Koc termiczny jako nieoceniony sprzymierzeniec w ekstremalnych warunkach

Folia życia, folia NRC (od National Research Center w USA, gdzie został wynaleziony), koc ratunkowy, koc termiczny, przeciwwstrząsowy – to różne nazwy opisujące jeden wszechstronny produkt, który powinien być obecny w każdej apteczce. Jego główną funkcją jest utrzymanie ciepłoty ciała oraz ochrona organizmu przed wyziębieniem lub przegrzaniem. Dzięki swojej prostocie, folia znajduje zastosowanie w ratownictwie, turystyce, survivalu, wspinaczce i wielu innych sytuacjach awaryjnych. Większość z nas zna wygląd koca termicznego, jednak nie wszyscy wiedzą, w jakich okolicznościach koc ratunkowy jest użyteczny, jak prawidłowo go używać oraz którą stroną owijać pacjenta.


Czym jest koc termiczny?

Koc z izolacją termiczną to cienka, metalizowana narzuta z tworzywa sztucznego. Znany również jako folia NRC, nazwa pochodzi od National Research Center w USA, gdzie został opracowany. Jego główną funkcją jest ochrona przed przegrzaniem lub wychłodzeniem. Folia termoizolacyjna jest szczególnie wykorzystywana w ratownictwie medycznym i jest niezbędnym elementem każdej apteczki, zarówno domowej, turystycznej, jak i samochodowej. Koc ratowniczy znajduje także zastosowanie w sporcie ekstremalnym, turystyce, wspinaczce, żeglarstwie oraz wszędzie tam, gdzie konieczna jest regulacja komfortu termicznego. Jest kompaktowy, łatwy do złożenia, ale trzeba pamiętać, że jest to produkt jednorazowego użytku.

Metalizowana folia polipropylenowa została pierwotnie zaprojektowana do zastosowań w sondach kosmicznych, ponieważ odbija aż 80% promieniowania podczerwonego, co zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się chronionych elementów. Wynalazek ten szybko znalazł zastosowanie w codziennym życiu. W ratownictwie folia jest używana głównie ze względu na jej zdolność do zmniejszania wychładzania organizmu przez konwekcję. Ważne jest, że folia NRC nie ogrzewa, lecz jedynie zapobiega utracie ciepła lub jego absorpcji.


Jak działa koc termiczny?

Zastosowanie folii przeciwwstrząsowej opóźnia wychłodzenie organizmu, redukując utratę ciepła spowodowaną parowaniem wody i wiatrem. Folia ma dwie strony – złotą i srebrną, które używa się w zależności od tego, czy chcemy chronić przed wychłodzeniem, czy przegrzaniem. Ważne jest, którą stroną folii się owinie. Aby zapobiec przegrzaniu, należy owinąć siebie lub poszkodowanego tak, by strona srebrna była na zewnątrz, ponieważ skutecznie odbija światło słoneczne i izoluje od innych źródeł ciepła. Natomiast, aby się ogrzać, trzeba owinąć się kocem termicznym jak najściślej, srebrną stroną do wewnątrz. Ważne jest również zapewnienie odpowiedniej izolacji od podłoża. Koc termiczny jest przeznaczony do jednorazowego użytku, szczególnie w akcjach ratowniczych, gdy na folii mogą znajdować się resztki krwi, płynów ustrojowych lub inne zanieczyszczenia od poszkodowanej osoby. Są jednak sytuacje, kiedy można go użyć ponownie. Jeśli koc został użyty tylko do ogrzania, na przykład podczas górskiej wyprawy, gdy warunki pogodowe nagle się pogorszą, po spełnieniu swojej funkcji można go złożyć i użyć ponownie.


W jakich sytuacjach przydaje się koc termiczny?

Koc ratowniczy, niepozorna srebrno-złota płachta, może uratować życie, gdy zagrożony jest komfort termiczny osoby. Sama folia nie ogrzewa, a jedynie ogranicza utratę ciepła z organizmu. Ograniczenie to nie jest jednak całkowite, więc rozbieranie poszkodowanego do naga w warunkach hipotermii i okrywanie go tylko folią nie jest dobrym pomysłem. Termoizolacja powinna obejmować grube, suche i wielowarstwowe okrycie o wysokiej izolacyjności, takie jak warstwa suchych ubrań lub koc. Na koniec należy szczelnie zawinąć całego pacjenta w folię NRC, a nie tylko go nią okryć. Jeżeli poszkodowany jest zbyt wyziębiony, samo okrycie nie będzie wystarczające, dlatego trzeba podjąć działania mające na celu podniesienie temperatury wewnętrznej organizmu.

Folia termiczna jest przydatna w wielu sytuacjach, takich jak:

- zabezpieczenie i transport poszkodowanego pacjenta do szpitala,
- zabieg operacyjny (spora utrata ciepła),
- wypadek komunikacyjny,
- wypadek w górach,
- przebicie płuca (koc termoizolacyjny jako element zastawkowy),
- wychłodzenie, przemarznięcie, przemoczenie, przegrzanie,
- wstrząsy, stany nagłe,
- zawody sportowe w chłodne dni (sportowcy ogrzewają się po wysiłku),
- pomoc osobom w stanie nietrzeźwości,
- wyprawa w góry (niepewna pogoda).

Koc ratunkowy może również służyć jako opatrunek przy poważnym zranieniu oraz jako schronienie przed deszczem w ekstremalnych sytuacjach. Jeśli nie mamy dostępu do wysokiej jakości, specjalistycznej odzieży zapewniającej skuteczną ochronę przed przemoczeniem, koc termiczny może być bardzo pomocny. Można go użyć do owinięcia się lub – chociaż nie jest to zalecane w pełni – wyciąć otwór na głowę w jego środkowej części, tworząc rodzaj peleryny. Co więcej, dzięki jaskrawym kolorom i intensywnemu odbijaniu słońca, folia NRC może łatwo przyciągnąć uwagę ratowników lub innych osób udzielających pomocy do miejsca, gdzie znajduje się osoba potrzebująca pomocy. Służby ratunkowe często wykorzystują folię NRC do oznaczania miejsc wypadków, co stanowi najlepszy dowód na jej doskonałą użyteczność w tej roli.