Wszystko, co trzeba wiedzieć o zapaleniu płuc

Zapalenie płuc to infekcja wywołana przez bakterie, wirusy lub grzyby. Prowadzi do zapalenia w workach powietrznych jednego lub obu płuc. Worki te, zwane pęcherzykami płucnymi, wypełniają się płynem lub ropą, utrudniając oddychanie.


Prowadzi to do objawów takich jak trudności w oddychaniu, kaszel ze śluzem lub bez, gorączka i dreszcze.

Aby zdiagnozować zapalenie płuc, lekarz musi przeprowadzić badanie fizyczne i omówić historię choroby. Może zalecić dalsze badania, takie jak prześwietlenie klatki piersiowej.

Leczenie zależy od przyczyny zakażenia. Może obejmować antybiotyki, leki przeciwwirusowe lub leki przeciwgrzybicze.

Zapalenie płuc często ustępuje w ciągu kilku tygodni. Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, jeśli objawy się nasilą, ponieważ może być konieczna hospitalizacja w celu zapobieżenia lub leczenia poważniejszych powikłań.
Zarówno wirusowe, jak i bakteryjne zapalenie płuc jest zakaźne. Oznacza to, że mogą przenosić się z osoby na osobę poprzez wdychanie unoszących się w powietrzu kropli pochodzących z kichania lub kaszlu.

Można również zarazić się tymi rodzajami zapalenia płuc poprzez kontakt z powierzchniami lub przedmiotami, które są skażone bakteriami lub wirusami wywołującymi zapalenie płuc.

Grzybiczym zapaleniem płuc można zarazić się ze środowiska. Nie przenosi się ono z człowieka na człowieka.

Zapalenie płuc jest dalej klasyfikowane w zależności od tego, gdzie lub jak zostało nabyte:

Szpitalne zapalenie płuc

Ten rodzaj bakteryjnego zapalenia płuc jest nabywany podczas pobytu w szpitalu. Może być ono poważniejsze niż inne rodzaje, ponieważ bakterie biorące w nim udział mogą być bardziej odporne na antybiotyki.
Zapalenie płuc nabyte przez społeczność (CAP). Jest to typ zapalenia płuc nabytego poza środowiskiem medycznym lub instytucjonalnym.
Zapalenie płuc związane z wentylatorem (VAP). Zapalenie płuc występuje u osób korzystających z respiratora i nazywane jest VAP.
Aspiracyjne zapalenie płuc. Wdychanie bakterii do płuc z jedzenia, napojów lub śliny może spowodować aspiracyjne zapalenie płuc. Jest to bardziej prawdopodobne, jeśli masz problem z połykaniem lub jesteś zbyt uspokojony z powodu stosowania leków, alkoholu lub innych narkotyków.

Chodzące zapalenie płuc

Chodzące zapalenie płuc to łagodniejszy przypadek zapalenia płuc. Ich objawy mogą czuć się bardziej jak łagodna infekcja dróg oddechowych niż zapalenie płuc. Jednak chodzące zapalenie płuc może wymagać dłuższego okresu rekonwalescencji.

Objawy chodzącego zapalenia płuc mogą obejmować takie rzeczy jak:
  • łagodna gorączka
  • suchy kaszel utrzymujący się dłużej niż tydzień
  • dreszcze
  • duszności
  • ból w klatce piersiowej
  • zmniejszony apetyt
Wirusy i bakterie, takie jak Streptococcus pneumoniae lub Haemophilus influenzae, często powodują zapalenie płuc. Jednak w chodzącym zapaleniu płuc, bakteria Mycoplasma pneumoniae najczęściej powoduje ten stan.

Etapy zapalenia płuc


Zapalenie płuc można sklasyfikować na podstawie obszaru płuc, który jest dotknięty:

Bronchopneumonia

Zapalenie oskrzelików może dotyczyć obszarów w obu płucach. Często lokalizuje się w pobliżu lub wokół oskrzeli. Są to rurki, które prowadzą od tchawicy do płuc.

Zatorowe zapalenie płuc

Zrazikowe zapalenie płuc dotyka jednego lub więcej płatów płuc. Każde płuco składa się z płatów, które są określonymi częściami płuca.

Zatorowe zapalenie płuc można podzielić na cztery etapy w zależności od stopnia zaawansowania:
  • Zatłoczenie. Tkanka płucna wydaje się ciężka i przekrwiona. W workach powietrznych gromadzi się płyn wypełniony organizmami zakaźnymi.
  • Czerwona wątroba. Do płynu dostały się czerwone komórki krwi i komórki odpornościowe. To sprawia, że płuca wydają się czerwone i mają stały wygląd.
  • Żółtaczka szara. Czerwone krwinki zaczęły się rozpadać, podczas gdy komórki odpornościowe pozostają. Rozpad czerwonych krwinek powoduje zmianę koloru, z czerwonego na kolor szary.
  • Rozdzielczość. Komórki odpornościowe zaczęły usuwać zakażenie. Produktywny kaszel pomaga wyrzucić pozostały płyn z płuc chorego.

