Beryloza - zatrucie berylem

Beryloza, znana także jako przewlekła choroba berylowa, jest chorobą płuc wywołaną przez narażenie na pył lub opary berylu. Choroba ta dotyka głównie osób pracujących w przemyśle, gdzie beryl jest używany, np.  przemyśle metalurgicznym, lotniczym, jądrowym i elektronicznym. Beryl może służyć jako dodatek do stopów innych metali, gdzie zwiększa twardość i odporność na korozję.

Przyczyny

Osoba narażona wdycha opary lub pyły berylu, a cząsteczki dostają się do układu oddechowego. Narażenie na beryl może prowadzić do rozwoju uczulenia, które występuje u 1 do 16% osób mających kontakt z tym metalem. W skrajnych przypadkach, u maksymalnie 5% z nich rozwija się beryloza. Objawy berylozy mogą pojawić się nawet do 30 lat po ustaniu narażenia zawodowego na beryl. 

Objawy

Objawy berylozy mogą rozwijać się powoli, często latami po pierwszym narażeniu:

• Płuca: Kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, przewlekłe zapalenie oskrzeli.
• Układ oddechowy: Duszność wysiłkowa, osłabienie.
• Ogólnoustrojowe: Zmęczenie, utrata masy ciała, gorączka.
• Skóra: W rzadkich przypadkach mogą wystąpić zmiany skórne w miejscach kontaktu z berylem.

Diagnostyka

• Wywiad medyczny: Historia narażenia na beryl.
• Badania obrazowe: Rentgen klatki piersiowej lub tomografia komputerowa (CT) wykazujące zmiany w płucach.
• Testy laboratoryjne: Testy krwi, takie jak test proliferacji limfocytów berylowych (BeLPT), w celu wykrycia wrażliwości na beryl.
• Bronchoskopia: Pobranie próbki tkanki płucnej (biopsja) do badania histopatologicznego.

Leczenie

• Unikanie dalszego narażenia: Najważniejszy krok w leczeniu, przeniesienie do pracy bez berylu.
• Leki: Kortykosteroidy w celu zmniejszenia stanu zapalnego.
• Opieka wspomagająca: Terapia tlenowa w przypadku ciężkiej duszności.
• Monitorowanie: Regularne kontrole lekarskie w celu monitorowania postępu choroby.

Zapobieganie

• Środki ochrony osobistej: Noszenie masek, odzieży ochronnej i stosowanie systemów wentylacyjnych w miejscu pracy.
• Higiena pracy: Regularne monitorowanie poziomów berylu w powietrzu, stosowanie procedur minimalizujących narażenie.
• Edukacja pracowników: Szkolenia dotyczące ryzyka związanego z narażeniem na beryl i metod zapobiegania.

Stężenie berylu w powietrzu w miejscu pracy nie powinno przekraczać 0,05 mg/m3 w ciągu 8 godzin pracy. Ścisła kontrola środowiska pracy oraz świadomość pracowników na temat ochrony osobistej pozwoli na uniknięcie problemu berylozy.