wdraża terapię wspomagającą, której celem jest wzmocnienie naczyń włosowatych. W tym celu stosowane są krople do oczu zawierające pochodne rutyny, a także leki doustne z kwasem askorbinowym. Jeśli krwiak nie wchłania się pomimo stosowania leków przez kilka miesięcy, może być konieczne przeprowadzenie witrektomii, czyli zabiegu chirurgicznego usunięcia wynaczynionej krwi. W przypadkach wylewów spowodowanych urazem, lekarz okulista przeprowadza dodatkowe badania, takie jak USG oka, w celu sprawdzenia, czy nie doszło do odwarstwienia siatkówki. Gdy wylew jest wynikiem chorób ogólnoustrojowych, takich jak nadciśnienie tętnicze czy miażdżyca, leczenie powinno być prowadzone przez odpowiednich specjalistów, koncentrując się na leczeniu tych schorzeń.