Pobieranie krwi u dziecka - czy jest się czego bać?

Wielu dorosłych boi się wizyty w gabinecie zabiegowym, a zjawisko to nosi nazwę hemofobii. Jeszcze większy strach mogą odczuwać najmłodsi pacjenci, dlatego warto abyśmy wykazywali się dla nich wsparciem emocjonalnym i odpowiednio zaopiekowali się dziećmi w gabinecie zabiegowym. Choć dla wielu rodziców może wydawać się to nie możliwe, w rzeczywistości sam zabieg pobrania krwii może przebiec w zaskakująco sprawny sposób. Sprawdźmy jak wygląda to w praktyce!


Skąd bierze się hemofobia?


Nie ma jednej, prostej przyczyny występowania lęku przed krwią. Psychologowie wyróżniają wiele możliwych przyczyn, m.in traumatyczne doświadczenia z przeszłości, jak poważne urazy, operacje czy wypadki mogą rozwiają lęk przed krwią. Również obserwacja reakcji innych ludzi (np. rodziców!) na widok krwi może powodować przyjmowanie podobnych wzorców reakcji.  Co ciekawe, mogą również występować uwarunkowania biologiczne. Niektórzy mogą być genetycznie predysponowani do silniejszych reakcji lękowych. Widok krwii, może również powodować wystąpienie ewolucyjnej reakcji. "uciekaj lub walcz".  Szczególnie w przypadku dzieci, wpływ na rozwój hemofobii mogą mieć media, a konkretnie sceny w filmach, programach czy grach komputerowych przedstawiające krew w dramatyczny i przerażający sposób. 


Odpowiednie przygotowanie dziecka


Jeżeli zabieramy do gabinetu zabiegowego dziecko z którym możemy się już komunikować, warto uprzedzić je o celu wizyty "u pani doktor". Pamiętajmy, że szczerość ma tu kluczowe znaczenie. Wmawianie dziecku że nie będzie bolało, nie tylko nie pomoże mu przetrwać procedury pobrania krwii, ale również może znacząco podważyć wiarygodność i autorytet rodzica. Zdecydowanie lepiej uprzedzić je, że musi zostać wykonane wkłucie i może być to nieprzyjemne, ale przecież potrwa chwilę. Prawda, odważni dorośli? Sam widok igły może być stresujący, dlatego w niektórych przypadkach pomocne okaże się odwrócenie wzorku dziecka przed wkłuciem. 


Pijmy wodę!

Zdecydowanie zaleca się spożycie wody przed pobraniem krwii, szczególnie u dzieci. Odpowiednie nawodnienie organizmu rozrzedza krew, dzięki czemu jej pobranie staje się łatwiejsze, zajmuje mniej czasu. Co więcej, znacząco zmniejsza się ryzyko wystąpienia siniaka w miejscu wkłucia, który dodatkowo spotęguje negatywne emocje związane z pobraniem krwi. 



Przebieg zabiegu


Przed pobieraniem krwi rodzice lub personel medyczny powinni wyjaśnić dziecku, co się stanie, używając prostych i zrozumiałych słów. Można powiedzieć, że pielęgniarka lub lekarz „weźmie trochę krwi, aby sprawdzić, czy jesteś zdrowy”. Ważne jest, aby dziecko czuło się bezpiecznie. Rodzic lub opiekun powinien być obecny i wspierać dziecko emocjonalnie, trzymając je za rękę lub przytulając. Aby przygotować dziecko do nieznanej sytuacji, w której stres może dodatkowo spotęgować ból, warto wytłumaczyć dokłądnie jak będzie przebiegała procedura. 

Lokalizaja żyły jest pierwszym etapen zabiegu. Pielęgniarka najczęściej wybierze żyłę w zgięciu łokciowym lub na grzbiecie dłoni. Dla uwidocznienia żył, zastosouje opaskę uciskową, stazę o mniejszych rozmiarach. Po wybraniu odpowiedniej żyły, pielęgniarka przeprowadzi dezynfekcję w miejscu wkłucia, wykorzystując specjalny środek antyseptyczny i kompres, lub specjalny gazik nasączony środkiem dezynfekującym. Konieczne może okazać odpowiednie przytrzymanie dziecka, jego ręki. W przypadku pobierania krwi ze zgięcia łokciowego jedną ręką chwytamy ramię dziecka od spodu, zaś drugą nakrywamy przedramię dziecka. W ten sposób uniemożliwiamy gwałtowny ruch ręki małego pacjenta, który mógłby spowodować nawet pęknięcie żyły i znacznie utrudnić pobieranie. Wówczas konieczne mogłoby się okazać kolejne wkłucie. Pamiętajmy jednak, że chwyt musi być delikatny i stanowczy jednocześnie. 

Do pobrania używa się małej igły, dostosowanej do dzieci, aby zmniejszyć ból i dyskomfort. Czasami stosuje się specjalne zestawy motylkowe, które są delikatniejsze. Podczas wkłucia rodzice lub personel mogą odwracać uwagę dziecka, na przykład opowiadając historię, pokazując zabawkę czy włączając ulubioną muzykę. Doświadczeni fachowcy starają się pobrać krew jak najszybciej i najsprawniej, aby zminimalizować czas trwania stresującej sytuacji.

Po pobraniu krwi należy odpowiednio zabezpieczyć miejsce wkłucia. Po wyjęciu uciska się je gazikiem, aby zatrzymać krwawienie, a następnie zakleja się je plasterkiem.


Nagroda! 

Ważne jest, aby po pobraniu krwi pochwalić dziecko za odwagę. Można też dać mu małą nagrodę, jak naklejkę czy małą zabawkę, aby kojarzyło procedurę z czymś pozytywnym. Budowanie pozytywnych skojarzeń może tylko przynieść pozytywne skutki w przyszłości i ułatwić dziecku kolejną wizytę w gabinecie zabiegowym jeśli zajdzie taka potrzeba.