Szczepienia przeciw COVID-19

Nuvaxovid to szczepionka białkowa przeznaczona do zapobiegania COVID-19 u osób w wieku powyżej 12 lat. Obecnie możemy zaszczepić się zaktualizowaną szczepionką Nuvaxovid XBB.1.5, która zawiera wersję białka podwariantu Omicron XBB.1.5, kraken.

 

Skuteczność szczepionki Nuvaxovid  XBB.1.5


Nuvaxovid firmy Novavax (firma biotechnologiczna z siedzibą w Maryland, USA) jest piątą szczepionką przeciwko COVID-19 zatwierdzoną przez Europejską Agencję Leków (EMA). Została ona dopuszczona do użytku w Unii Europejskiej w drugiej połowie grudnia 2021 roku. Początkowo Nuvaxovid otrzymał jedynie warunkowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, ale po dostarczeniu przez firmę pełnej dokumentacji badań, zostało ono przekształcone w standardowe pozwolenie, które obowiązuje od lipca 2023 roku.

Bezpieczeństwo i działanie szczepionki przetestowano na grupie 45 000 dorosłych, z których ponad 27 000 otrzymało aktywny preparat (reszta otrzymała placebo). Pierwsze dostawy szczepionki dotarły do Polski pod koniec 2022 roku. Obecnie szczepionka Nuvaxovid jest produkowana w Czechach. Zaktualizowana szczepionka, którą mamy się teraz zaszczepić, zawiera wersję podwariantu białka kolca Omicron XBB.1.5, który został wyprodukowany w laboratorium.

Nuvaxovid to podjednostkowa, rekombinowana szczepionka, która zawiera gotowy antygen w postaci oczyszczonego białka S o pełnej długości, stanowiącego budulec kolca SARS-CoV-2 (czyli koronawirusa odpowiedzialnego za chorobę COVID-19). Białko S lub kolec to część wirusa, która przyczepia się do ludzkiej komórki. Należy zauważyć, że Nuvaxovid jest tak zwaną "nieżywotną" szczepionką, to znaczy nie zawiera zdolnych do replikacji wirusów SARS-CoV-2. Z drugiej strony, antygen jest, innymi słowy, cząsteczką zdolną do wywołania odpowiedzi immunologicznej, ale bez wywoływania choroby.
Szczepionka podjednostkowa to rodzaj szczepionki, która zawiera zabite, rozbite mikroorganizmy lub ich fragmenty. W przypadku Nuvaxovid jest to białko S nowego koronawirusa. Z drugiej strony termin "rekombinowany" oznacza, że szczepionka została uzyskana metodami inżynierii genetycznej. Jest ona wytwarzana za pomocą rekombinowanego DNA, przy użyciu systemu ekspresji bakulowirusa w linii komórkowej owadów Sf9, pochodzącej z komórek gatunku Spodoptera frugiperda. Bakulowirusy to rodzina wirusów atakujących stawonogi.



Sposób działania szczepionki Nuvaxovid XBB.1.5


Działanie preparatu Nuvaxovid polega na przygotowaniu organizmu do obrony przed wirusem COVID-19 - gdy dana osoba otrzyma szczepionkę, jej układ odpornościowy zidentyfikuje białko zawarte w szczepionce jako obce i wytworzy przeciwko wirusowi naturalne mechanizmy obronne - przeciwciała i limfocyty T. Jeśli zaszczepiona osoba wejdzie później w kontakt z wirusem SARS-CoV-2, układ odpornościowy rozpozna białko znajdujące się na jego powierzchni i będzie przygotowany do ataku. Przeciwciała i komórki odpornościowe mogą chronić przed COVID-19, współpracując w celu zabicia wirusa, zapobiegając jego przedostaniu się do komórek organizmu i niszcząc zainfekowane komórki, wyjaśniają eksperci.



