Zabiegi z użyciem fali uderzeniowej – kiedy z nich skorzystać?

Zabieg falą uderzeniową (inaczej akustyczną) jest zyskującą coraz większą popularność procedurą rehabilitacyjną, która charakteryzuje się właściwościami przeciwzapalnymi, przeciwbólowymi i zmniejszającymi obrzęki. Jest stosowany najczęściej w leczeniu schorzeń i urazów w obrębie narządów ruchu, choć ma swoje zastosowanie też w medycynie estetycznej. Jakie efekty przynosi rehabilitacja falą uderzeniową i kto powinien je stosować?

Czym jest fala uderzeniowa?

W ujęciu fizycznym, fala uderzeniowa to fala akustyczna, która powstaje poprzez nagły wzrost ciśnienia. Można ją zaobserwować w przyrodzie podczas zjawisk burzowych, kiedy uderzenie pioruna słyszalne z dużej odległości, to właśnie fala akustyczna powstająca z silnego przeniesienia energii z dużą szybkością. W rehabilitacji fala uderzeniowa jest utworzona mechaniczne z użyciem specjalistycznego sprzętu, który transferuje impulsy wysokiego ciśnienia w głąb tkanek pobudzając je z dużą siłą. Ten nieinwazyjny zabieg pobudza procesy regeneracji tkanek i gojenia, leczy bóle mięśniowo-stawowe, przyspiesza wytwarzanie kolagenu i świeżych naczyń krwionośnych.

Rodzaje fali uderzeniowej

Stosuje się różne rodzaje fali uderzeniowej (punktowe lub obszarowe) w zależności od leczonych zmian chorobowych. W rehabilitacji najczęściej stosowana jest fala uderzeniowa obszarowa czyli ESWT (z ang. Extracorporeal Shock Wave Therapy), którą kieruje się w kierunku wybranego rejonu ciała, aby wyeliminować źródło schorzenia. Dzieli się ją na falę punktową i radialną. Fala uderzeniowa punktowa FSWT (zogniskowana, w języku angielskim Focused Shock Wave Therapy) ma bardziej skupione właściwości oddziałujące na komórki i służy m.in. do rozbijania kamieni żółciowych i nerkowych bez konieczności ingerencji chirurgicznej (po rozbiciu złogów na małe cząstki, zostają one naturalnie wydalone z organizmu). Zaczyna też być szeroko stosowana w leczeniu chorób związanych z krążeniem. Natomiast fala radialna RSWT (zwana rozproszoną, z angielskiego Radial Shock Wave Therapy) jest odmianą fali niemechanicznej, ponieważ aparatura medyczna tworzy falę ciśnieniową, której ograniczeniem jest dłuższe, ale też rozleglejsze przekazywanie impulsów w porównaniu do fali punktowej, czyniąc ją delikatniejszą w odbiorze przez pacjenta. Fala zogniskowana jest dużo bardziej gwałtowna i jednocześnie szybsza, a zmiany nią spowodowane są często natychmiastowe. Oba rodzaje mają szerokie zastosowane w fizykoterapii, a fala radiacyjna dodatkowo działa odprężająco i rozluźniająco.


Przebieg zabiegu z użyciem fali uderzeniowej


Procedurę przeprowadza się z użyciem specjalistycznej aparatury powodującej miarowe i intensywne wzrosty ciśnienia i następnie jego szybkie spadki. Fala wytwarzana w urządzeniu w wyniku wysokiego napięcia i z użyciem specjalnej soczewki formuje się w silnie działającą wiązkę docierającą do tkanek zmienionych chorobowo. Aparatura często wykorzystuje mechanizm pneumatyczny tworząc z fali „pocisk” z użyciem skompresowanego powietrza. Urządzenia korzystają również z technologii elektromagnetycznej, kiedy fala dociera w głąb komórek za pomocą aplikatora z głowicą i rozprzestrzenia się promieniście w głębsze obszary ciała.


Aby poddać się zabiegowi fali uderzeniowej należy uzyskać skierowanie lekarskie. W pierwszej kolejności rehabilitant lub lekarz przeprowadza wywiad i dokonuje manualnej oceny miejsca urazu. Następnie dostosowuje parametry aparatu do rodzaju schorzenia i i pokrywa głowicę specjalnym żelem sprzęgającym. Po przyłożeniu głowicy do ciała następuje natychmiastowy wyrzut impulsu wewnątrz ciała, który niekiedy może być bolesny dla pacjenta i pozostawić zaczerwienie i obrzęk, które po czasie ustępują.


Efekty i wskazania do stosowania


Fala uderzeniowa przynosi najlepsze i najszybsze efekty kiedy jest powtarzana 2-3 razy w tygodniu. Ich największą zaletą jest bardzo szybkie i nieinwazyjne wyeliminowanie dokuczliwego bólu związanego ze stanami zapalnymi, zwyrodnieniowymi (głównie kręgosłupa) i z kontuzjami przywracając funkcje stawowo-mięśniowe. Przy użyciu fali zogniskowanej usuwa się również zwapnienia kości. Fala uderzeniowa jest też szeroko stosowana w sferze medycyny estetycznej kiedy zmniejsza zbliznowacenia, redukuje rozstępy, miejscową otyłość, cellulitis i zmiany skórne, ujędrnia skórę poprzez lifting. Jest ona niezwykle popularna ponieważ jej lecznicze efekty można zauważyć już po początkowej sesji.

Jednymi z wielu wskazań do poddania się zabiegowi z użyciem fali uderzeniowej są m.in.:

- bóle pięt

- tzw. łokieć golfisty/tenisisty

- tzw. kolano biegacza

- haluksy

- zespoły przeciążeniowe i bólowe

- silne napięcie mięśniowe

- ciężko zrastające się kości

- zwapnienia w obrębie barków


Przeciwwskazania


Fala uderzeniowa to bezpieczny zabieg, ale nie wszyscy pacjenci mogą go stosować. Głównymi przeszkodami do przeprowadzenia procedury jest obecność choroby nowotworowej lub zakaźnej, ciąża, a także wszczepiony rozrusznik serca. Nie zaleca się stosowania fali u małych dzieci, których kości nie są do końca wykształcone i co może powodować późniejsze zaburzenia w rozwoju chrząstek. Należy również zasięgnąć opinii lekarza jeśli pacjent jest po przebytym zawale lub posiada świeże urazy z wystąpieniem krwiaków.