Cukrzyca - objawy, typy , leczenie

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną charakteryzującą się zwiększonym stężeniem glukozy we krwi czyli hiperglikemią, która wynika z defektu wydzielania lub działania insuliny.

Insulina jest hormonem wydzielanym przez trzustkę. Zadaniem insuliny jest m.in. zmniejszenie stężenia glukozy we krwi.
Przyczyny cukrzycy są złożone, a objawy mogą pojawić się nagle , a nawet dopiero po kilku latach. Dla wielu osób diagnoza tej choroby jest sporym zaskoczeniem. Przewlekła hiperglikemia w cukrzycy powoduje uszkodzenie, zaburzenie czynności i niewydolność wielu narządów, w szczególności oczu, nerek, nerwów, serca, oraz naczyń krwionośnych. Nieleczona cukrzyca może prowadzić do wielu powikłań, dlatego bardzo ważne jest jej wczesne wykrycie.

Objawy cukrzycy zależą od jej typu a także od stopnia jej zaawansowania. Cukrzyca może nie dawać żadnych objawów i być przypadkowo wykrywana podczas badań przesiewowych : stężenia glukozy we krwi, czy doustnego testu tolerancji glukozy. Do najbardziej typowych objawów cukrzycy pojawiających się należą: oddawanie dużych ilości moczu, wzmożone pragnienie, osłabienie i senność, a rzadziej chudnięcie.

Rozpoznanie choroby

Podstawowym badaniem wykonywanym w diagnostyce cukrzycy przesiewowym jest badanie stężenia glukozy we krwi tzw. glikemii. Prawidłowe stężenie glukozy we krwi na czczo to nie więcej niż 5,6 mmol/l (100 mg/dl). Gdy stęzenie wynosi - osiąga wynik 5,7–6,9 (100–125 mg/dl), lekarz kieruje pacjenta na dalsze badania - krzywą cukrową. Jeżeli glikemia na czczo wynosi 7,0 mmol/l (126 mg/dl) i więcej, wówczas mówimy o rozpoznaniu cukrzycy.
Krzywa cukrowa czyli , doustny test tolerancji glukozy (oral glucose tolerance test – OGTT) służy do rozpoznania cukrzycy lub nieprawidłowej tolerancji glukozy.
Polega on na pobraniu krwi na czczo, a następnie po upływie 2 godzin kolejnym badaniu krwi po wypiciu 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. W pobranych wówczas próbkach krwi oznacza się stężenie glukozy.

Typy cukrzycy

Rozróżnia się 3 podstawowe typy cukrzycy:

Cukrzyca typu 1 stanowi ok. 10% wszystkich typów cukrzycy i dotyczy głównie dzieci oraz młodych osób, zwykle przypada między 10., a 14. rokiem życia.
Cukrzyca typu 2 to najczęściej występujący typ cukrzycy.
Wyróżnia się dwie przyczyny cukrzycy typu 2:
upośledzenie wydzielania insuliny, na które wpływ mają różne czynniki genetyczne,
oporność na działanie insuliny (insulinooporność), której przyczyną mogą być czynniki genetyczne, oraz otyłość.
Cukrzyca ciążowa to hiperglikemia, która zostaje po raz pierwszy stwierdzona podczas ciąży, mija wraz z porodem. Rozpoznawana jest między 24. a 28. tygodniem ciąży.

Leczenie

Leczenie cukrzycy wymaga zazwyczaj zastosowania kilku metod jednocześnie. Należą do nich:

edukacja pacjenta, która jest niezbędna dla powodzenia leczenia,
leczenie niefarmakologiczne – prozdrowotny styl życia, urozmaicona dieta, aktywność fizyczna, a w przypadku nadwagi lub otyłości dążenie do trwałej redukcji masy ciała, unikanie picia alkoholu, niepalenie papierosów,
leczenie farmakologiczne: lekami niensulinowymi i insuliną,
zwalczanie czynników ryzyka choroby sercowo-naczyniowej, leczenie nadciśnienia tętniczego i leczenie powikłań cukrzycy.

W cukrzycy typu 1 niezbędne jest stosowanie insuliny.

Cukrzyca typu 2 to choroba postępująca, dlatego z upływem czasu należy modyfikować leczenie: początkowo stosuje się metforminę (leczenie doustne), a dalej indywidualnie dobrane leki. Jeżeli są nieskuteczne, to w miarę postępu choroby zaleca się insulinoterapię. Wszystkie decyzje dotyczące leczenia cukrzycy, niezależnie od jej typu, podejmuje lekarz w porozumieniu z pacjentem.