Fibromalgia - co to ?

Czym jest fibromialgia?

Fibromialgia to przewlekłe schorzenie charakteryzujące się rozległym bólem mięśniowo-szkieletowym, które trwa co najmniej kilka miesięcy. 

W polskich opracowaniach przyjmuje się, że należy ona do grupy chorób tkanek miękkich — mimo że nie jest chorobą zapalną. 

Jak często występuje i kogo dotyczy?

– Szacuje się, że dotyczy około 2 % populacji ogólnej. 
Medycyna Praktyczna

– W Polsce i w literaturze polskojęzycznej najczęściej chorują osoby w wieku średnim (np. 50–60 lat). 

– Częściej diagnozuje się ją u kobiet niż u mężczyzn.

Przyczyny (etiologia)

Dokładna przyczyna fibromialgii nie jest znana. Oto co wiadomo:

Istnieją dowody na to, że chorzy mają zmiany w sposobie przetwarzania bodźców bólowych w układzie nerwowym — mózg i rdzeń kręgowy reagują silniej niż u osób zdrowych. 

Czynniki ryzyka mogą obejmować przeciążenie fizyczne, urazy, stres psychiczny, predyspozycje genetyczne. 

Choroba traktowana jest jako przykład „sensytyzacji centralnej” — układ nerwowy zwiększa swoją wrażliwość na bodźce bólowe. 

Objawy

Typowe symptomy to:

Rozległy ból – zazwyczaj obejmujący wiele rejonów ciała przez dłuższy czas (> 3 miesiące). Uczucie zmęczenia, brak energii. 

Zaburzenia snu — trudności z zasypianiem, nieodświeżający sen. 

Problemy poznawcze („mgła mózgowa”, trudności z pamięcią i koncentracją). 

Ponadto mogą występować: sztywność mięśniowa, nadwrażliwość na dotyk, zaburzenia nastroju (np. depresja, lęk). 

Rozpoznanie

Nie ma jednego badania laboratoryjnego, które potwierdza fibromialgię.

Diagnoza opiera się na kryteriach, np. American College of Rheumatology (ACR): obejmują one m.in. liczbę obszarów bólowych, czas trwania objawów, nasilenie symptomów.

Ważne jest także wykluczenie innych schorzeń mogących powodować podobne objawy (np. choroby reumatyczne, endokrynologiczne).

Leczenie i postępowanie

Efektywne leczenie zwykle wymaga wielokierunkowego podejścia – zarówno farmakologicznego, jak i niefarmakologicznego. 

Podejście niefarmakologiczne:

Regularna aktywność fizyczna (np. ćwiczenia aerobowe, ćwiczenia siłowe) – silne zalecenie w wytycznych.

Fizjoterapia, terapia behawioralna, poprawa higieny snu. 

Farmakoterapia:

Leki przeciwbólowe, leki modulujące ból centralny, poprawiające jakość snu – jednak skuteczność bywa zmienna. 

Wyzwania i znaczenie

Fibromialgia może znacznie wpływać na jakość życia pacjenta — powodować ograniczenie aktywności, obniżenie wydolności w pracy czy życiu codziennym. 

Ponieważ choroba bywa niedostatecznie rozumiana, pacjenci mogą doświadczać niezrozumienia lub bagatelizowania ich dolegliwości.

Wczesna diagnoza i kompleksowe leczenie mogą poprawić rokowanie — choć nie ma gwarancji pełnego wyleczenia.

Informacja dla pacjenta

Jeśli uczujesz przewlekły, rozległy ból, zmęczenie, problemy ze snem i koncentracją — warto porozmawiać z lekarzem (np. reumatologiem lub lekarzem medycyny bólu). Przygotuj listę objawów, ich czasu trwania, wpływu na Twoje życie — może to pomóc w diagnostyce.