Symptomy


Objawy zapalenia płuc mogą być łagodne do zagrożenia życia. Mogą one obejmować:
  • kaszel, który może wytwarzać flegmę (śluz)
  • gorączka
  • pocenie się lub dreszcze
  • duszność, która występuje podczas wykonywania normalnych czynności, a nawet podczas odpoczynku
  • ból w klatce piersiowej, który nasila się podczas oddychania oraz kaszlu
  • uczucie zmęczenia lub znużenia
  • utrata apetytu
  • mdłości lub wymioty
  • bóle głowy

Inne objawy mogą się różnić w zależności od wieku i ogólnego stanu zdrowia:
  • Niemowlęta mogą wydawać się nie mieć żadnych objawów, ale czasami mogą wymiotować, brakować im energii lub mieć problemy z piciem lub jedzeniem.
  • Dzieci poniżej 5 roku życia mogą mieć przyspieszony oddech lub świszczący oddech.
  • Starsi dorośli mogą mieć łagodniejsze objawy. Mogą również doświadczać dezorientacji lub niższej niż normalna temperatury ciała.

Przyczyny


Zapalenie płuc występuje, gdy zarazki dostają się do płuc i powodują zakażenie. Reakcja układu odpornościowego mająca na celu usunięcie infekcji powoduje zapalenie worków powietrznych (pęcherzyków płucnych). Zapalenie to może w końcu spowodować wypełnienie worków powietrznych ropą i płynami, powodując objawy zapalenia płuc.

Kilka rodzajów czynników zakaźnych może wywołać zapalenie płuc, w tym bakterie, wirusy i grzyby.

Bakteryjne zapalenie płuc

Najczęstszą przyczyną bakteryjnego zapalenia płuc jest Streptococcus pneumoniae. Inne przyczyny obejmują:
  • Mycoplasma pneumoniae
  • Haemophilus influenzae
  • Legionella pneumophila

Wirusowe zapalenie płuc


Wirusy oddechowe są często przyczyną zapalenia płuc. Przykłady infekcji wirusowych, które mogą powodować zapalenie płuc to:
  • grypa (influenza)
  • wirus syncytialny układu oddechowego (RSV)
  • rinowirusy (zwykłe przeziębienie)
  • zakażenie ludzkim wirusem parainfluenzy (HPIV)
  • zakażenie ludzkim metapneumowirusem (HMPV)
  • odra
  • ospa wietrzna (wirus varicella-zoster)
  • zakażenie adenowirusem
  • zakażenie koronawirusem
  • zakażenie SARS-CoV-2 (wirus wywołujący COVID-19)
Chociaż objawy wirusowego i bakteryjnego zapalenia płuc są bardzo podobne, wirusowe zapalenie płuc jest zwykle łagodniejsze. Może poprawić w ciągu 1 do 3 tygodni bez leczenia.


Czynniki ryzyka

Każdy może zachorować na zapalenie płuc, ale pewne grupy mają podwyższone ryzyko. Do tych grup należą:
  • niemowlęta od urodzenia do 2 roku życia
  • osoby w wieku 65 lat i starsze
  • osoby z osłabionym układem odpornościowym z powodu:
  • ciążę
  • HIV
  • stosowania niektórych leków, takich jak sterydy lub niektóre leki przeciwnowotworowe
  • osoby z niektórymi przewlekłymi stanami chorobowymi, takimi jak:
  • astma
  • mukowiscydoza
  • cukrzyca
  • COPD
  • niewydolność serca
  • choroba sierpowatych komórek
  • choroba wątroby
  • choroby nerek
  • osoby, które były niedawno lub są obecnie hospitalizowane, zwłaszcza jeśli były lub są pod respiratorem
  • osoby, które miały zaburzenia pracy mózgu, które mogą wpływać na zdolność połykania lub kaszlu, takie jak:
  • udar mózgu
  • uraz głowy
  • demencja
  • choroba Parkinsona
  • osoby, które były regularnie narażone na działanie substancji drażniących płuca, takich jak zanieczyszczenia powietrza i toksyczne opary, zwłaszcza w pracy
  • osoby, które żyją w zatłoczonym środowisku, takim jak więzienie lub dom opieki
  • osoby palące, które utrudniają organizmowi pozbycie się śluzu z dróg oddechowych
  • osoby, które używają narkotyków lub piją duże ilości alkoholu, co osłabia układ odpornościowy i zwiększa szanse na wdychanie śliny lub wymiocin do płuc z powodu uspokojenia.

