Czy skalpel chirurgiczny i ostrze do skalpela  czymś się różnią?
Skóra człowieka oraz powięź i mięśnie czy tkanki mają bardzo różnorodne właściwości, z tego powodu do ich nacinania, przecinania wykorzystuje się różne narzędzia chirurgiczne. Dodatkowo rodzaj wykorzystywanego narzędzia, zależny jest również od charaktery zabiegu do jakiego mają zostać użyte. Za podstawowe narzędzie tnące uważa się skalpel chirurgiczny oraz nożyczki preparacyjne. Bardzo często wykorzystywane są również ostrza, szczególnie te ze stali węglowej. Postaram się wyjaśnić jakie są kluczowe różnice między tymi narzędziami.

Zarówno skalpele jak i ostrza używane są do nacinana tkanek oraz szwów, dlatego chirurdzy stosują je każdego dnia w pracy. Wiele osób używa nazw skalpel i ostrze jakby znaczyły to samo, jednak trzeba mieć świadomość, że są to dwa różne narzędzia.


Ostrze chirurgiczne jest jedynie częścią skalpela, jest to element który posiada krawędź tnącą. Skalpel poza ostrzem posiada również trzonek. Wspomniana część ułatwia lekarzowi wygodne i prawidłowe chwycenie samego skalpela. Specjalista podczas wykonywania cięcia musi wykazać się wysoką precyzją, co uławia mu szeroki wachlarz zarówno rozmiarów jak i kształtów ostrzy. Dzięki tak bogatej ilość rozmiarów oraz kształtów chirurg, ma możliwość idealnego dopasowania narzędzia do konkretnego rodzaju nacinanej tkanki.



Skalpel jak zapewne wszyscy wiedzą jest narzędziem tnącym, które jak wcześniej wspomniałam składa się z ostrza oraz uchwytu. Te dwa elementy występują w dwóch wariantach, albo są złączone na stałe albo czasowo.

Rodzaje skalpeli

Wyróżniamy skalpele:
  • jednorazowego użytku
  • wielorazowego użytku.

Skalpel jednorazowy najczęściej wyposażony jest w plastikowy trzonek oraz metalowe ostrze. Po wykorzystaniu narzędzia trzeba je bezzwłocznie utylizować.



Skalpel wielorazowy natomiast jest w całości wykonany ze stali nierdzewnej. Należy go sterylizować po każdym użyciu. Trzeba również pamiętać, że co jakiś czas konieczne jest naostrzenie ostrza.

Poza wymienionymi powyżej skalpelami na rynku dostępne są również takie z wymiennymi ostrzami. W takim przypadku trzonki wykonano ze stali, aby mogły być poddawane wielokrotnej sterylizacji. Takie skalpele mają wiele zalet. Przede wszystkim nie ma konieczności ich ostrzenia. Poza tym, w czasie trwania zabiegu można bardzo szybko wymienić ostrze na inny rozmiar, bez konieczności sterylizacji czy utylizacji całego narzędzia. Używanie takich modeli jest bardzo bezpieczne oraz ekonomiczne, dlatego są one najpopularniejsze wśród chirurgów oraz weterynarzy. Posługiwanie się takimi skalpelami znacząco zmniejsza ryzyko przenoszenia materiału zakaźnego.

Ostrza chirurgiczne wykonywane są z różnego rodzaju materiałów. Największą popularnością cieszą się te zrobione ze stali węglowej oraz stali nierdzewnej. Wykorzystywanie jednorazowych ostrzy chirurgicznych gwarantuje maksimum bezpieczeństwa. Jak już wspomniałam używanie narzędzi jednorazowych eliminuje ryzyko przenoszenia się materiału zakaźnego, a także powstawanie powikłań po zabiegach. W związku z tym, że ostrzy jednorazowego użytku nie trzeba sterylizować, instrumentariuszki mają znacznie ułatwioną pracę.


Ostrza chirurgiczne mają bardzo ostre krawędzie tnące, gwarantuje to precyzyjne nacięcie tkanki. Narzędzia są idealnie wyprofilowane, aby chirurg mógł prowadzić cięcie pewnie oraz płynnie. Ostrza posiadają szereg różnych kształtów, które oznaczone są liczbami. Niektóre z ostrzy mają końcówkę ostrą, a niektóre zaokrągloną. Przed rozpoczęciem zabiegu chirurg musi umieścić wybrane ostrze w odpowiednim uchwycie.

Trzonki do ostrzy

Najpopularniejsze trzonki wyprodukowano w dwóch rozmiarach: 3 oraz 4. Bardzo istotny jest fakt, iż każdy z nich pasuje do innych ostrzy, otóż:
  • uchwyt nr 3 dedykowany jest do ostrzu o numerach: 10, 11, 12, 15, 16.
  • uchwyt nr 4 dedykowany jest do ostrzu o numerach: 20, 21, 22, 23, 24, 25.



Reasumując, ostrze jest tylko częścią skalpela. Zanim chirurg rozpocznie nacinanie tkanki musi wybrać odpowiedni ostrze i umieścić je w uchwycie. Oczywiście po każdym zabiegu ostrze należy utylizować. Skalpele z wymiennymi ostrzami posiadają wieje zalet. Kluczowe jest to, że nie ma konieczności ich ostrzenia, dodatkowo są bardzo precyzyjne i sprzedawane są w ekonomicznych opakowaniach.

Pudełko do usuwania ostrzy, jest oczywiście wielokrotnego użytku, niesterylne, pomieścić nawet do 100 sztuk zużytych ostrzy chirurgicznych uprzednio zdjętych z trzonka skalpela. Zostało wykonane z mocnego sztucznego tworzywa, w kolorze niebieskim. 

Idealnie sprawdza się w gabinetach zabiegowych, sal operacyjnych oraz podczas wizyt domowych w miejscu zamieszkania, a także jest bardzo  przydantne weterynarzom, podologom i kosmetyczkom. Pudełko dzięki swoim niewielkim rozmiarom oraz prostocie w użytkowaniu, gwarantuje bezpieczeństwo w czas użytkowania oraz przechowywania. Należy włożyć ostrze w otwór we wnętrzu pudełka i nacisnąć wieczko przy samym końcu pociągając jednocześnie za trzonek.