Jaki rozmiar ostrza wybrać?
Tags
skalpel ostrze chirurgia
Każdy z nas słyszał o skalpelu. Jednak to narzędzie ma wiele twarzy. Poszczególne ostrza oznacza się numerami od 10 do 36. W zależności od konkretnego zabiegu, specjalista z łatwością wybierze odpowiednie ostrze. Różnią się one kształtem i rozmiarem, dlatego każde z nich jest przeznaczone do wykonania innego rodzaju cięcia. Oprócz kształtu i rozmiaru, ostrza różnią się   również materiałem, z jakiego są wykonane. Przyjrzyjmy się poszczególnym rodzajom ostrzy.

Stal stali nie równa

Na praktyce medycznej wykorzystuje się dwa rodzaje ostrzy, te wykonane ze stali nierdzewnej oraz te, ze stali węglowej. Ostrza ze stali węglowej są twardsze, bardziej odporne na ścieranie, a do tego zachowują swoją ostrość przez długi czas. Wysoka wytrzymałość ostrzy ze stali węglowej znajduje swoje zastosowanie w zabiegach z zakresu ortopedii. 

Z drugiej strony, ostrza wykonane ze stali nierdzewnej charakteryzują się wysoką odpornością na korozję i wysokie temperatury. Dlatego doskonale znoszą procesy sterylizacji. Z powodzeniem mogą pracować w agresywnym środowisku, dlatego często są wykorzystywane np. w operacjach przewodu pokarmowego. 

Rozmiar ma znaczenie

W zależności od potrzeb, chirurg może wykorzystywać różne ostrza. Wszystkie kształty i rozmiary zostały ponumerowane i jest to numeracja ujednolicona. Dzięki temu, niezależnie od producenta, zawsze otrzymamy takie ostrze, jakie jest nam potrzebne.
 
Jednym z najczęściej używanych, jest ostrze nr 10. Posiada dużą, zakrzywioną krawędź roboczą (tnącą). Dzięki niewielkiemu rozmiarowi, chirurg może wykonywać precyzyjne cięcia. Obły kształt idealnie sprawdza się przy długich nacięciach tkanek miękkich. 

Ostrze nr 10A ma bardziej ścięta końcówkę. Co ciekawe, właśnie ostrze nr 10A, ze względu na wysoki stopień ostrości jest wykorzystywane przez podologów do usuwania zrogowaciałego naskórka. 

Ostrze nr 11 ma charakterystyczną, długą krawędź tnącą, która zwęża się aż do ostrej, spiczastej koncówki. Dzięki temu, idealnie sprawdza się przy wykonywaniu precyzyjnych, niewielkich nacięć, np. przy usuwaniu zmian skórnych. Wysoka precyzja cięcia jest atutem również w zabiegach medycyny estetycznej. 

Ostrze nr 12 również jest spiczasto zakończone, jednak całe ma kształt półksiężyca. Jest zagięte w dół, i często jest stosowane do przecinania szwów. Sprawdzi się również przy przecinaniu błon śluzowych czy nauczyć krwionośnych. Dwunastki, odnajdą się w zabiegach z zakresu laryngologii, urologii, czy chirurgii naczyniowej.
 
Do niewielkich nacięć skóry i mięśni, często wykorzystuje się ostrze nr 13. Posiada ono spiczastą końcówkę, zaś krawędź tnąca jest lekko zaokrąglona w górę. Podobnie jak ostrza 10 i 10A sprawdza się przy zabiegach  podologicznych. 

Numer 14 charakteryzuje się zaokrągloną krawędzią zewnętrzną i prostą krawędzią tnącą. Takie ostrze jest często wykorzystywane przy zabiegach estetycznych, m.in. dermaplaningu. Polega ona na złuszczaniu martwych komórek skóry oraz usuwaniu włosków. 

Krótka, zakrzywiona krawędź tnąca to znak rozpoznawczy numeru 15. Krótkie, precyzyjne nacięcia nie stanowią dla niego żadnego problemu. Może być wykorzystywany do zabiegów chirurgii naczyniowej, dermatologicznej czy onkologicznej. Należą do nich np. wycinanie zmian skórnych, kaszaków czy otwieranie tętnic wieńcowych. 

Ostrze nr 16 można nazwać dłuższym kuzynem 14-stki. To ostrze również posiada prostą krawędź tnącą oraz zaokrągloną zewnętrznie końcówkę. Długie nacięcia to jego specjalność. Oprócz długości, ostrze nr 16 posiada różni się bardziej spiczastą końcówką zwiększającą precyzję cięcia.

Ostrze nr 18 posiada krótką, zakrzywioną i spiczastą krawędź tnącą, nieco przypominającą wcześniej opisany nr 15. 18-stki świetnie sprawdzają się w zabiegach chirurgicznych, stomatologicznych i podologicznych.   Posiadają wysoki stopień ostrości. 

Ostrze nr 20 swoją budową i kształtem nawiązuje do nr 10. Posiada dużą, zakrzywioną powierzchnię roboczą. Jest to większe ostrze od 10, a jego tylna krawędź jest nieostra i płaska. Chirurdzy najczęściej wykorzystują je do nacięć tkanek w trakcie zabiegów z zakresu chirurgii ogólnej lub ortopedycznej. 

Nr 21 jest większy od ostrza 20, ale podobnie jak poprzednik posiada zakrzywioną powierzchnię tnącą oraz płaską, nieostrą krawędź tylną. Może być wykorzystywane zarówno do przecinania jak i przekłuwania tkanek. 

Ostrze nr 22 przerasta swoim rozmiarem ostrza nr 10, 20 i 21. Znajduje zastosowanie przy nacinaniu grubszych tkanek oraz przy długich nacięciach skóry. Sprawdza się w czasie zabiegów chirurgii onkologicznej oraz w obrębie klatki piersiowej. 


Nr 23 posiada długą, ale delikatnie zakrzywioną krawędź tnącą, przypominającą liść. Jest jednak nieco węższe od ostrzy nr 21 i 22. Jego charakterystyczny profil sprawdza się najbardziej w czasie zabiegów wymagających otwarcia jamy brzusznej, oraz prowadzenia długich nacięć. 

Ostrze nr 24 również przypomina liść, jednak nieco większy i bardziej zaokrąglony niż ostrze 23. Jego rozmiar i kształt sprawia, że jest wykorzystywane nie tylko przez chirurgów wykonujących drugie nacięcia tkanek. Jest również wysoko cenione przez sądowych patologów, ponieważ idealnie nadaje się do przeprowadzania sekcji zwłok. 

Właściwy uchwyt

Przy wyborze konkretnego numeru ostrza musimy również pamiętać o dobraniu odpowiedniego uchwytu. Występują dwa rodzaje uchwytów do ostrzy - nr 3 i 4. Do uchwytu nr 3 pasują ostrza w rozm. 10 do 17, zaś do uchwytu nr 4 odpowiednio 18 do 36. Jeśli chcemy uniknąć zwątpienia, który uchwyt zabrać do bagażu podręcznego, warto zdecydować się na uchwyt podwójny, do którego możemy zainstalować każdy rozmiar ostrza.