Jak dbać o pępek u noworodka?

Gdy rodzi się dziecko, w wyniku przecięcia pępowiny powstaje kikut pępowinowy. Po upływie około dwóch tygodni, kikut odpada, jednak od momentu urodzin o kikut trzeba bardzo dbać, aby nie doszło do zakażenia. Aktualne zalecenia różnią się od tych, które obowiązywały jeszcze kilka lat temu, a to wszystko po to aby higiena pępka była na jak najwyższym poziomie oraz aby jak najszybciej wygoił się i odpadł.

Skąd się bierze pępek?

W czasie ciąży za pomocą pępowiny do dziecka docierały składniki odżywcze oraz tlen. Tą samą drogą z wnętrza macicy były usuwane produkty metaboliczne. Gdy dziecko przychodzi na świat, w pępowinie ustaje krążenie i  zostaje ona odcięta na wysokości ok. 2 cm od brzuszka dziecka a następnie zostaje założony specjalny zacisk. Kikut jest zabezpieczany przez położną a przy wypisaniu noworodka ze szpitala, zacisk jest usuwany. Gdy wyschnie, po około 24 godzinach od porodu, kikut przybiera kolor brązowawy, by po kilku dniach przybrać kolor czarny.

Pielęgnacja pępka u noworodka w domu

Na samym początku w trakcie pielęgnacji pępka może wypływać troszkę krwi i jest to całkowicie normalne. Kikut pępowinowy jest bardzo podatny na infekcje, więc prawidłowa pielęgnacja jest niezwykle ważna. Aby kikut pępowinowy goił się szybko i bezboleśnie, zaleca się stosowanie zabiegów mających na celu utrzymanie kikuta w czystości. Gojenie się kikuta polega na jego stopniowym wysychaniu, więc naszym zadaniem jest jedynie obserwacja tego procesu, bez używania jakichkolwiek kosmetyków czy spirytusu – jak to było jeszcze kilka lat temu.

Aby wspomóc proces gojenia się pępka, czyli jego wysychania, zaleca się:

• ubierać bobasa w przewiewne ubranka, bądź pozostawiać go w samej pieluszce kilka razy dziennie o ile warunki cieplne na to pozwalają. Pamiętajmy aby pieluszka nie zawadzała o kikut, jeśli tak się dzieje należy ją skrócić nożyczkami. Obecnie można także zakupić pieluszki ze specjalnym wycięciem na kikut, które mogą ułatwić delikatne obchodzenie się z nim.
• pępek należy przemywać czystymi rękami za pomocą jałowego gazika aby zapobiec zakażeniu rany.
• w trakcie kąpieli należy zminimalizować ryzyko zamoczenia kikuta, jeśli tak się stanie trzeba zadbać o dokładne wysuszenie całej okolicy pępka.
• pamiętajmy aby nie używać spirytusu ani żadnych kremów do pielęgnacji pępka u noworodka. Jeśli musimy zdezynfekować te okolice, zaleca się stosowanie środków antyseptycznych, które mają działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Jednak używanie ich nie powoduje szybszego gojenia się kikuta.
• w żadnym wypadku nie wolno odrywać kikuta, nawet jeśli po upływie 2 tygodni samoistnie nie odpadł. Jeśli nie pojawia się żadne zaczerwienienie, należy cierpliwie poczekać, proces gojenia się u każdego dziecka przebiega w innym czasie, dlatego odstępstwa kilku dni są czymś naturalnym, zwłaszcza w przypadku dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie i u wcześniaków proces ten może ulec wydłużeniu. Kikut pępowinowy ma u dzieci różną grubość i to także jest czynnik wpływający na szybkość gojenia się rany.

Co powinno nas zaniepokoić w trakcie gojenia się pępka u noworodka?

W przypadku przestrzegania zasad prawidłowej pielęgnacji i higieny w obszarze pępka, powikłania nie powinny wystąpić. Jeśli jednak zauważymy coś niepokojącego w wyglądzie kikuta pępkowego, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Do niepokojących objawów możemy zaliczyć:

• wysięk z kikuta, zwłaszcza o nieprzyjemnym zapachu,
• opuchlizna w okolicy pępka,
• obfite krwawienie z kikut
• po odpadnięciu kikuta, skóra pępka jest zaczerwieniona