Rwa kulszowa - co to jest i na czym polega?
Rwa kulszowa to stan związany z podrażnieniem lub uszkodzeniem nerwu kulszowego lub jego korzenia. Charakteryzuje się bólem, który pojawia się w okolicy nerwu kulszowego. Bólowi mogą towarzyszyć inne objawy neurologiczne, takie jak osłabienie mięśni czy zaburzenia czucia. Podczas ataku rwy kulszowej ból koncentruje się w dolnej części pleców i kości krzyżowej i promieniuje do pośladków, tylnej części uda, a nawet stopy.

Przyczyny rwy kulszowej

Nerw kulszowy składa się z kilku korzeni nerwowych zlokalizowanych na odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa. Nerw ten jest utworzony przez połączenie czterech do pięciu korzeni nerwowych, które wychodzą z kanału kręgowego. Odchodzi od dolnej granicy mięśnia pośladkowego wielkiego i gruszkowatego, na tylnej powierzchni uda w kierunku dołu podkolanowego. Ból pojawia się, gdy istnieje nacisk na jakąś jego część. W większości przypadków fragmenty krążka uciskają korzenie nerwowe w kanale kręgowym.
Inne przyczyny to:
zwężenie kanału kręgowego,
kręgozmyk,
zmiany ropne w kanale międzykręgowym,
przepuklina krążka międzykręgowego i przepuklina krążka międzykręgowego.

Cukrzyca, stany zapalne, nadwaga lub otyłość oraz guzy nowotworowe mogą również powodować ucisk na nerwy.
Innym powodem rozwoju rwy kulszowej może być fizyczne przeciążenie spowodowane intensywnym wysiłkiem fizycznym lub ciążą.

Rwa kulszowa - objawy

Jakie są objawy rwy kulszowej? Rwa kulszowa może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej występuje u osób w wieku powyżej 40 lat. Może objawiać się ostrym, silnym bólem spowodowanym urazem fizycznym lub przeciążeniem lub bólem stopniowo narastającym i promieniującym do kończyn dolnych. Pierwszym objawem wskazującym na problem z nerwem kulszowym jest ból pleców.
Ból najczęściej promieniuje do pośladków, ud i stóp, aw niektórych przypadkach do palców. Rwa może początkowo pojawiać się tylko jako ból w pobliżu korzenia nerwu i z czasem poruszać się tylko w określonym kierunku. Ból może się również nasilać przy podstawowych czynnościach. Bólowi podczas rwy kulszowej mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak mrowienie w bolesnym miejscu, drętwienie i osłabienie kończyn.

Rwa kulszowa w ciąży

Objawy rwy kulszowej są takie same jak u kobiet nie będących w ciąży. Jednak wielu badań diagnostycznych nie można wykonać z powodu ciąży, takich jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. W przypadku wystąpienia objawów związanych z rwą kulszową należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Po pierwsze powinien to być ginekolog, a jeśli ból nie jest bezpośrednio związany z ciążą, należy udać się do doświadczonego neurologa, neurochirurga lub ortopedy. Rwa kulszowa występuje nie tylko z powodu przyrostu masy ciała spowodowanego ciążą, ale także z powodu luźnych stawów i ścięgien w wyniku przesunięcia środka ciężkości, lordozy (nadmierne skrzywienie kręgosłupa lędźwiowego) oraz zmian hormonalnych. Czasami rwa kulszowa rozwija się po porodzie z powodu zespołu gruszkowatego lub uszkodzenia korzeni nerwów miednicy.

Rozpoznanie rwy kulszowej

Aby postawić właściwą diagnozę, lekarze muszą wiedzieć, gdzie jest ból, jak jest silny, kiedy się pojawia, w jakich okolicznościach się pojawia, jakie mogą być czynniki obciążające i jaki jest ogólny czas trwania choroby. Nie bez znaczenia są także objawy towarzyszące bólowi, wszelkie zaburzenia czucia oraz drętwienie kończyn. Ważne są również choroby współistniejące i leki.
Podczas badania lekarz ocenia odruchy, napięcie korzeni nerwowych oraz ogólną siłę mięśni. Można to sprawdzić, zginając i prostując kończynę lub unosząc ją do pozycji leżącej. Gdy ból nie jest związany z chorobą neurologiczną, badania obrazowe zwykle nie są potrzebne. W uzasadnionych przypadkach zaleca się wykonanie rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej lub prześwietlenia. W przypadku chorób neurologicznych, nowotworów lub stanów zapalnych w obrębie kręgosłupa należy wykonać badania obrazowe i na ich podstawie przeprowadzić odpowiednią rehabilitację lub zabieg chirurgiczny.

Leczenie rwy kulszowej

Jak leczy się rwę kulszową? Leczeniem mogą być leki, zastrzyki domięśniowe lub rehabilitacja.
Ważne jest rozluźnienie kręgosłupa i unikanie czynności, które mogą nasilać objawy. W przypadku rwy kulszowej należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty i leczyć zachowawczo. Odpowiednie ćwiczenia rehabilitacyjne lub fizjoterapia mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia bólu przewlekłego. Jednak program ćwiczeń powinien być dobierany indywidualnie i zawsze powinien mu towarzyszyć fizjoterapeuta. Inną opcją jest operacja, która jest wymagana u około 2-10% osób z rwą kulszową. Chorych kwalifikowano do leczenia operacyjnego, jeśli silnemu bólowi towarzyszył porażenie kończyn dolnych i stwierdzono guz lub ropień. Operację można również przeprowadzić u pacjentów, którzy nie reagują na leki przeciwbólowe. Pacjenci z ostrą rwą kulszową mogą być całkowicie wyleczeni z rwy za pomocą leczenia chirurgicznego. W przypadku bólu przewlekłego leczenie operacyjne jest mniej skuteczne. Operacja nie wpływa na proces zwyrodnieniowy, a jedynie zmniejsza ucisk i stabilizuje trzon kręgu. W zależności od źródła bólu operacja nie zawsze kończy się sukcesem. Po operacji zawsze zalecana jest rehabilitacja, aby zmniejszyć ryzyko nawrotu objawów i samej choroby.

Ataki rwy kulszowej - domowe sposoby

Co robić, gdy masz atak rwy kulszowej. Zapobieganie rwie kulszowej zaczyna się od dbania o zdrowie kręgosłupa, ważna jest aktywność fizyczna, stosowanie poduszek ortopedycznych lub twardych materacy.
Często stosuje się kremy rozgrzewające i przeciwbólowe. Jednak w każdym przypadku wskazane jest skonsultowanie się ze specjalistą. Podczas ataku rwy kulszowej, aby zmniejszyć ból, zaleca się ograniczenie wszelkich ruchów kręgosłupa, leżenie na łóżku w pozycji bocznej ze zgiętymi nogami lub leżenie na plecach z lekko ugiętymi kolanami (np. pod kolanami). Jednak osoba nie powinna pozostawać w bezruchu przez długi czas. Jeśli ból nie ustępuje po 3-4 dniach, konieczna jest wizyta u lekarza.