Ręce - mycie, higiena, dezynfekcja
Tags
ręce - mycie higiena dezynfekcja antyseptyka
Nasze ręce są główną drogą przez którą dochodzi do zakażeń krzyżowych. Istotny związek między myciem rąk, a kontaktowym przenoszeniem infekcji potwierdzono już w drugiej połowie XIX wieku. W obecnym sezonie grypy i koronawirusów eksperci podkreślają, że utrzymywanie czystych rąk jest najważniejszą obroną przed zakażeniem. Ale co jest skuteczniejsze? Mycie czy dezynfekcja?

Higiena i mycie rąk

Mycie rąk jest czynnością polegającą na ich czyszczeniu za pomocą dowolnego produktu myjącego (mydła, emulsji) w celu usunięcia brudu i mikoroogranizmów. Niewątpliwie ma ono kluczowe znaczenie w zmniejszaniu ryzyka przenoszenia chorób zakaźnych. Mycie rąk jest objęte pojęciem higieny rąk. Higiena rąk to ogólny termin, który odnosi się do mycia rąk, antyseptycznego mycia rąk, chirurgicznej antyseptyki rąk.
Mycie rąk: definiuje się je jako mycie rąk zwykłym (tj. nieantybakteryjnym) mydłem i wodą.
Antyseptyczne mycie rąk: termin, który odnosi się do mycia rąk wodą i mydłem o działaniu antybakteryjnym.
Antyseptyka chirurgiczna rąk: to potocznie nazywana jako chirurgiczny peeling rąk. Ma na celu usunięcie jak największej ilości mikroorganizmów z rąk przed procedurą sterylną.


Jak często należy myć ręce?


Ręce powinno się myć wtedy, kiedy są brudne i oczywiście przed posiłkiem, oraz  jego przygotowywaniem. Należy myć ręce po wyniesieniu śmieci, skorzystaniu z łazienki, kaszleniu lub kichaniu na nie, wydmuchiwaniu nosa i dotykaniu zwierząt domowych.  Po prostu myjmy je tak często, jak tego potrzebujemy. Oczywiście bez nadgorliwości. Zbyt częste mycie spowoduje uszkodzenie i wysuszenie dłoni.


Czego szukać w środku do dezynfekcji rąk?


Skuteczny, szybko działający środek do odkażania rąk powinien zawierać co najmniej 70 procent alkoholu. Kluczowy jest również czas aplikacji - produkt powinien być wcierany w skórę przez co najmniej 30 sekund, aby się wchłonął i całkowicie wyschnął. Nie należy nakładać zbyt dużo i zbyt szybko, ani machać rękami, aby nie dopuścić do odparowania. Forma produktu jest dowolna, są dostępne chusteczki do dezynfekcji rąk, jak i żele i najbardziej popularne płyny. Niewątpliwie zaletą żeli i chusteczek jest brak rozpryskiwania produktu, jednak wybór należy do nas.
Jak wybrać pomiędzy myciem rąk, a używaniem środka odkażającego?


Mycie rąk mydłem powoduje zawieszenie i mechaniczne usunięcie mikroorganizmów i brudu z rąk. Dezynfekcja rąk odnosi się do tego samego procesu, ale z zastosowaniem preparatu przeciwdrobnoustrojowego, który zabija lub hamuje rozwój mikroorganizmów, jednak odbywa się bez użycia wody co daje jej małą przewagę. Osoby pracujące w miejscach szczególnie narażonych na zakażenie jak np. pracownicy medyczni powinny łączyć mycie rąk i ich dezynfekcję za pomocą żeli, płynów. Produkt do dezynfekcji jest bardziej precyzyjny w zabijaniu bakterii i większości wirusów, jednak mycie rąk skutecznie usunie brud, mikroby i chemikalia. 


Czyli co jest lepsze: Mycie? Czy odkażanie rąk produktem dezynfekującym?


Mimo,  iż produkty dezynfekujące ręce bardzo dobrze unicestwiają większość bakterii i wirusów to, co ciekawe, dowiedzono, że mycie rąk za pomocą mydła i wody jest skuteczniejsze przeciwko takim patogenom jak np. C. difficile i Norovirus. Czyli odpowiednie umycie rąk może pomóc w zatrzymaniu zakażeń Norawirusami. Produkty do dezynfekcji dłoni nie zadziałają odowiednio jeżeli będą one tłuste lub zabrudzone. Nie zapominajmy oczywiście o odpowiedniej PIELĘGNACJI dłoni. Jest to wyjątkowo ważne przy częstej dezynfekcji i myciu (np. pracownicy medycznych powinni dezynfekować dłonie przed i po każdym pacjencie). Środki do dezynfekcji rąk mogą nie działać skutecznie na zabrudzone lub tłuste ręce. U pracowników przychodni, czy też lekarzy do częstego używania lepiej sprawdzą się środki do dezynfekcji dłoni, ponieważ ich rece nie są silnie ubrudzone czy też tłuste. Inna sytuacja będzie u pracowników gastronomii, u których lepsze okaże się mycie rąk, bo są one silnie zabrudzone np. olejami roślinnymi. Ilość brudu i tłuszczu na dłoniach wpłynie negatywnie na skuteczność dezynfekcji. Mycie rąk jest też bardzo ważne przy kontakcie z produktami chemicznym, produktami do czyszczenia np. kuchni, ponieważ sama dezynfekcja rąk nie pomoże dezaktywować chemikaliów. Tak, więc łączenie tych dwóch rzeczy będzie najmądrzejsze.


Jak powinno wyglądać poprawne mycie i dezynfekcja dłoni?


Często widzimy czy to w przychodniach, czy w gabinetach lekarskich SCHEMATY, która pokazują jak należy to robić. Postępujmy według poniższego rysunku:



Cenne informacje przy myciu i dezynfekcji dłoni pracowników placówek medycznych i nie tylko

  • Należy pocierać dłonie o siebie przez co najmniej 30 sekund, aby ułatwić usuwanie mikroorganizmów.
  • Długie paznokcie i biżuteria zatrzymują zarazki. Najlepiej jest utrzymywać paznokcie krótko. Jeśli nosi się pierścionek, lepiej nie zdejmować go przed myciem rąk, aby można go było również umyć
  • Do osuszania rąk używajmy jednorazowych ręczników papierowych, aby mieć pewność, że można ich użyć tylko raz
  • Kran jest zawsze uważany za brudny i zaleca się go wyłączyć za pomocą ręcznika papierowego w przypadku braku idealnego czujnika lub pedału nożnego.
  • Dozowniki mydła powinny być używane aż do całkowitego opróżnienia. Po opróżnieniu należy je umyć przed ponownym napełnieniem.


Dbajmy o nasze dłonie i wybierzmy metodę, która do częstego używania bardziej się u nas sprawdzii. Weżmy pod uwagę naszą pracę i codziennie wykonywane czynności. W placówkach medycznych, gabinetach lekarskich, przychodniach to  środki do dezynfekcji dłoni będą lepszym wyborem. Jednak czy to w naszych kuchniach, czy w tych restauracyjnych, mądrzejszym wyborem będzie mydło i ich częstsze mycie, w zależności od potrzeby.
Niedawna pandemia przyzwyczaiła nas do codziennej dezynfekcji dłoni, nawet w sklepach. Potwierdzono, że przyczyniło się to do zmniejszenia zarażeń nie tylko koronawirusem, ale też grypy  i innych chorób. Może warto mieć przy sobie MAŁY płyn, żel, lub chusteczki dezynfekujące, by w razie potrzeby ich użyć.