Badania lekarskie pracowników - wstępne i okresowe

Badania lekarskie pracownika to obowiązkowe badania przeprowadzane przed zatrudnieniem pracownika lub w trakcie pracy.

 

Badania wstępne są przeprowadzane przed rozpoczęciem pracy. Badania okresowe dotyczą zaś pracowników zatrudnionych na dłuższy okres. Lekarz medycyny pracy sprawdza stan organizmu i decyduje o zdolności do aktywności zawodowej. W przypadku odmowy poddania się badaniu, pracodawca ma prawo nie dopuścić pracownika do wykonywania obowiązków lub rozwiązać z nim umowę.


Badania wstępne a okresowe
Badania lekarskie pracowników są przeprowadzane przez lekarza medycyny pracy. Nowi i stali pracownicy powinni przechodzić regularne badania profilaktyczne.


Badania wstępne
Na badania wstępne, które sprawdzają zdolność do wykonywania pracy, powinni zgłaszać się:
  • nowo zatrudnieni pracownicy na podstawie umowy o pracę;
  • pracownicy przenoszeni na nowe stanowiska pracy związane z wykonywaniem obowiązków w warunkach szkodliwych lub niebezpiecznych;
  • pracownicy młodociani.

Badania wstępne wykonywane są przed rozpoczęciem zatrudnienia, na podstawie skierowania otrzymanego od potencjalnego pracodawcy. Koszty związane z badaniami powinien pokryć pracodawca. Gdy lekarz medycyny pracy stwierdzi, że dana osoba jest niezdolna do pracy w szkodliwych warunkach lub na wybranym stanowisku, umowa o pracę nie może zostać zawarta.


Badania okresowe
Badania okresowe, którym poddawane są osoby zatrudnione, mają charakter profilaktyczny. Lekarz ocenia kondycję i stan zdrowia pracownika oraz sprawdza zdolność do wykonywania pracy. Badanie pozwala zweryfikować, czy zajmowane stanowisko i warunki w miejscu pracy mają negatywny wpływ na organizm i psychikę pracownika. Lekarz decyduje o częstotliwości badań i dostosowuje harmonogram indywidualnie, w zależności od stanu zdrowia pracownika.
Osoby zatrudnione powinny obowiązkowo wykonywać badania okresowe. To także przywilej - można skonsultować z lekarzem niepokojące objawy, zapytać o właściwą dietę czy uzyskać skierowanie do specjalisty.
Badania okresowe to także obowiązek pracodawcy - przepisy Kodeksu Pracy mówią, że należy zapewnić zatrudnionym osobom badania profilaktyczne- okresowe. Pracodawca powinien przestrzegać zasad BHP i stworzyć bezpieczne i higieniczne warunki pracy.


Brak badań a zatrudnienie
Brak aktualnych badań lekarskich będzie skutkował niedopuszczeniem przez pracodawcę do wykonywania dotychczasowych obowiązków. Odmowa poddania się badaniom przez pracownika może skutkować nawet rozwiązaniem umowy o pracę. Koszt badań okresowych w całości pokrywa pracodawca. 


Orzeczenie lekarskie po badaniu
Niezależnie od rodzaju badania, lekarz medycyny pracy wydaje orzeczenie o zdolności lub niezdolności pracownika do wykonywania pracy. W przypadku złego stanu zdrowia stwierdzonego podczas badania okresowego, pracodawca powinien wówczas przenieść pracownika do innej, niezagrażającej zdrowiu pracy.