Czy każdy może zostać dawcą krwi?
Tags
oddawanie krwiodawca krwi dawca
Do każdej operacji zaplanowanej czy nagłej może być potrzebna krew od dawcy. Krew to jeden z najbardziej unikalnych „leków”. Nie udało się do tej pory sztucznie uzyskać substancji, która ma takie właściwości jak nasza krew. Musimy, więc liczyć na dawców, którzy codziennie w całej Polsce oddają krew. Jest ona niezbędna w ogromnej ilości sytuacji zagrożenia życia (krwotok, uraz, wypadek). Oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne i nie jest zagrożeniem dla dawcy - pobieranie odbywa się przy użyciu sprzętu jednorazowe użytku. Ale czy każda osoba może zostać dawcą?

Kto może zostać krwiodawcą a kto nie?

Dawcą może zostać każdy z nas, jednak może nim być ta osoba, która ukończyła 18 lat ale nie ma więcej niż 65 lat. Krwiodawca musi ważyć co najmniej 50 kg. Osoba musi być zdrowa, więc gdy będziemy przeziębieni lub chorzy np. na grypę musimy zaczekać 2 tygodnie. Kobiety w ciąży ani kobiety tuż przed lub po zakończeniu miesiączki nie powinny oddawać krwi. Nasza krew za każdym razem jest poddawana badaniom takim jak określenie grupy krwi, badaniom wykrywającym ew. infekcje wirusowe, badaniom molekuarnym. Wykluczą one możliwość zastosowania, krwi która będzie żródłem np. kiły, wirusa HIV. Zdyskwalifikowane są też osoby mające wady serca, choroby układu krwionośnego, miażdżycę, cukrzycę, choroby zakaźne, choroby tarczycy, nadnerczy, wątroby oraz osoby chorujące na różnego rodzaju nowotwory. Nie możemy oddawać krwi 7 dni po usunięciu zęba oraz 7 dni po leczeniu kanałowym, 6 miesięcy po zrobieniu tatuażu czy przebicia ciała w celu założenia kolczyka, 6 miesięcy po zabiegach operacyjnych, 6 miesięcy po powrocie z kraju gdzie jest wysokie ryzyko zakażenia wirusem HIV, 6 miesięcy po artroskopii , gastroskopii i kolonoskopii. Aż na 5 lat dyskwalifikacje nas kłębuszkowe zapalenie nerek. Choroby psychiczne i uzależnienia od leków, alkoholu również są przeciwwskazaniem.
Zanim wybierzemy się do krwiodawstwa warto przeczytać ankiety jakie trzeba będzie wypełnić przed zakwalifikowaniem do oddania krwi. Każde większe miasto ma stronę swojego punktu gdzie znajdziemy wszelkie ważne informacje. 


Oddawanie krwi krok po kroku

1. Przy rejestracji potrzebujemy dokument ze zdjęciem i numer Pesel aby potwierdzić swoją tożsamość.
2. Przed oddaniem krwi najlepiej zjeść lekki, beztłuszczowy posiłek.
3. Po zgłoszeniu się do krwiodawstwa będzie nas czekało wypełnienie kwestionariusza z pytaniami o nasz stan zdrowia.
4. Spodziewajmy się pobrania próbki krwi służącej do wykonania podstawowych badań (morfologia).
5. Czeka nas wizyta w gabinecie lekarskim gdzie lekarz zdecyduje o naszym zakwalifikowaniu do czynności oddawania krwi lub jej składników (np. osocza), ewentualnie wyjaśni w razie ew. odmowy dlaczego krwi nie możemy oddać.
6. Pobieranie krwi pełnej będzie trwało około 10 minut. Oddajemy jedną jednostkę krwi czyli 450ml. Oddawanie jej składników się rożni technicznie i trwa zazwyczaj dłużej.
8. Po oddawaniu zaleca się wypocząć chwilę - ok. 10 minut.