Diagnoza

W zależności od nasilenia objawów i ryzyka powikłań, lekarz może również zlecić jedno lub więcej z tych badań:

RTG klatki piersiowej
Badanie rentgenowskie pomaga lekarzowi szukać oznak zapalenia w klatce piersiowej. Jeśli zapalenie jest obecne, zdjęcie rentgenowskie może również poinformować lekarza o jego lokalizacji i rozległości.

Posiew krwi
Ten test wykorzystuje próbkę krwi, aby potwierdzić infekcję. Posiew może również pomóc w określeniu, co może być przyczyną Twojego stanu.

Posiew plwociny
Podczas posiewu plwociny, po głębokim kaszlu, pobiera się próbkę śluzu. Jest ona następnie wysyłana do laboratorium, gdzie jest analizowana w celu zidentyfikowania przyczyny infekcji.

Pulsoksymetria
Pulsoksymetr mierzy ilość tlenu we krwi. Czujnik umieszczony na jednym z palców może wskazać, czy płuca przepuszczają wystarczającą ilość tlenu przez krwiobieg.

Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa zapewnia wyraźniejszy i bardziej szczegółowy obraz płuc.

Próbka płynu
Jeśli lekarz podejrzewa, że w przestrzeni opłucnej klatki piersiowej znajduje się płyn, może pobrać próbkę płynu za pomocą igły umieszczonej między żebrami. Badanie ma na celu ustalenie przyczyny infekcji.

Bronchoskopia
Bronchoskopia pozwala zajrzeć do dróg oddechowych w płucach. Dokonuje się tego za pomocą kamery umieszczonej na końcu elastycznej rurki, która jest delikatnie prowadzona w dół gardła i do płuc. Lekarz może wykonać to badanie, jeśli początkowe objawy są ciężkie lub jeśli pacjent jest hospitalizowany i nie reaguje dobrze na antybiotyki.

Leczenie


Leczenie będzie zależeć od rodzaju zapalenia płuc, jak poważne jest, i ogólny stan zdrowia.

Leki na receptę uzależnioną od konkretnej przyczyny zapalenia płuc.

Doustne antybiotyki mogą leczyć większość przypadków bakteryjnego zapalenia płuc. Zawsze należy przyjąć cały kurs antybiotyków, nawet jeśli zaczynasz czuć się lepiej. Niezastosowanie się do tego zalecenia może uniemożliwić wyleczenie infekcji, a w przyszłości może być ona trudniejsza do wyleczenia.

Antybiotyki nie działają na wirusy. W niektórych przypadkach lekarz może wdrożyć do leczenia także lek przeciwwirusowy. Jednak wiele przypadków wirusowego zapalenia płuc ustępuje samoistnie dzięki domowej opiece.

Leki przeciwgrzybicze są stosowane w leczeniu grzybiczego zapalenia płuc. Może być konieczne przyjmowanie tych leków przez kilka tygodni, aby wyleczyć infekcję.

Leki bez recepty


Lekarz może również zalecić leki bez recepty w celu złagodzenia bólu i gorączki, w zależności od potrzeb. Mogą one obejmować:
  • aspiryna
  • ibuprofen (Advil, Motrin)
  • acetaminofen (Tylenol).
Lekarz może również zalecić leki na kaszel, aby uspokoić kaszel i umożliwić odpoczynek. Pamiętaj, że kaszel pomaga usunąć płyn z płuc, więc nie chcesz go całkowicie wyeliminować.

Środki domowe

  • Chociaż domowe sposoby nie leczą zapalenia płuc, istnieją pewne rzeczy, które możesz zrobić, aby złagodzić objawy.
  • Kaszel jest jednym z najczęstszych objawów zapalenia płuc. Naturalne sposoby na złagodzenie kaszlu obejmują płukanie gardła słoną wodą lub picie herbaty z mięty pieprzowej.
  • Chłodne okłady mogą pomóc w łagodzeniu gorączki. Picie ciepłej wody lub ciepłej miski zupy może pomóc przy dreszczach. Oto więcej domowych sposobów, które warto wypróbować.
  • Możesz wspomóc swój powrót do zdrowia i zapobiec nawrotom choroby poprzez dużo odpoczynku i picie dużej ilości płynów.
  • Chociaż domowe sposoby mogą pomóc złagodzić objawy, ważne jest, aby trzymać się planu leczenia. Przyjmuj wszelkie przepisane leki zgodnie z zaleceniami.

