Wszystko, co musisz wiedzieć o płaskostopiu i jego leczeniu

Płaskostopie to deformacja stopy, w której naturalne łuki stopy są obniżone lub całkowicie zanikają, powodując, że cała powierzchnia stopy styka się z podłożem. Może występować w jednej lub obu stopach i dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych. W większości przypadków nie powoduje dolegliwości bólowych, ale u niektórych osób może prowadzić do bólu, zmęczenia i problemów z chodzeniem.

Rodzaje płaskostopia
1. Płaskostopie wrodzone – obecne od urodzenia, wynikające z nieprawidłowego rozwoju stopy.
2. Płaskostopie nabyte – rozwija się z czasem, najczęściej na skutek osłabienia mięśni i więzadeł.
3. Płaskostopie elastyczne (czynnościowe) – łuk stopy znika podczas obciążenia (stania, chodzenia), ale pojawia się przy odciążeniu.
4. Płaskostopie sztywne (strukturalne) – łuk stopy nie jest widoczny nawet w spoczynku, co może być związane z wadami kostnymi.

Przyczyny płaskostopia

Płaskostopie może mieć różne przyczyny, w tym:
-Genetyka – skłonność do płaskostopia może być dziedziczna.
-Osłabienie mięśni i więzadeł – np. na skutek braku aktywności fizycznej lub nadmiernego obciążenia.
-Otyłość – nadmierna masa ciała obciąża struktury stopy.
-Nieodpowiednie obuwie – noszenie butów bez odpowiedniego wsparcia dla łuku stopy.
-Przebyte urazy – np. złamania, uszkodzenia więzadeł czy zapalenia stawów.
-Choroby układowe – np. reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca.

Objawy płaskostopia

Nie zawsze płaskostopie powoduje dolegliwości, ale w niektórych przypadkach mogą wystąpić:
-Ból stóp, zwłaszcza w okolicy łuku i pięty.
-Szybkie męczenie się podczas chodzenia lub stania.
-Obrzęki w okolicy kostek.
-Problemy z równowagą i stabilnością.
-Przenoszenie ciężaru ciała na wewnętrzną stronę stóp (koślawienie).
-Ból w kolanach, biodrach lub kręgosłupie, wynikający z nieprawidłowego obciążenia układu ruchu.

Jeśli podejrzewasz u siebie płaskostopie, warto skonsultować się z ortopedą lub fizjoterapeutą. Lekarz może wykonać:
-Badanie wizualne – ocena wyglądu i ułożenia stopy podczas chodzenia i stania.
-Test odcisku stopy – np. test wodny, w którym stopa moczona jest w wodzie i odciskana na kartce.
-RTG lub USG stopy – jeśli podejrzewa się zmiany w strukturze kostnej lub uszkodzenia tkanek miękkich.
-Badanie komputerowe – analiza chodu i rozkładu nacisku na stopę.

Leczenie płaskostopia

1. Ćwiczenia korekcyjne

Regularne ćwiczenia mogą pomóc wzmocnić mięśnie stopy i poprawić jej biomechanikę. Do skutecznych ćwiczeń należą:
-Chodzenie na palcach i piętach.
-Ćwiczenia z piłką – np. chwytanie palcami stóp małych przedmiotów.
-Ćwiczenia wzmacniające mięśnie podbicia stopy.
-Rozciąganie mięśni łydki i ścięgna Achillesa.

2. Wkładki ortopedyczne

Dobrze dobrane wkładki pomagają w:
-Odciążeniu stopy i zmniejszeniu bólu.
-Poprawie biomechaniki chodu.
-Ochronie stawów przed przeciążeniami.
Ważne jest, aby wkładki były dobrane indywidualnie przez specjalistę.

3. Fizjoterapia i masaże

Fizjoterapeuta może zalecić masaże oraz terapię manualną, które pomagają w poprawie funkcji stopy. W niektórych przypadkach stosuje się także taping (plastrowanie dynamiczne), które stabilizuje stopę.

4. Odpowiednie obuwie

Wybierając buty, warto zwrócić uwagę na:
-Odpowiednie podparcie łuku stopy.
-Sztywną piętę, zapewniającą stabilizację.
-Amortyzującą podeszwę.
Należy unikać butów na płaskiej podeszwie oraz wysokich obcasów.

5. Leczenie operacyjne

W ciężkich przypadkach, gdy inne metody nie przynoszą efektów, stosuje się zabiegi chirurgiczne. Operacja polega na rekonstrukcji łuku stopy, korekcji ścięgien lub usztywnieniu niektórych stawów.

Czy płaskostopie można całkowicie wyleczyć?

U dzieci płaskostopie często ustępuje samoistnie wraz z rozwojem mięśni i kości. U dorosłych nie zawsze można całkowicie skorygować deformację, ale odpowiednie leczenie może znacznie poprawić komfort życia, zmniejszyć ból i zapobiec powikłaniom.

Płaskostopie to częsta przypadłość, która nie zawsze wymaga leczenia, ale w niektórych przypadkach może prowadzić do bólu i problemów z poruszaniem się. Kluczowe znaczenie mają ćwiczenia, odpowiednie wkładki oraz dobór właściwego obuwia. W przypadku nasilonych objawów warto skonsultować się z ortopedą lub fizjoterapeutą, aby dobrać najlepsze metody terapii.