wstrząs_anafilaktyczny_adrenalina_alergia_ademed

Istnieje pewna grupa pokarmów, która ma tak silne działanie na człowieka, że może doprowadzić nawet do jego śmierci. Oczywiście nie każdy człowiek zareaguje wstrząsem anafilaktycznym, dotyczy to wyłącznie osób uczulonych na konkretne pokarmy. Wiedza o tym jest niezwykle ważna, zarówno dla samej osoby uczulonej jak i dla osób postronnych, które w razie wystąpienia niebezpiecznej dla zdrowia i życia sytuacji mogą udzielić pomocy.

 

Czym jest wstrząs anafilaktyczny?

Wstrząs anafilaktyczny to bardzo silna reakcja alergiczna organizmu, która jest odpowiedzią na spożycie alergenu. Najczęstszymi alergenami mogącymi doprowadzić do takiego stanu są orzeszki ziemne, owoce morza, jaja kurze czy krowie mleko ale także mogą to być niektóre leki (antybiotyki i środki kontrastowe) czy jad owadów (głównie pszczoły, osy, szerszenia i trzmiela) ale także lateks. Objawy alergii po ekspozycji na powyższe alergeny mogą przybrać różną postać, najczęściej łagodną, natomiast wstrząs anafilaktyczny stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia. Objawy anafilaksji pojawiają się bardzo szybko po ekspozycji na alergen, zwykle w ciągu kilku lub kilkudziesięciu minut. Charakterystyczne jest że objawy przybierają na sile w sposób bardzo gwałtowny. Wstrząs anafilaktyczny najczęściej obejmuje skórę, układ oddechowy, układ krążenia i układ pokarmowy.

Jakie są objawy wstrząsu anafilaktycznego?

Objawy wstrząsu anafilaktycznego są podobne do objawów alergii, jednak ich nasilenie jest dużo większe. Do najczęściej występujących objawów wstrząsu anafilaktycznego należą:

  • Świąd skóry i pokrzywka;
  • Obrzęk gardła i języka;
  • Obrzęk spojówek;
  • Duszności, chrypka, napady świszczącego oddechu i kaszlu, trudności w połykaniu śliny;
  • Spadek ciśnienia tętniczego co może prowadzić do zawrotów głowy i omdleń;
  • Zaburzenia rytmu serca – najczęstszej przyspieszenie pracy serca;
  • Silne bóle brzucha a także wymioty i biegunka.


W trakcie występowania reakcji anafilaktycznej objawy występują w co najmniej dwóch układach, na przykład w układzie krążenia i pokarmowym lub oddechowym. Najpoważniejszy przebieg ma wstrząs anafilaktyczny z niewydolnością układu krążenia i oddechowego.

Jakie są czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego?

Jest kilka czynników, które mają wpływ na prawdopodobieństwo wystąpienia wstrząsu anafiliktycznego. Należą do nich:

  • Alergie oraz astma;
  • Niektóre choroby serca;
  • Wcześniej występujący wstrząs anafilaktyczny – każdy kolejny może być cięższy w przebiegu.

 

Pierwsza pomoc w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego

Najważniejszą zasadą przy udzielaniu pomocy osobie, która doznała wstrząsu anafilaktycznego jest czas. Reakcja musi być natychmiastowa, gdyż wstrząs rozwija się błyskawicznie, prowadząc nawet do śmierci.

  • Przede wszystkim osoby, które mają wiedzę o tym, że są silnie uczulone na jakiś alergen, muszą zawsze mieć ze sobą ampułkostrzykawkę z adrenaliną gotową do użycia.
  • W każdym przypadku przy udzielaniu pomocy, pierwszą czynnością jest wezwanie pogotowia ratunkowego. Nawet jeżeli chory ma podaną adrenalinę, musi trafić do szpitala na obserwacje.
  • Jeżeli osoba doznająca wstrząsu anafilaktycznego ma ze sobą adrenalinę, należy ją natychmiast wstrzyknąć domięśniowo w przednio – boczną część uda.
  • W oczekiwaniu na przyjazd pogotowia ratunkowego należy ułożyć chorego w komfortowej pozycji z nogami uniesionymi powyżej tułowia.
  • W przypadku jeśli przed przyjazdem karetki pogotowia ratunkowego chory straci przytomność lub przestanie oddychać, należy położyć go na plecach po czym przeprowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową, uciskając klatkę piersiową zaplecionymi w koszyczek dłońmi do 1/3 jej głębokości. Co 30 uciśnięć należy podać 2 oddechy.

 

O czym musi pamiętać osoba, która jest w grupie ryzyka wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego?

Jeśli w przeszłości u kogoś wystąpił wstrząs anafilaktyczny bądź silna reakcja alergiczna, należy być przygotowanym na ewentualność wystąpienia takiego wstrząsu w przyszłości. W zawiązku z tym należy mieć zawsze ze sobą adrenalinę w ampułkostrzykawce oraz leki przeciwalergiczne. Adrenalinę podajemy sobie zawsze domięśniowo, w przednio – boczną część uda. To pozwala na szybkie zatrzymanie objawów wstrząsu anafilaktycznego. W każdym przypadku należy także wezwać karetkę pogotowia, gdyż pacjent musi zostać pod obserwacją lekarza w szpitalu.