Rany, tamowanie krwawienia i opatrunki
Tags
ziarninowanie wysięg uraz tamowanie krwawienia szwy rana opatrunek ze srebrem opatrunek nici lekarz chirurg
Od wieków poszukujemy skutecznych sposobów na jak najszybsze, efektywne leczenie ran.
Rana jest naruszeniem naturalnej ciągłości skóry z utratą tkanki bądź bez. Może ona powstać wskutek urazu, działania czynników mechanicznych lub termicznych lub też w sposób zamierzony np. w efekcie interwencji chirurgicznej. Rany które powstały w wyniku czynników patologicznych w medycynie nazywa się owrzodzeniem.

Rany dzielą się na:
mechaniczne (powstałe na skutek urazu, rany chirurgiczne)
termiczne (powstałe na skutek oparzeń I, II, III i IV stopnia oraz odmrożenia)
chemiczne (wywołane związkami alkaicznymi i kwasami)
popromienne (owrzodzenie w wyniku radioterapii)
rany owrzodzeniowe, powstałe na skutek zaburzeń metabolizmu (np. w przebiegu cukrzycy), zaburzeń krążenia (owrzodzenia żylne kończyny dolnej), stanu zapalnego (np. martwicze zapalenie skóry), infekcji (opryszczka), nowotwory (czerniak)

Pod względem głębokości rozróżnia się dwa rodzaje ran:
powierzchowne (Płytkie, obejmujące zazwyczaj tylko warstwę naskórka, które nie naruszają górnej warstwy skóry właściwej, ale z powodu utraty tkanki i odsłonięcia zakończeń nerwowych, zazwyczaj są bolesne).
głębokie (Obejmują obie warstwy skóry, zdaża się że również tkankę podskórną, czasami nawet mięśnie i kości. Ich powstawaniu towarzyszy zazwyczaj utrata czucia z powodu uszkodzenia zakończeń nerwowych).

Rany rozróżnia się także po kolorze:
warstwa wierzchnia w kolorze czarnym – tkanka martwicza,
w kolorze żółtym – tkanka martwicza wilgotna oddzielająca się od zdrowej,
czerwonym – tkanka ziarnista.

Proces gojenia ran
Proces gojenia się rany obejmuje kilka etapów:
hemostazy - faza krzepnięcia krwi i fibrynolizy
stanu zapalnego, który tworzy się w uszkodzonych tkankach
migracji i proliferacji komórkowej
syntezy białek i obkurczania rany
tworzenia się blizny

W zależności od rodzaju rany a także jej wielkości, proces gojenia może wydłużyć lub skrócić. Zwykle trwa ok. 8 tygodni, szczególnie w przypadku ran o równych brzegach. Rany przewlekłe, nadkażone goją się dłużej. Proces gojenia się rany może przebiegać też pod postacią ziarninowania oraz rychłozrostu. W procesie ziarninowania powstaje tkanka dająca podłoże do naprawy rany tzw. ziarnina. Wzrasta ona od brzegów do środka, osłaniając uszkodzone miejsce. Rychłozrost polega za to na zbliżaniu się do siebie równych brzegów rany i tworzeniu blizny w postaci linii.

Pielęgnacja ran
Aby rana dobrze się zagoiła potrzebne jest:
złączenie uszkodzonych naczyń krwionośnych i brzegów rany szwami lub paskami do zamykania ran
oczyszczenie rany
odbudowanie uszkodzonych tkanek

W całym procesie gojenia istotnym jest oczyszczanie rany za pomocą środków antyseptycznych. Ma to na celu usunięcie zanieczyszczeń i drobnoustrojów mogących wywołać infekcję i regularną zmianę opatrunków.

Aby przyspieszyć proces gojenia rany zaleca się utrzymywanie rany w wilgotnym środowisku. Opóźnia to tworzenie się strupa, a tym samym przyspiesza napełzanie komórek zdrowego naskórka na uszkodzoną powierzchnię skóry. Można nanieść na oczyszczoną skórę specjalną substancję zapewniającą nawilżenie uszkodzonego miejsca, najlepiej o właściwościach przeciwbakteryjnych. Opatrunek konieczny jest tylko w przypadku ran, które nadal lekko krwawią lub które znajdują się w miejscach, gdzie grozi im ponowny uraz. Jeśli rana krwawi nad wyraz długo, utkwiło w niej ciało obce (kawałek szkła lub plastiku, duża drzazga) lub pojawiła się infekcja, konieczna będzie konsultacja lekarska.

Rany pooperacyjne
Rany te charakteryzują się tym, że mają równe brzegi położone blisko siebie. Zazwyczaj goją się bezproblemowo, w szczególności jeśli założone są na nich szwy. Tworzą cienką bliznę. Rana w ten sposób goi się najszybciej.
Rany rozległe, z dużym ubytkiem tkanki, goją się trudniej i wolniej. Blizny powstające w procesie gojenia są większe i bardziej widoczne, zazwyczaj mają inny kolor niż otaczająca je zdrowa skóra.

Rana pooperacyjna wymaga szczególnej pielęgnacji, należy ostrożnie obchodzić się z nią. Rozwiewając wątpliwości pacjentów, jest możliwość moczenia rany – nie ma żadnych przeciwwskazań zazwyczaj. Przydatne jest nawet branie krótkiego, letniego prysznica. Zabronione jest leżenie w wannie. Przemywanie rany wodą utlenioną czy jodyną samodzielnie jest absolutnie zakazane. Można używać tylko preparatów przepisanych przez lekarza. Trzeba również się trzymać jego zaleceń zmieniając opatrunki – zazwyczaj nowy opatrunek zakłada się dwa razy dziennie. Gdy w okresie gojenia rany u pacjenta wystąpi wysoka gorączka, wysięk ropny, krwisty lub surowiczy, silny ból, obrzęk i zaczerwienienie wokół rany należy bezzwłocznie skonsultować to z lekarzem. Oznaczać to może, że doszło do zainfekowania rany i konieczne będzie przyjmowanie antybiotyku. Poprawnie gojąca się rana pooperacyjna po upływie mniej więcej 2 tygodni jest gotowa do usunięcia szwów. Czas ten może być krótszy lub dłuższy w zależności od rodzaju szwów, a także umiejscowienia i wielkości rany.

Do przyspieszenia gojenia się ran głębokich i trudnych można zastosować:
opatrunki alginianowe
opatrunki hydrokologidowe
opatrunki ze srebrem
setony

Przy wyborze opatrunku neleży kierować się rodzajem rany. Rany czyste będą wymagały innych opatrunków, innych zainfekowane, suche bądź z wysiękiem.