Astygmatyzm

Astygmatyzm jest powszechną wadą refrakcji oka, która powoduje nieostre widzenie na różnych odległościach. Charakteryzuje się nieregularnym kształtem rogówki lub soczewki, co prowadzi do zniekształcenia obrazu na siatkówce.

Przyczyny astygmatyzmu:
Astygmatyzm może mieć różne przyczyny, które zazwyczaj można podzielić na dwie główne kategorie: astygmatyzm rogówkowy i soczewkowy.

• Astygmatyzm rogówkowy: Najczęściej występujący typ astygmatyzmu. Jest wynikiem nieregularnej krzywizny rogówki, która nie jest idealnie okrągła, ale ma kształt bardziej eliptyczny. Ta nieregularność powoduje, że promienie świetlne skupiają się w różnych punktach, co prowadzi do rozmazanego obrazu.
• Astygmatyzm soczewkowy: W tym przypadku problem leży w kształcie soczewki wewnątrz oka. Podobnie jak w przypadku astygmatyzmu rogówkowego, nieregularna krzywizna soczewki powoduje niewłaściwe skupianie się promieni świetlnych.

Astygmatyzm może być wrodzony (obecny od urodzenia) lub nabyty, np. w wyniku urazu oka, chorób oczu, a także po operacjach okulistycznych.

Objawy astygmatyzmu:
Objawy astygmatyzmu mogą się różnić w zależności od stopnia zaawansowania wady. Najczęściej występujące objawy to:

• Niewyraźne widzenie: Zarówno na bliską, jak i daleką odległość. Obrazy mogą być zniekształcone lub rozmazane.
• Zmęczenie oczu: Szybkie męczenie się oczu, zwłaszcza podczas czytania lub pracy przy komputerze.
• Bóle głowy: Często wynikające z nadmiernego wysiłku oczu w próbie uzyskania ostrego obrazu.
• Trudności z widzeniem w nocy: Astygmatyzm może powodować problemy z widzeniem przy słabym oświetleniu.
• Mrużenie oczu: W celu poprawy ostrości widzenia osoby z astygmatyzmem mogą mrużyć oczy.

Diagnoza astygmatyzmu:
Astygmatyzm można zdiagnozować podczas rutynowego badania wzroku przeprowadzanego przez okulistę lub optometrystę. Podstawowe badania diagnostyczne obejmują:

• Test ostrości wzroku: Badanie standardowe, podczas którego pacjent odczytuje litery z tablicy Snellena.
• Keratometria: Pomiar krzywizny rogówki za pomocą specjalnego urządzenia zwanego keratometrem.
• Topografia rogówki: Szczegółowe mapowanie powierzchni rogówki, które pomaga w dokładnym określeniu jej kształtu i ewentualnych nieregularności.
• Refraktometria: Automatyczne badanie refrakcji oka, które określa stopień astygmatyzmu.

Leczenie astygmatyzmu:
Leczenie astygmatyzmu zależy od jego nasilenia i wpływu na jakość życia pacjenta. Do najczęściej stosowanych metod korekcji należą:

• Okulary korekcyjne: Najprostszy i najczęściej stosowany sposób korekcji astygmatyzmu. Soczewki cylindryczne w okularach pomagają skorygować nieregularne krzywizny rogówki lub soczewki.
• Soczewki kontaktowe: Twarde soczewki kontaktowe (RGP) lub specjalne soczewki toryczne są zaprojektowane do korygowania astygmatyzmu. Soczewki kontaktowe mogą być wygodniejsze i zapewniać szersze pole widzenia niż okulary.
• Chirurgia refrakcyjna: Dla pacjentów z większymi wadami lub tych, którzy nie chcą nosić okularów lub soczewek kontaktowych, dostępne są różne procedury chirurgiczne, takie jak LASIK, PRK i LASEK. Te operacje zmieniają kształt rogówki, aby poprawić sposób skupiania światła na siatkówce.

Nowoczesne metody leczenia:
Postęp w technologii medycznej umożliwił rozwój nowych metod leczenia astygmatyzmu. Należą do nich:

• Implanty soczewek wewnątrzgałkowych (IOL): W przypadku pacjentów z zaawansowanym astygmatyzmem lub w połączeniu z zaćmą, można zastosować specjalne toryczne soczewki IOL, które są wszczepiane do oka podczas operacji zaćmy.
• Laserowa korekcja wzroku: Techniki takie jak SMILE (Small Incision Lenticule Extraction) stają się coraz bardziej popularne, oferując mniejsze ryzyko powikłań i szybszy czas rekonwalescencji.

Podsumowując, astygmatyzm jest powszechną wadą wzroku, która może wpływać na jakość życia, jeśli nie jest odpowiednio skorygowana. Dzięki postępowi w diagnostyce i leczeniu, większość pacjentów z astygmatyzmem może cieszyć się wyraźnym widzeniem i komfortem. Regularne badania wzroku są kluczowe dla wczesnego wykrywania i skutecznej korekcji tej wady refrakcji. Współpraca z okulistą pozwala na wybór najlepszej metody leczenia dostosowanej do indywidualnych potrzeb pacjenta.