Zespół Brunsa-Garlanda

Tags

Zespół Brunsa-Garlanda to rzadka postać cukrzycowej neuropatii obwodowej, obejmująca głównie splot lędźwiowo-krzyżowy. Choroba powoduje bolesne osłabienie i zanik mięśni kończyn dolnych, zwłaszcza uda. Dotyczy najczęściej osób starszych z cukrzycą typu 2, często z niewyrównaną glikemią.

Przyczyny

Uważa się, że przyczyną jest niedokrwienie nerwów wywołane mikroangiopatią cukrzycową i procesami zapalnymi (naczyniowozapalna neuropatia).
Choroba występuje prawie wyłącznie u osób z cukrzycą, zwłaszcza długo trwającą i źle kontrolowaną.

Objawy

Ostry, jednostronny lub asymetryczny ból biodra, pośladka, uda (często bardzo silny, palący).
Po kilku dniach do tygodni pojawia się osłabienie i zanik mięśni uda (często czworogłowego).
Trudności z chodzeniem, wstawaniem z krzesła, podnoszeniem nogi.
Z czasem może dojść do zajęcia obu kończyn (postać obustronna).
Możliwe spadki masy ciała i wyniszczenie (w ciężkich przypadkach).

Diagnozowanie

Wywiad i badanie neurologiczne – stwierdzenie bólu, niedowładu i zaniku mięśni.
EMG (elektromiografia) – cechy odnerwienia mięśni i uszkodzenia nerwów splotu lędźwiowo-krzyżowego.
MRI lub TK – wykluczenie innych przyczyn (np. guzów, przepuklin krążków).
Badania krwi – w tym poziom glikemii, hemoglobiny glikowanej (HbA1c).

Leczenie

Leczenie przyczynowe:

- intensywna kontrola cukrzycy (dieta, insulina lub doustne leki przeciwcukrzycowe),
- w niektórych przypadkach: immunosupresja (np. steroidy) – przy podejrzeniu komponenty zapalnej.

Leczenie objawowe:

- leki przeciwbólowe (trójpierścieniowe, gabapentyna, pregabalina),
- fizjoterapia i rehabilitacja – wzmacnianie osłabionych mięśni,
- suplementacja (wit. B1, B6, B12 – przy niedoborach).

Powikłania

Utrzymujące się osłabienie kończyny dolnej.
Trwały ból neuropatyczny.
Zanik mięśni i wtórne zaburzenia chodu.
Rzadziej – zajęcie obu nóg i upośledzenie samodzielności.

Występowanie

Rzadka postać neuropatii cukrzycowej – szacunkowo u 1%–3% chorych na cukrzycę.
Głównie u starszych mężczyzn z cukrzycą typu 2.
Częściej w przypadkach długo trwającej, źle kontrolowanej cukrzycy.

Ciekawostki

Nazwa pochodzi od lekarzy, którzy jako pierwsi opisali przypadki w połowie XX wieku.
Wbrew nazwie, choroba nie dotyczy bezpośrednio mózgu ani rdzenia, lecz splotu nerwowego w obrębie miednicy.
U wielu pacjentów objawy mogą ustępować samoistnie w ciągu 6–18 miesięcy, choć powrót do pełnej sprawności bywa niepełny.