Jak przebiega oznaczenie grupy krwi?

Oznaczenie grupy krwi jest jednym z podstawowych badań laboratoryjnych, które każdy człowiek wykonuje przynajmniej raz w życiu. Oznaczenie tego parametru jest niezbędne przed każdym planowanym zabiegiem chirurgicznym lub innym zabiegiem, którego skutkiem ubocznym może być krwotok, a ponadto przed każdą transfuzją krwi (np. u osób leczonych z powodu anemii), a także we wszystkich nagłych wypadkach i urazach skutkujących zwiększoną utratą krwi oraz u wszystkich kobiet w ciąży, aby z wyprzedzeniem zareagować w przypadku potencjalnego konfliktu serologicznego.

Na czym polega badanie grupy krwi?

Badanie grupy krwi polega na wykryciu obecności antygenów, czyli specyficznych białek charakterystycznych dla danej grupy krwi, na powierzchni czerwonych krwinek pacjenta. Istnieją dwa podstawowe antygeny układu czerwonokrwinkowego: antygen A i antygen B. Jeśli badana osoba nie posiada żadnego z nich na powierzchni erytrocytów, oznacza to, że ma grupę krwi 0 i w przypadku konieczności transfuzji może otrzymać jedynie krew grupy 0, gdyż jej organizm zareagowałby niekorzystnie na obecność antygenów A lub B, które są obecne na krwinkach innych grup krwi. Jeśli pacjent ma jeden z tych antygenów, wówczas ma grupę krwi A lub grupę krwi B, a jeśli ma oba antygeny jednocześnie, wówczas jego grupa krwi to AB. Osoby z grupą AB są uniwersalnymi biorcami, ponieważ mogą mieć przetoczoną krew z dowolnej grupy w układzie AB0, pod warunkiem, że czynnik Rh jest zgodny. Idealnym dawcą, tzw. dawcą uniwersalnym, jest osoba, która ma grupę krwi zero i ujemny czynnik Rh, tj. 0 Rh-. Taka osoba może oddawać krew biorcom A Rh+. B Rh+, AB Rh+ 0 Rh+. jak również A Rh-, B Rh-, AB Rh- i 0Rh-.


Ponieważ grupa krwi pozostaje niezmieniona przez całe życie (z wyjątkiem kilku przypadków u pacjentów po przeszczepie szpiku kostnego), wyniki tego testu można umieścić w odpowiednim dokumencie i nosić przy sobie przez cały czas, aby skrócić czas oczekiwania na transfuzję krwi w nagłych przypadkach, zwiększając w ten sposób szanse na pełne wyzdrowienie. W tym celu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, oznaczenie grupy krwi należy powtórzyć co najmniej dwukrotnie, a wyniki umieścić w jednym z poniższych dokumentów:

• Karta Identyfikacyjna Grupy Krwi (tzw. KIGK lub „karta krwi”),
• Legitymacja służbowa żołnierza zawodowego,
• wydruk dwóch wyników badań laboratoryjnych z pieczątką laboratorium.

Jak wygląda badanie grupy krwi?


Badanie grupy krwi wymaga pobrania próbki krwi żylnej, podobnie jak w przypadku innych standardowych badań laboratoryjnych. Pacjent nie musi przygotowywać się do badania, ponieważ badanie grupy krwi nie wymaga bycia na czczo ani pobierania próbki krwi wcześnie rano.

Oznaczenie grupy krwi polega na dodaniu do kilku kropli krwi pacjenta odpowiednich przeciwciał (tzw. aglutynin), skierowanych przeciwko poszczególnym antygenom krwinek. Jeśli erytrocyty badanej osoby zawierają antygen, przeciwko któremu skierowane jest przeciwciało, erytrocyty sklejają się ze sobą, czyli aglutynują, co jest widoczne „gołym okiem” jako duże skupiska sklejonych ze sobą erytrocytów.

Jeśli pacjent jest planowany do transfuzji krwi, konieczne jest również przeprowadzenie dodatkowego testu, tak zwanego testu krzyżowego, tj. zmieszanie krwi biorcy i dawcy na szkiełku laboratoryjnym w celu sprawdzenia aglutynacji krwinek w wyniku niezgodności w układach grup krwi innych niż AB0 i Rh, które są mniej znane. Biorca krwi może mieć przeciwciała krążące w jego osoczu przeciwko antygenom krwinek innym niż antygeny A, B i D, co może prowadzić do zniszczenia erytrocytów z przetoczonej mu krwi.