Cukrzyca - objawy, typy , leczenie
Tags
trzustka terapia leczenie krew insulina hiperglikemia glukoza glukometr glikemia cukrzyca

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną charakteryzującą się zwiększonym stężeniem glukozy we krwi czyli hiperglikemią, która wynika z defektu wydzielania lub działania insuliny.



Insulina jest hormonem wydzielanym przez trzustkę. Zadaniem insuliny jest m.in. zmniejszenie stężenia glukozy we krwi.
Przyczyny cukrzycy są złożone, a objawy mogą pojawić się nagle , a nawet dopiero po kilku latach. Dla wielu osób diagnoza tej choroby jest sporym zaskoczeniem. Przewlekła hiperglikemia w cukrzycy powoduje uszkodzenie, zaburzenie czynności i niewydolność wielu narządów, w szczególności oczu, nerek, nerwów, serca, oraz naczyń krwionośnych. Nieleczona cukrzyca może prowadzić do wielu powikłań, dlatego bardzo ważne jest jej wczesne wykrycie.


Objawy cukrzycy zależą od jej typu a także od stopnia jej zaawansowania. Cukrzyca może nie dawać żadnych objawów i być przypadkowo wykrywana podczas badań przesiewowych : stężenia glukozy we krwi, czy doustnego testu tolerancji glukozy. Do najbardziej typowych objawów cukrzycy pojawiających się należą: oddawanie dużych ilości moczu, wzmożone pragnienie, osłabienie i senność, a rzadziej chudnięcie.


Rozpoznanie choroby


Podstawowym badaniem wykonywanym w diagnostyce cukrzycy przesiewowym jest badanie stężenia glukozy we krwi tzw. glikemii. Prawidłowe stężenie glukozy we krwi na czczo to nie więcej niż 5,6 mmol/l (100 mg/dl). Gdy stęzenie wynosi - osiąga wynik 5,7–6,9 (100–125 mg/dl), lekarz kieruje pacjenta na dalsze badania - krzywą cukrową. Jeżeli glikemia na czczo wynosi 7,0 mmol/l (126 mg/dl) i więcej, wówczas mówimy o rozpoznaniu cukrzycy.
Krzywa cukrowa czyli , doustny test tolerancji glukozy (oral glucose tolerance test – OGTT) służy do rozpoznania cukrzycy lub nieprawidłowej tolerancji glukozy.
Polega on na pobraniu krwi na czczo, a następnie po upływie 2 godzin kolejnym badaniu krwi po wypiciu 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. W pobranych wówczas próbkach krwi oznacza się stężenie glukozy.


Typy cukrzycy




Rozróżnia się 3 podstawowe typy cukrzycy:
  • Cukrzyca typu 1 stanowi ok. 10% wszystkich typów cukrzycy i dotyczy głównie dzieci oraz młodych osób, zwykle przypada między 10., a 14. rokiem życia.
  • Cukrzyca typu 2 to najczęściej występujący typ cukrzycy.
  • Wyróżnia się dwie przyczyny cukrzycy typu 2:
  • upośledzenie wydzielania insuliny, na które wpływ mają różne czynniki genetyczne,
  • oporność na działanie insuliny (insulinooporność), której przyczyną mogą być czynniki genetyczne, oraz otyłość.
  • Cukrzyca ciążowa to hiperglikemia, która zostaje po raz pierwszy stwierdzona podczas ciąży, mija wraz z porodem. Rozpoznawana jest między 24. a 28. tygodniem ciąży.


Leczenie




Leczenie cukrzycy wymaga zazwyczaj zastosowania kilku metod jednocześnie. Należą do nich:
  • edukacja pacjenta, która jest niezbędna dla powodzenia leczenia, 
  • leczenie niefarmakologiczne – prozdrowotny styl życia, urozmaicona dieta, aktywność fizyczna, a w przypadku nadwagi lub otyłości dążenie do trwałej redukcji masy ciała, unikanie picia alkoholu, niepalenie papierosów,
  • leczenie farmakologiczne: lekami niensulinowymi i insuliną,
  • zwalczanie czynników ryzyka choroby sercowo-naczyniowej, leczenie nadciśnienia tętniczego i leczenie powikłań cukrzycy.


W cukrzycy typu 1 niezbędne jest stosowanie insuliny.

Cukrzyca typu 2 to choroba postępująca, dlatego z upływem czasu należy modyfikować leczenie: początkowo stosuje się metforminę (leczenie doustne), a dalej indywidualnie dobrane leki. Jeżeli są nieskuteczne, to w miarę postępu choroby zaleca się insulinoterapię. Wszystkie decyzje dotyczące leczenia cukrzycy, niezależnie od jej typu, podejmuje lekarz w porozumieniu z pacjentem.