Kolposkopia, czyli badanie szyjki macicy
Tags
szyjki macicy kolposkopia cytologia biopsja badanie
Kolposkopia, czyli badanie szyjki macicy

Kolposkopia jest badaniem wykonywanym przez lekarza ginekologa w celu precyzyjnego zbadania szyjki macicy, sromu i pochwy u kobiet. Procedura została opracowana przez ginekologa niemieckiego pochodzenia Hansa Hinselmanna w 1925 roku. Badanie służy do wskazania wielu poważnych schorzeń układu rozrodczego, ale przede wszystkim do szybkiej diagnozy raka szyjki macicy.

Na czym polega kolposkopia?

Nazwa wywodzi się z języka greckiego, gdzie kolpos oznacza pochwę, a skopia to obraz. Badanie przeprowadza się przy użyciu kolposkopu – urządzenia będącego połączeniem mikroskopu i kamery optycznej, który powiększa oglądane obszary ukazując ich trójwymiarowy obraz i powiększając je od 5 do 50 razy. Dzięki niemu, lekarz specjalista lub wyspecjalizowana pielęgniarka, może rzetelnie ocenić wszelkie nieprawidłowości i zmiany w kanale szyjki macicy lub zweryfikować nieprawidłowe wyniki cytologii płynnej. Procedura jest szybka gdyż trwa ok. 15 minut, wykonywana jest w sposób tradycyjny na fotelu ginekologicznym, a wyniki otrzymuje się jeszcze na tej samej wizycie.

W pierwszej kolejności lekarz wprowadza do pochwy wziernik, jak przy tradycyjnym badaniu ginekologicznym. Następnie przysuwa kolposkop w odległości 20 cm od wejścia do pochwy, co umożliwia przybliżone i precyzyjne zobrazowanie kanału rodnego. Przy pomocy pałeczki z wacikiem, przeprowadza badanie wydzieliny, która następnie jest przeniesiona na pożywkę bakteryjną w celu identyfikacji rozmnożenia mikroorganizmów chorobotwórczych w wymazie. Po zbadaniu pobranego materiału, jest on usuwany za pomocą soli fizjologicznej, dzięki czemu można ocenić stan nabłonka szyjki macicy. Kolejnie, lekarz przeciera okolice szyjki 3% roztworem kwasu octowego, który zabarwia potencjalne pominięte zmiany. Wyniki badania są ostatecznie wzmacniane poprzez przemycie szyjki roztworem płynu Lugola. Rodzaj, lokalizacja i rozmiar niewłaściwych komórek umożliwia wskazanie obszaru wymagającego biopsji. Jeśli istnieje podejrzenie poważnych nieprawidłowości chorobotwórczych, ginekolog pobiera wycinek tkanki do badania histopatologicznego, którego wynik wskazuje konieczność leczenia. W przypadku wczesnego wykrycia i monitorowania patologii, rejony przednowotworowe nie przeistaczają się w raka szyjki macicy. Badanie jest szybkie, nieinwazyjne i praktycznie bezbolesne, choć może wywoływać dyskomfort u niektórych pacjentek.

Wyniki badania kolposkopowego dzieli się na cztery grupy: prawidłowe (nabłonek bez zmian), nieprawidłowe (np. zmiany punktowe, wybielenie nabłonka, pojawienie się nietypowych naczyń), niesatysfakcjonujące lub niejasne (na granicy prawidłowego i nieprawidłowego stanu nabłonka) oraz wykraczające poza granice pozostałych trzech grup (np. wykazujące obecność nadżerki szyjki macicy czy polipów).


Wskazania do kolposkopii

Kolposkopię przeprowadza się w celu kontrolowania i sprawdzenia złych wyników badań przesiewowych, które mogą wskazywać na raka szyjki macicy. Oprócz nieprawidłowości wskazanych w cytologii, kolposkopię stosuje się w przypadku innych podejrzeń chorobotwórczych:
  • stany zapalne lub zapalenia szyjki macicy
  • zakażenie wirusem HPV (brodawczaka ludzkiego), który jest uznawany za główną przyczynę wystąpienia raka szyjki macicy
  • niewyjaśnione krwawienia (zwłaszcza po stosunku płciowym)
  • przewlekłe infekcje sromu i pochwy
  • wystąpienie narośli na szyjce macicy, jak polipy czy nadżerki
  • wystąpienie brodawek narządów płciowych (następstwo zarażenia wirusem HPV)
  • nawracające, trudne do okiełznania upławy

Czy do badania trzeba się przygotować?

Procedurę można przeprowadzić w dowolnym okresie miesiączkowania, jednakże najlepiej wykonać ją pomiędzy 10 a 20 dniem cyklu menstruacyjnego. Na 24 godziny przed badaniem, nie zaleca się również używania tamponów, maści i leków dopochwowych czy globulek, a także należy wstrzymać się przed zbliżeniami płciowymi. Należy również poinformować lekarza o ciąży lub o jej podejrzeniach. Mimo że kolposkopia to w pełni bezpieczne badanie, w czasie ciąży odchodzi się od biopsji szyjki.


Możliwe skutki uboczne

Kolposkopia jak i biopsja są bardzo precyzyjnymi zabiegami mogącymi uratować życie i zdrowie danej kobiety. Są nieinwazyjne i pozbawione dużego ryzyka, jednakże, jak większość badań, mogą powodować dyskomfort. Nieprzyjemne doznania jak lekkie pieczenie i szczypanie jest związane głównie z procesem przemywania szyjki stężonym kwasem octowym oraz pobierania próbki tkanki przy pomocy kleszczyków do biopsji. Po badaniu pacjentka może odczuwać skurcze i obolałość pochwy przez ok 2 dni. Istnieje też możliwość wystąpienia krwawienia i wydzieliny, co jest w pełni normalnym zjawiskiem, trwającym nawet do 7 dni po zabiegu.

Natomiast objawy, które mogą być następstwem infekcji i dużego uszkodzenia tkanek i które powinny wzbudzić niepokój i konsultację z lekarzem to:

  • obfite krwawienia nie ustępujące po 7 dniach od badania
  • nieprzyjemny zapach wydzieliny z pochwy
  • intensywny ból w miednicy i brzuchu, który nie ustępuje po lekach przeciwbólowych
  • wystąpienie gorączki powyżej 38 stopni Celsjusza.