Sedacja - kiedy i dla kogo?
Strona sklepu AdMed s.c. NIP: 618-21-29-121 zawiera również produkty wyrobów medycznych przeznaczonych tylko dla profesjonalistów. Czy w momencie zakupu wyrobów medycznych potwierdzasz, że jesteś profesjonalistą z branży medycznej lub farmaceutycznej?
Potwierdzam
Styczeń 03, 2024
Istnieje wiele procedur medycznych, które na samą myśl o ewentualnym wystąpieniu napawają strachem. Jeżeli boimy się wizyty u jakiegoś lekarza, z pewnością będzie to stomatolog. Dentyści często (zwłaszcza w przypadku swoich najmłodszych pacjentów) stosują w czasie wizyty tzw. gaz rozweselający. Mieszanina podtlenku azotu i tlenu, wprowadza pacjenta w błogi nastrój, rozluźnia i zmniejsza dyskomfort (chociaż nie ma działania przeciwbólowego!). Wykorzystanie gazu rozweselającego jest jednym z rodzajów sedacji. Czym jest sedacja i kiedy się ją stosuje? Sprawdźmy w poniższym artykule.
Termin sedacja
Słowo sedacja pochodzi od łacińskiego czasownika "sedare" co znaczy "uspokajać" lub "łagodzić". Tłumaczenie to, właściwie wyjaśnia sens i potrzebę stosowania tej konkretnej procedury medycznej. Ma ona na celu zmniejszenie uczucia lęku, napięcia i stersu u pacjenta, aby ułatwić przeprowadzenie zabiegów medycznych. W definicji medycznej, sedacja jest procesem farmakologicznego wprowadzania pacjenta w stan wyciszenia ośrodkowego układu nerwowego bez utraty świadomości. Często jednak, pacjent może odczuwać zwiększoną senność.
Rodzaje sedacji
Istnieje kilka rodzajów sedacji, z których każda jest dostosowana do konkretnych potrzeb pacjenta i rodzaju procedury. Sedacja wziewna, dożylna i doustna to popularne formy sedacji, a wybór zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj procedury, stan zdrowia pacjenta i preferencje lekarza.
Sedacja wziewna:
Leki sedatywne są podawane do wdychania, w postaci gazu, powodującego uczucie relaksacji i ograniczające świadomość. Najczęściej stosowana jest mieszaniana podtlenku azotu i tlenu, znana szerzej jako gaz rozweselający. To on pomaga wielu pacjentom w pokonaniu dentofobii, czyli lęku przed wizytą u stomatologa. Co ważne, sedacja wziewna, pomimo osłabiania świadomości, pozwala pacjentowi zachować pełen kontakt z lekarzem, a także właściwie reagować na jego polecenia.
Sedacja wziewna:
Leki sedatywne są podawane do wdychania, w postaci gazu, powodującego uczucie relaksacji i ograniczające świadomość. Najczęściej stosowana jest mieszaniana podtlenku azotu i tlenu, znana szerzej jako gaz rozweselający. To on pomaga wielu pacjentom w pokonaniu dentofobii, czyli lęku przed wizytą u stomatologa. Co ważne, sedacja wziewna, pomimo osłabiania świadomości, pozwala pacjentowi zachować pełen kontakt z lekarzem, a także właściwie reagować na jego polecenia.
Sedacja dożylna:
Inaczej jest nazywana analgosedacją. Drogą dożylną podaje się większość znanych leków sedatywnych. W tym przypadku wykorzystuje się wkłucie dożylne, założone najczęściej na przedramieniu lub w dole łokciowym. Pozwala to na pełną kontrolę podawanych dawek oraz ich sprawnych modyikacji w razie potrzeb. Tą samą drogą, często jednocześnie podaje się leki przeciwbólowe.
Sedacja doustna:
Pacjent przyjmuje leki w postaci tabletek (np. diazepam). Może to wydawać się ułatwieniem dla pacjenta, jednak zwykle sedacja na tym poziomie nie jest wystarczająca do przeprowadzenia trudniejszych zabiegów. Często ten rodzaj jest wykorzystywany przed podaniem środka do znieczulenia ogólnego, jeśli pacjent jest nadmiernie zaniepokojony przed zabiegiem. Leki podawane doustnie działają z większym opóźnieniem niż to podawane dożylnie lub wziewnie. Również utrzymanie właściwego poziomu rozluźnienia i znieczulenia jest przez to trudniejsze.
Inaczej jest nazywana analgosedacją. Drogą dożylną podaje się większość znanych leków sedatywnych. W tym przypadku wykorzystuje się wkłucie dożylne, założone najczęściej na przedramieniu lub w dole łokciowym. Pozwala to na pełną kontrolę podawanych dawek oraz ich sprawnych modyikacji w razie potrzeb. Tą samą drogą, często jednocześnie podaje się leki przeciwbólowe.
Sedacja doustna:
Pacjent przyjmuje leki w postaci tabletek (np. diazepam). Może to wydawać się ułatwieniem dla pacjenta, jednak zwykle sedacja na tym poziomie nie jest wystarczająca do przeprowadzenia trudniejszych zabiegów. Często ten rodzaj jest wykorzystywany przed podaniem środka do znieczulenia ogólnego, jeśli pacjent jest nadmiernie zaniepokojony przed zabiegiem. Leki podawane doustnie działają z większym opóźnieniem niż to podawane dożylnie lub wziewnie. Również utrzymanie właściwego poziomu rozluźnienia i znieczulenia jest przez to trudniejsze.
Leki wykorzystywane w sedacji
Najczęściej stosowanymi przez sedacjonistów są benzodiazepiny, m.in. diazepam, lorazepam, midazolam. Stosuje się również opioidy, np. fentanyl. Lekarze mogą również zadecydować o wykorzystaniu dysocjacyjnie działającej ketaminy, która wykazuje również działanie przeciwbólowe.
Kiedy wykorzystuje się sedację
Wspominaliśmy już o zabiegach stomatologicznych, ale nie tylko fotel u dentysty może wywoływać stres wymagający stosowania procedury uspokojenia pacjetna. Zupełnie niegroźne procedury diagnostyczne, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny mogą być trudne do wykonania np. u dzieci. Wymagają one pozostawania w bezruchu przez pewien czas, co samo w sobie dzieciom sprawia dużo problemu. Dodatkowo, szczególnie aparatura MRI jest nie tylko klaustrofobiczną kapsułą, ale również dość głośną w trakcie obrazowania, co może być wręcz przerażające dla małych pacjentów. Wykorzystanie sedacji znajduje w takim przyapdku idealne zastosowanie.
Dorośli również mogą skorzystać z tej procedury, m.in. w przypadku zabiegów takich jak kolonoskopia, bronchoskopii, punkcji lędźwiowej czy biopsji szpiku.
Validate your login