Lidokaina - sposoby jej dawkowania

Dawka lidokainy stosowana w leczeniu zależy od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób współistniejących (upośledzona czynność nerek, niewydolność wątroby) itp. 

Podanie pozajelitowe
Zwykłe dawki dobowe u dorosłych: 200-300 mg. Gdy lidokaina jest stosowana w połączeniu z lekiem zwężającym naczynia krwionośne, dopuszczalna maksymalna dawka wynosi 500 mg. Takie połączenie leków zapewnia przedłużenie działania lidokainy przy jednoczesnym zmniejszeniu biodostępności lidokainy i ryzyka wywołania przez lidokainę efektów toksycznych.
Dawki lidokainy stosowane w okresie okołooperacyjnym to: 1,5 mg/kg podawane 30 minut przed zabiegiem, 1,5 do 3 mg/kg/godz. w trakcie zabiegu i 1 do 3 mg/kg/godz. przez 24-48 h po zabiegu.

Podawanie miejscowe w okolicy odbytu
Maść (5%) należy wcierać w skórę i błony śluzowe okolicy odbytu początkowo maksymalnie 3 razy na dobę, a następnie zmniejszyć częstotliwość stosowania do 2 razy na dobę. Nie należy przekraczać 4 g maści (co odpowiada 200 mg lidokainy) przy jednorazowym podaniu.
W przypadku stosowania czopków należy stosować 1 czopek rano i 1 wieczorem, a gdy objawy zaczną ustępować, dawkę można zmniejszyć do 1 czopka.

Stosowanie żelu na błonę śluzową jamy ustnej
W przypadku ząbkowania należy wcierać kroplę żelu wielkości ziarnka grochu w zmienione chorobowo miejsca do 3 razy dziennie (maksymalnie 6 razy dziennie).
Dzieci powyżej 6 roku życia i dorośli mogą stosować żel do 8 razy dziennie.

Podawanie w postaci plastrów na skórę 
Zwykle stosowana dawka u dorosłych wynosi 1-2 g/10 cm2.

Podawanie w infekcji gardła
Dorośli maksymalnie 6 pastylek do ssania lub 6 rozpyleń aerozolu na dobę. Dzieci w wieku 6-12 lat maksymalnie 3 pastylki do ssania lub 3 rozpylenia aerozolu na dobę.

10% roztwór w postaci aerozolu na skórę i błony śluzowe
W przypadku znieczulenia maksymalne dawki stosowane u dorosłych wynoszą 4,6-26,1 mg, a u dzieci 2,2 mg/kg masy ciała.
W położnictwie dopuszczalne są wyższe dawki: 69-130,5 mg.

Roztwór 0,5% do podawania do ucha
Dorośli i dzieci w wieku powyżej 6 miesięcy: 2 krople do każdego ucha maksymalnie 3 razy na dobę.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania lidokainy
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby i nerek, padaczką, porfirią, a także u osłabionych osób w podeszłym wieku i osób stosujących leki przeciwarytmiczne klasy III (takie jak amiodaron). W przypadku zabiegów chirurgicznych gardła i jamy nosowo-gardłowej ze względu na działanie hamujące odruch kaszlowy należy wziąć pod uwagę ryzyko wystąpienia odoskrzelowego zapalenia płuc.
Po podaniu lidokainy do jamy ustnej może wystąpić przejściowe drętwienie języka i błony śluzowej policzków, z towarzyszącymi trudnościami w połykaniu.
Jeśli wskazaniem do podania leku są zaburzenia rytmu serca, należy monitorować równowagę wodno-elektrolitową i równowagę kwasowo-zasadową.
Podczas stosowania lidokainy istnieje ryzyko uszkodzenia tkanek proporcjonalne do zastosowanej dawki i czasu kontaktu ze środkiem znieczulającym.
Gdy lidokaina jest wstrzykiwana wewnątrznaczyniowo w głowę i szyję, istnieje ryzyko wystąpienia objawów mózgowych.
W przypadku znieczulenia zewnątrzoponowego może wystąpić nagły spadek ciśnienia.
Po podaniu domięśniowym obserwuje się wzrost fosfokinazy kreatyninowej, co ma wpływ na rozpoznanie ostrego zawału mięśnia sercowego. U pacjentów z atopowym zapaleniem skóry kontakt z lidokainą nałożoną na skórę nie powinien trwać dłużej niż 30 minut ze względu na ryzyko podrażnienia skóry (zaczerwienienie, wybroczyny, plamica).

Lidokainy nie należy stosować w obrębie uszkodzonej błony bębenkowej oraz błony śluzowej.
Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania lidokainy w pobliżu oczu.

Objawy przedawkowania lidokainy
Przedawkowanie lidokainy może objawiać się hamującym wpływem na ośrodkowy układ nerwowy (depresja, zmęczenie, senność, zawroty głowy i zaburzenia widzenia). Przy znacznie przekroczonych dawkach leku występują drgawki. Objawy obejmują także nudności, zaburzenia czucia wokół ust, dezorientację, bladość, zaburzenia mowy i pracy serca oraz ryzyko śpiączki.
Po zastosowaniu zbyt dużej ilości leku na skórę mogą wystąpić objawy podrażnienia skóry.