Pielęgnacja kikuta pępowinowego

Pielęgnacja kikuta pępowinowego to jeden z podstawowych elementów opieki nad noworodkiem. Po porodzie, po przecięciu pępowiny, na brzuchu dziecka pozostaje jej fragment – kikut – który stopniowo wysycha i odpada zazwyczaj w ciągu 5–15 dni. W tym czasie wymaga odpowiedniej higieny, by zapobiec infekcjom i przyspieszyć gojenie.

Czym jest kikut pępowinowy?
Kikut pępowinowy to pozostałość po przecięciu pępowiny – elastycznego przewodu, który w czasie życia płodowego łączył dziecko z łożyskiem. Bezpośrednio po porodzie jest miękki i wilgotny, z czasem ciemnieje, zasycha i samoistnie odpada, pozostawiając pępek.

Jak prawidłowo pielęgnować kikut pępowinowy?
1. Utrzymuj suchy kikut
Wilgoć sprzyja rozwojowi bakterii, dlatego ważne jest, by kikut był suchy:

Po kąpieli dokładnie osusz okolicę kikuta delikatnym ręcznikiem lub gazą.

Unikaj zakrywania kikuta pieluszką – zaginaj jej górną krawędź poniżej pępka, by zapewnić dopływ powietrza.

2. Delikatnie myj, nie szoruj
Nie trzeba codziennie myć kikuta – wystarczy przemywać go przy okazji kąpieli lub gdy się zabrudzi (np. moczem lub kałem):

Użyj czystej wody z mydłem (dla noworodków) i miękkiej gazy.

Unikaj alkoholu i silnych środków dezynfekujących (chyba że lekarz zaleci inaczej).

3. Nie odrywaj na siłę
Nawet jeśli kikut wydaje się luźno trzymać – nie odrywaj go ręcznie. Powinien odpaść samoistnie.

Kiedy kikut odpada?
Zwykle między 5. a 15. dniem życia. Po jego odpadnięciu przez kilka dni może sączyć się niewielka ilość płynu lub krwi – to normalne. Jeśli jednak pojawi się nieprzyjemny zapach, ropna wydzielina, zaczerwienienie wokół pępka lub gorączka – należy skonsultować się z lekarzem.

Kiedy zgłosić się do lekarza?
Skontaktuj się z pediatrą, jeśli:

kikut nie odpadł po 3. tygodniu życia,

pojawia się silny, nieprzyjemny zapach lub ropa,

skóra wokół pępka jest zaczerwieniona, obrzęknięta, bolesna,

dziecko ma gorączkę lub jest niespokojne.

Pielęgnacja kikuta pępowinowego nie jest trudna, ale wymaga delikatności i uwagi. Najważniejsze zasady to: czystość, suchość i unikanie podrażnień. Dzięki odpowiedniej higienie i obserwacji, proces gojenia przebiegnie sprawnie i bez komplikacji.