Uprawnienia i przywileje krwiodawcy

Jak podaje gov.pl po oddaniu krwi i zarejestrowaniu w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa przysługuje:

• tytuł „Honorowego Dawcy Krwi”,
• zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy,
• zwrot kosztów przejazdu do Centru Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju, koszt przejazdu ponosi Centrum,
• posiłek regeneracyjny po oddaniu krwi lub jej składników o wartości kalorycznej 4.500 kalorii,
• dawcom rzadkich grup i dawcom, którzy przed pobraniem zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych, przysługuje oprócz wymienionych uprawnień ekwiwalent pieniężny za pobraną krew i związane z tym zabiegi,
• możliwość odliczenia darowizny na cele krwiodawstwa w danym roku podatkowym.
Każdej kobiecie, która oddała co najmniej 5 litrów krwi i każdemu mężczyźnie, który oddał co najmniej 6 litrów krwi oraz każdemu kto oddał odpowiadającą tej objętości ilość innych składników krwi przysługuje tytuł i odznaka „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi”. Dodatkowe przywileje przysługujące Zasłużonemu Honorowemu Dawcy Krwi:
• uprawnienie do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach,
• bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami (leków podstawowych i uzupełniających - według dawnej nomenklatury) do wysokości limitu ceny.
Osobom, które oddały 20 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych składników może być dodatkowo nadana odznaka Honorowy Dawca Krwi Zasłużony dla Zdrowia Narodu.

Jak często można oddawać krew? 


Meżczyźni zazwyczaj mają o 1 litr krwi więcej. Mogą oni oddawać krew nie cześciej niż 6 razy, a kobiety nie częściej niż 4 razy w ciągu 12 miesięcy. Zawsze jeżeli uważamy, że nasza krew nie nadaje się do przetocznia zgłośmy to w swoim Centrum Krwiodawstwa.

Następne oddanie krwi lub jej składnika:

Krew po krwi - po 8 tygodniach
Płytki po płytkach - po 4 tygodniach
Płytki po krwi - po 8 tygodniach
Osocze po płytkach - po 4 tygodniach
Płytki po osoczu - po 30 dniach
Osocze po krwi - po 30 dniach
Krew po osoczu - po 2 tygodniach
Osocze po osoczu - po 2 tygodniach
Krew po płytkach - po 4 tygodniach

Jakiej grupie krwi możemy oddać krew?



Każda osoba rodzi się z jakąś grupą krwi. Grupa krwi jest zestawem antygenów (A,B oraz AB, jeśi ich nie ma to mamy grupę 0).
Większość ludzi w Polsce ma też we krwi antygen Rh, oznacza się ją wtedy jako Rh+. Czynnik Rh ujemny ma tyko 15 % ludzi.
Zazwyczaj przetacza się krew z takiej samej grupy. W przypadku przetoczenia krwi z antygenami, których nie mamy pojawią się niebezpieczne powikłania po transfuzji zagrażające życiu.


Można oznaczyć 4 podstawowe grupy krwi:

grupa 0 - brak antygenów A i B
grupa A - istnieje antygen A
grupa B - istnieje antygen B
grupa AB - istnieje antygen A i B

W surowicy krwi znajdują się natualne przeciwciała skierowane przeciwko nieobecnemu antygenowi, np.

grupa 0 - przeciwciała anty-A i anty-B
grupa A - przeciwciała anty-B
grupa B - przeciwciała anty-A
grupa AB - nie posiada przeciwciał

Kto może być dawcą dla kogo?

AB+ – może otrzymać każdą krew
AB- – może otrzymać 0-, B-, A-, AB-
A+ – może otrzymać 0-, 0+, A-, A+
A- – może otrzymać 0-, A-
B+ – może otrzymać 0-, 0+, B-, B+
B- – może otrzymać 0-, B-
0+ – może otrzymać 0-, 0+
0- – może otrzymać 0-

Nigdy nie wiemy kiedy będziemy potrzebowali krwi od dawcy, więc jeżeli nie ma przeciwwskazań warto rozważyć bycie dawcą krwi.

_

Źródła:

https://krwiodawstwo.kalisz.pl/
www.gov.pl