Na czym polega punktacja Apgar?
Tags
skala apgar
Maluszek przychodzi na świat, słyszymy: Gratulacje - 10 punktów. No właśnie, nasze dziecko już bezpośrednio po porodzie zostaje poddane ocenie, jest to tzw. Punktacja Apgar, opracowana przez amerykańską lekarkę Virginię Apgar w 1952 roku. Skala ta jest stosowana właściwie na całym świecie i służy sprawdzeniu podstawowych parametrów życiowych. Mimo że niektórzy uważają ją za nieobiektywną to stosuje się nieprzerwalnie od wielu lat. Na czym polega i jakie są kryteria oceny stanu noworodka? 


Skala Apgar - co podlega ocenie? 


Maksymalna punktacja według skali Apgar to 10. Apgar to oczywiście nawiązanie do nazwiska pomysłodawczyni, ale co ciekawe także skrót z nazw czynności jakie są oceniane u maluszka. 


A – appearance, koloryt, zabarwienie skóry;
P – pulse, puls;
G – grimace, reakcja na bodźce;
A – activity, napięcie mięśniowe;
R – respiration, oddychanie.


Każdy z parametrów jest oceniany w punktacji od 0 do 2 punktów. Suma wszystkich świadczy o kondycji naszego maluszka. 


Ilość punktów


Lekarze, położne lub pielęgniarki sumują te pięć czynników, aby uzyskać wynik w skali Apgar. Wyniki mieszczą się w przedziale od 10 do 0. Dziesięć to najwyższy możliwy wynik, ale niewiele dzieci go uzyskuje. Dzieje się tak dlatego, że dłonie i stopy większości dzieci pozostają niebieskie, dopóki się nie rozgrzeją.

Każda kategoria jest oceniana na 0, 1 lub 2, w zależności od obserwowanego stanu.

1. Wysiłek oddechowy:

Jeśli niemowlę nie oddycha, ocena wysiłku oddechowego wynosi 0.
Jeśli oddech jest powolny lub nieregularny, niemowlę otrzymuje 1 punkt za wysiłek oddechowy.
Jeśli niemowlę dobrze płacze, ocena wysiłku oddechowego wynosi 2.

2. Tętno jest oceniane za pomocą stetoskopu. Jest to najważniejsza ocena:

Jeśli nie ma bicia serca, niemowlę otrzymuje 0 punktów za tętno.
Jeśli tętno wynosi mniej niż 100 uderzeń na minutę, niemowlę otrzymuje 1 punkt za tętno.
Jeśli tętno jest wyższe niż 100 uderzeń na minutę, niemowlę otrzymuje 2 punkty za tętno.

3. Napięcie mięśniowe:

Jeśli mięśnie są luźne i wiotkie, niemowlę otrzymuje 0 punktów za napięcie mięśniowe.
Jeśli występuje pewne napięcie mięśniowe, niemowlę otrzymuje 1 punkt.
Jeśli występuje aktywny ruch, niemowlę otrzymuje 2 punkty za napięcie mięśniowe.

4. Reakcja grymasowa lub odruchowa drażliwość to termin opisujący reakcję na stymulację, taką jak lekkie uszczypnięcie:

Jeśli nie ma reakcji, niemowlę otrzymuje 0 punktów za odruchową drażliwość.
Jeśli występuje grymas, niemowlę otrzymuje 1 punkt za drażliwość odruchową.
Jeśli występuje grymas i kaszel, kichanie lub energiczny płacz, niemowlę otrzymuje 2 punkty za drażliwość odruchową.

5. Kolor skóry:

Jeśli kolor skóry jest bladoniebieski, niemowlę otrzymuje 0 punktów za kolor.
Jeśli ciało jest różowe, a kończyny niebieskie, niemowlę otrzymuje 1 punkt za kolor.
Jeśli całe ciało jest różowe, niemowlę otrzymuje 2 punkty za kolor.


Pierwsza i piąta minuta

Test wykonywany jest u dziecka w 1 i 5 minucie po urodzeniu. 1-minutowy wynik określa, jak dobrze dziecko tolerowało proces porodu. Wynik po 5 minutach informuje lekarza, jak dobrze dziecko radzi sobie poza łonem matki. Pomaga również zmierzyć, jak dobrze dziecko reaguje, jeśli zaraz po urodzeniu konieczna jest resuscytacja.

Ocena Apgar w pierwszej minucie (Apgar w 1. minucie) jest szybką oceną stanu noworodka zaraz po narodzinach. Pomaga lekarzom i personelowi medycznemu w szybkiej ocenie ogólnego stanu zdrowia dziecka tuż po urodzeniu. Ta wczesna ocena może być sygnałem, czy noworodek wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Ocena Apgar po pięciu minutach (Apgar w 5. minucie) jest kolejną oceną, która odbywa się po upływie pięciu minut od narodzin. To daje lekarzom informację na temat dostosowania noworodka do środowiska poza łonem matki oraz pozwala na ocenę poprawy stanu dziecka w ciągu tych pierwszych minut życia.
W niektórych przypadkach, gdy stan noworodka jest niepewny lub wymaga dalszej obserwacji, ocena Apgar może być przeprowadzana również w późniejszych okresach, na przykład po 10, 15 lub 20 minutach od narodzin.


Za niska punktacja, co dalej?

Jeśli noworodek otrzymuje niską punktację Apgar, istnieje kilka możliwości działań, które mogą być podjęte w zależności od konkretnej sytuacji. Ważne jest, aby pamiętać, że punktacja Apgar jest tylko jednym z wielu czynników branych pod uwagę przy ocenie stanu zdrowia dziecka. Decyzje dotyczące dalszego postępowania medycznego zależą od wielu innych czynników i muszą być podejmowane przez wyszkolony personel medyczny na podstawie indywidualnego przypadku.

Oto kilka potencjalnych działań, które mogą zostać podjęte w przypadku niskiej punktacji Apgar:

  • Natychmiastowe działania resuscytacyjne: Jeśli noworodek ma bardzo niską punktację Apgar i nie oddycha lub nie ma akcji serca, podejmowane są działania resuscytacyjne, takie jak wentylacja workiem maskowym, masaż serca lub podanie leków.
  • Stymulacja i wspomaganie oddychania: Jeśli noworodek ma słabą reakcję oddychania, personel medyczny może podjąć działania mające na celu stymulację oddychania, takie jak delikatne pocieranie pleców dziecka lub odsysanie z dróg oddechowych. W niektórych przypadkach może być również konieczne wprowadzenie wspomagania oddechowego przy użyciu specjalistycznego sprzętu.
  • Monitorowanie i obserwacja: Dziecko o niskiej punktacji Apgar może być starannie monitorowane i obserwowane, aby ocenić jego odpowiedź na działania podjęte w celu poprawy stanu zdrowia. Personel medyczny może dokładnie sprawdzać funkcje życiowe dziecka, takie jak tętno, oddech, ciśnienie krwi itp.
  • Dodatkowe badania i ocena: W przypadku niskiej punktacji Apgar, lekarze mogą zlecić dodatkowe badania, takie jak badania krwi, badania obrazowe lub badania ultrasonograficzne, w celu oceny stanu zdrowia dziecka i identyfikacji ewentualnych problemów.

Najważniejsze jest skonsultowanie się z wykwalifikowanym personelem medycznym, który będzie mógł odpowiednio ocenić sytuację i podjąć odpowiednie działania. Każde dziecko i sytuacja są unikalne, dlatego decyzje medyczne będą zależne od indywidualnych okoliczności i potrzeb danego dziecka.