Krztusiec atakuje!
Tags
krztusiec koklusz kaszel choroba
Silny i uporczywy kaszel, duszności, świst wdechowy czy nawet wymioty - to najczęstsze objawy krztuśca - ostrej zakaźnej choroby górnych dróg oddechowych, znanej również jako koklusz. Jest ona wywoływana przez pałeczki bordetella pertussis (pałeczki krztuśca). Ponieważ zakażenie zwykle przechodzi bezgorączkowo, często jest bagatelizowane. A krztusiec jest szczególnie niebezpieczny dla małych dzieci i osób starszych. Mimo że liczba odnotowanych zakażeń od początku roku do końca października (240 przypadków) nie robi specjalnego wrażenia, zwłaszcza w porównaniu do statystyk COVID-19 to wzrost do analogicznego okresu z 2021 roku o ponad 50% już wzbudza słuszne obawy. 


Drogi zakażenia


Krztusiec jest chorobą zakaźną i najczęściej zakażenie jest przenoszone drogą kropelkową przy kaszlu lub kichaniu. Często przebieg choroby jest niemal bezobjawowy, co jest o tyle istotne, że zaraźliwość utrzymuje się nawet do 4 tygodni, a stosowanie odpowiedniego leczenia antybiotykiem skraca ten czas nawet do 5 dni! Jednocześnie wiadomo, że nie można zarazić się od osoby zdrowej, ponieważ w przypadku kokluszu samo nosicielstwo pałeczek bordetella pertussis nie występuje.


Jak się bronić?


Głównym elementem walki z pałeczkami krztuśca są szczepienia ochronne. Już od lat 40. ubiegłego stulecia są one z powodzeniem stosowane już u niemowląt niemal na całym świecie. Dzięki temu udało się opanować rozwój tej bardzo niebezpiecznej dla dzieci choroby. Obecnie w Polsce stosuje się 3 dawki szczepienia dla dzieci - do 6. miesiąca życia, między 16. a 18. miesiącem życia oraz przed ukończeniem 6 r. życia. Jednak należy pamiętać, że o ile szczepienia chronią przed ciężkim przebiegiem choroby, to sama obrona przed zakażeniem utrzyma się mniej więcej od 5 do 10 lat. Później możemy zachorować na krztusiec i nawet o tym nie wiedzieć, ponieważ w łagodnym przebiegu będzie się on objawiał np. suchym, przewlekłym kaszlem. 


Czy antybiotyk działa?


Odpowiednio wcześnie rozpoczęte leczenie antybiotykiem może zatrzymać rozwój choroby. Jednak jeśli kaszel jest już rozwinięty, antybiotyk jedynie ograniczy czas zarażania innych. Sam przebieg choroby pozostanie już niezmieniony. Faza napadów kaszlu może potrwać nawet 4 tygodnie, zanim ich częstotliwość zacznie spadać. Sam kaszel, mimo że łagodniejszy i utrzymujący się głównie nocą może nas nie opuścić nawet przez kilkanaście tygodni.


Klasyczny napad


Typowy przebieg ataku kaszlu w  wiąże się z kilkoma silnymi kaszlnięciami na jednym wydechu oraz świszczącym, przypominającym pianie głębokim wdechu. Napad kaszlu może doprowadzić do wymiotów. W przypadku najmłodszych mogą również wystąpić zaczerwienienia i zasinienia na twarzy, ślinienie, łzawienie czy nawet wytrzeszcz gałek ocznych. Czasem ataki kończą się u dzieci bezdechem lub w skrajnych przypadkach drgawkami. 


Możliwe powikłania

Przebieg krztuśca może powodować szereg często poważnych powikłań. Różnią się one wśród osób w różnych przedziałach wiekowych. U osób dorosłych, szczególnie starszych,  często może dojść do zaburzeń snum, nietrzymania moczu, przepukliny pachwinowej czy nawet złamania żeber. U dzieci i niemowląt, krztusiec może powodować zapalenie płuc, zapalenia ucha środkowego, rozstrzenia oskrzeli czy uszkodzeń mózgu (encefalopatii). W skrajnych przypadkach, przebieg choroby może prowadzić do udaru mózgu, czy nawet śmierci.


Choć krztusiec jest znany od wielu lat i są ogólnodostępne metody zapobiegania zakażeniom, to nie udało się jeszcze zatrzymać rozpędzonych pałeczek krztuśca. Na nasze nieszczęście, podobnie jak w przypadku m.in. ospy wietrznej liczba zachorowań na koklusz z roku na rok wzrasta. Warto zachować ostrożność i badać się, nawet w przypadku zwykłego z pozoru kaszlu…