Możliwe działania niepożądane po przyjęciu szczepionki Nuvaxovid 


Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem szczepionki Nuvaxovid mają zwykle łagodny lub umiarkowany charakter i ustępują w ciągu kilku dni po szczepieniu (mogą dotyczyć więcej niż 1 na 10 osób; gorączka występuje częściej u nastolatków po drugiej dawce):

• ból głowy
• nudności (mdłości) lub wymioty
• gorączka powyżej 38 stopni C
• ból mięśni i stawów
• tkliwość i ból w miejscu wstrzyknięcia
• zmęczenie
• ogólne złe samopoczucie.

U mniej niż 1 na 100 osób mogą wystąpić takie działania niepożądane, jak powiększenie węzłów chłonnych, wysokie ciśnienie krwi (u dorosłych), wysypka, zaczerwienienie skóry, swędzenie w miejscu wstrzyknięcia, swędzenie w obszarach innych niż miejsce wstrzyknięcia, swędząca wysypka.

Odnotowano również niewielką liczbę przypadków parestezji (mrowienia), nadwrażliwości (zmniejszonego odczuwania dotyku, bólu i temperatury), zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia osierdzia i anafilaksji (ciężkiej reakcji alergicznej).



Czym różni się nowa szczepionka Nuvaxovid od wcześniejszych szczepionek przeciw COVID - typu mRNA?


Szczepionki mRNA, produkowane przez firmy Pfizer lub Moderna, zawierają cząsteczki tzw. informacyjnego kwasu rybonukleinowego mRNA, który koduje białko S wirusa SARS-CoV-2. Ten fragment genomu jest zamknięty w kapsułce wykonanej z nanocząsteczek lipidowych, która pełni funkcję ochronną i pomaga cząsteczce mRNA przeniknąć do wnętrza komórki. Gdy informacja genetyczna znajdzie się wewnątrz komórki, wykorzystuje ona swoje oprzyrządowanie do syntezy białka S, które następnie przedostaje się na jej powierzchnię. Tam białko S zostaje "zauważone" przez układ odpornościowy i zaczyna działać. W ten sposób pojawiają się przeciwciała neutralizujące (odpowiedź humoralna) i limfocyty T (odpowiedź komórkowa), nastawione na walkę z wirusem. W ten sposób układ odpornościowy zapamiętuje intruza i "uczy się" na przyszłość, jak z nim walczyć.

Z kolei Nuvaxovid to szczepionka białkowa, która zawiera gotowy antygen (wirusowe białko S), który działa jak "inkubator" odporności, tj. inicjuje odpowiedź organizmu w postaci przeciwciał i limfocytów T. Innymi słowy, szczepionka mRNA jest szczepionką, która zawiera informacje o tym, jak zbudować białko wirusowe, a szczepionka białkowa zapewnia już gotowy antygen.


Jak zapisać się na szczepienie?


Szczepienia zaktualizowaną szczepionką Nuvaxovid rozpoczynają się 6 grudnia. Zaktualizowana do podwariantu XBB1.5 szczepionka jest dostępna dla wszystkich osób w wieku powyżej 12 lat. Szczepionka jest szczególnie zalecana osobom w wieku 60 lat i starszym, pacjentom z niedoborami odporności lub chorobami współistniejącymi, które zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, pracownikom służby zdrowia, którzy mają bezpośredni kontakt z pacjentami lub materiałem zakaźnym.

Ponadto w naszym kraju szczepionkę Nuvaxovid można podać osobom, które chcą przyjąć kolejną dawkę i spełniają dwa warunki: odpowiedni wiek (co najmniej 12 lat) i minęło co najmniej 6 miesięcy od ostatniego szczepienia.
Na szczepienie przeciwko COVID-19 można zapisać się na 4 sposoby (informacja ze strony pacjent.gov.pl):

• przez aplikację mojeIKP - zaloguj się, wejdź w kategorię e-zdrowie, kliknij w skierowanie i wybierz "Umów się na szczepienie" (na samym dole e-skierowania);
• w wybranym punkcie szczepień: przychodni podstawowej opieki zdrowotnej lub aptece;
• przez e-rejestrację dostępną na stronie pacjent.gov.pl - logowanie przez profil zaufany, aplikację mObywatel, e-dowód osobisty lub konto bankowe;
• za pośrednictwem bezpłatnej infolinii 989 w godzinach 7-20.