Hospitalizacja


Jeśli objawy są bardzo ciężkie lub masz inne problemy zdrowotne, może być konieczna hospitalizacja. W szpitalu, lekarze mogą śledzić tętno, temperaturę i oddychanie. Leczenie szpitalne może obejmować:

  • antybiotyki wstrzykiwane do żyły
  • terapię oddechową, która polega na podawaniu określonych leków bezpośrednio do płuc lub nauczeniu pacjenta wykonywania ćwiczeń oddechowych w celu maksymalnego dotlenienia organizmu
  • tlenoterapię w celu utrzymania poziomu tlenu w krwiobiegu (podawaną przez rurkę nosową, maskę twarzową lub respirator, w zależności od stopnia zaawansowania)


Powikłania


Zapalenie płuc może powodować powikłania, zwłaszcza u osób z osłabionym układem odpornościowym lub przewlekłymi chorobami, takimi jak cukrzyca.

Powikłania mogą obejmować:

  • Pogorszenie warunków przewlekłych. Jeśli masz pewne istniejące wcześniej warunki zdrowotne, zapalenie płuc może je pogorszyć. Warunki te obejmują zastoinową niewydolność serca i rozedmę. Dla niektórych osób, zapalenie płuc zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca.
  • Bakteriemia. Bakterie z infekcji zapalenia płuc mogą rozprzestrzeniać się do krwiobiegu. Może to prowadzić do niebezpiecznie niskiego ciśnienia krwi, wstrząsu septycznego, a w niektórych przypadkach do niewydolności narządów.
  • Ropnie płuc. Są to jamy w płucach, które zawierają ropę. Można je leczyć antybiotykami. Czasami mogą one wymagać drenażu lub operacji usunięcia ropy.
  • Utrudnione oddychanie. Możesz mieć problemy z uzyskaniem wystarczającej ilości tlenu podczas oddychania. Może być konieczne użycie respiratora.
  • Zespół ostrej niewydolności oddechowej. Jest to ciężka forma niewydolności oddechowej. Jest to nagły przypadek medyczny.
  • Wysięk opłucnowy. Jeśli zapalenie płuc nie jest leczone, wokół płuc może pojawić się płyn w opłucnej, zwany wysiękiem opłucnowym. Opłucna to cienka błona, która pokrywa zewnętrzną stronę płuc i wewnętrzną stronę klatki piersiowej. Płyn może ulec zakażeniu i wymagać drenażu.
  • Uszkodzenie nerek, serca i wątroby.

Szczepienia


Pierwszą linią obrony przed zapaleniem płuc jest zaszczepienie się. Istnieje wiele szczepionek, które mogą pomóc w zapobieganiu zapaleniu płuc.

Szczepionka przeciw grypie

Zapalenie płuc może być często powikłaniem grypy, więc upewnij się, że również uzyskać coroczny strzał grypy. CDCTrusted Source zaleca, aby każdy w wieku 6 miesięcy i starszy zaszczepił się, szczególnie ci, którzy mogą być narażeni na powikłania grypy.


Szczepionka przeciwko Hib

Szczepionka ta chroni przed Haemophilus influenzae typu b (Hib), rodzajem bakterii, które mogą powodować zapalenie płuc i opon mózgowych. Szczepionkę tą zaleca się dla:
  • wszystkich dzieci w wieku poniżej 5 lat
  • nieszczepionych starszych dzieci lub dorosłych, którzy mają pewne schorzenia
  • osób, które otrzymały przeszczep szpiku kostnego


Ale jeśli jesteś zaszczepiony, prawdopodobnie będziesz miał łagodniejszą i krótszą chorobę, a także mniejsze ryzyko powikłań.

Inne wskazówki dotyczące profilaktyki

Oprócz szczepień, istnieją inne rzeczy, które możesz zrobić, aby uniknąć zapalenia płuc:
  • Jeśli palisz, spróbuj rzucić palenie. Palenie sprawia, że jesteś bardziej podatny na infekcje układu oddechowego, zwłaszcza na zapalenie płuc.
  • Regularnie myj ręce wodą z mydłem przez co najmniej 20 sekund.
  • Osłaniaj swój kaszel i kichanie. Niezwłocznie wyrzucaj zużyte chusteczki.
  • Aby wzmocnić swój układ odpornościowy należy prowadzić zdrowy tryb życia. Odpoczywaj, stosuj zrównoważoną dietę i regularnie ćwicz.

Dzięki szczepieniom i dodatkowym działaniom profilaktycznym można zmniejszyć ryzyko zachorowania na zapalenie płuc.