Formalina - zastosowanie
Formalina - wiele osób słyszało to pojęcie, ale mało kto wie co to jest i do czego jest używana. Formalinę przede wszystkim stosuje się do utrwalania wszelkiego rodzaju materiałów tkankowych w histopatologii, ale ma też inne zastosowania.


Czym dokładnie jest formalina?


To nasycony, wodny roztwór (4%, 10%, 36-38 %) aldehydu mrówkowego. Procent to zawartość formaldehydu. Ma formę bezbarwnej cieczy o wyjątkowo drażliwym zapachu, jest bakteriobójcza. Ścina białko strukturalne i enzymatyczne. Ponieważ formaldehyd w normalnych warunkach jest gazem, idealnie go zastępuje z uwagi na wygodniejszą formę użycia. Miesza się ona z etanolem, który służy do jej ustabilizownia. Właściwości jakie ma formalina to m. in. dezynfekcja (formaldehyd unicestwia przetrwalniki bakterii, ale też wirusy, grzyby), zapobieganie degradacji tkanek.


Jak powstaje?


Formaldehyd, inaczej nazywany aldehydem mrówkowym, metanalanem. To jego procentowany roztwór znany jest pod nazwą formalina. Powstaje on w trakcie niedokładnego spalania substancji które zawierają węgiel. W przemyśle jest uzyskiwany przez utlenianie i odwodornianie w katalizatorze tlenkowym, metanolu. Świetnie rozpuuszcza się w wodzie, do stężenia 40 procentowego.


Zastosowanie w medycynie



Formalina to niewątpliwie najbardziej znany utrwalacz. Używa się jej do prawie wszystkich rodzajów tkanek histopalogicznych,, kości, chrząstek, próbek układu nerwowego. Utrwalanie materiału histologicznego pochodzenia ludzkiego lub zwierzęcego jest powszechnie wykonywane w 4% lub 10% roztworze formaldehydu. Pod względem chemicznym 4% roztwór formaldehydu jest równy 10% roztworowi formaliny. Ten 4% roztwór formaldehydu jest gotowym do użycia roztworem roboczym, który jest stabilizowany buforem fosforanowym w celu ochrony struktur tkankowych.
Stosuje się ją zarówno w  laryngologii, stomatologii, dermatologii (jest składem wielu preparatów recepturowych). W labolatoriach – konserwacja (w przypadku formaliny 36-38 % -  w stężeniu 3% do tkanek roślinnych, w stężeniu 5% do anatomicznych preparatów zwierzęcych). Używana także do wypalania brodawek i cyst, dezynfekcji butów w przypadku zapobiegania nawrotom grzybicy stóp.


Inne zastosowania


Aldehyd mrówkowy to konserwant, ale także środek odkażający służący do produkcji m.in:

  • tuszów do rzęs
  • lakierów do paznokci
  • mydeł
  • odżywek do włosów i szamponów
  • kremów przeciw starzeniu się skóry
  • wypełniaczy szczepione
  • środków zapobiegających pienieniu
  • karmy dla zwierząt
  • do wyrobu żywic syntetycznych, włókien chemicznych, barwników

Inne zastosowanie to:

  • w odpowiednim rozcieńczeniu z wodą stosuje się ją także jako środek odkażajacy i przeciw poceniu się
  • w branży związanej z renowacją sztuki – konserwacja obrazów, ktore zawierają substancje białkowe
  • w fotografii tradycyjnej jako produkt ścinający żalatynę (baza emulsji fotograficznej)
  • w ogrodnictwie używa się formaliny do odkażania gleby, tuneli, szklarni, donic
  • w gospodarstwie do konserwacji racic bydła


Formaldehyd w składzie produktów można spotkać pod nazwą:
Formalin
Methanal Methyl aldehyde
Methylene oxide, Morbicidacid
Oxymethylene

Podkreślmy, że wszelkie zastosowania mogą być praktykowane przy uwzględnieniu odpowiedniego stężenia roztworu.


Formaldehyd, a powietrze


Musimy być świadomi tego, że jest on składem powietrza, także w naszych domach. Warto być tego świadomym. Można zmniejszyć ich ilość m.in za pomocą oczyszczaczy powietrza wyposażonych w filtr węglowy.


Środki ostrożności


Jej działanie jest porównywane do smogu, nasze ciała tolerują formaldehyd w niewielkich ilościach. Nadmiar może doprowadzić nawet do astmy osktrzelowej. Podrażnia oczy, nos, gardło. Ewentualne wypicie wywoła oparzenia błony śluzowej, ból brzucha. Dawka śmiertelna to 30-60 ml formaldehydu. Duże stężenia powodują suchość, drapanie w gardle, kichanie, wysypkę, niekiedy wstrząs anafilaktyczny. Do formaliny jest odpowiednio przygotowana karta charakterystyki.