Histerektomia - kiedy się ją stosuje?
Tags
wypadająca macica przydatki pochwa nowotwór macica kobieta jajniki hormony histerektomia ginekolog
Histerektomia jest operacją usunięcia macicy stosowaną najczęściej w leczeniu chorób nowotworowych. Wypadanie macicy i mięśniaki macicy są również wskazaniami do zabiegu. Histerektomia całkowita polegająca na usunięciu macicy, trzonu macicy, jajników i jajowodów to metoda całkowita. Histerektomia radykalna to zabieg całkowitego usunięcia macicy i jej trzonu, oprócz tego usuwa się również górną część pochwy oraz okoliczne węzły chłonne.

Wskazania

Usunięcie macicy wykonuje się w następujących przypadkach:
- Lekarz ginekolog stwierdził w macicy pacjentki liczne mięśniaki. Te regularnie się powiększają dają objawy w postaci długich, bolesnych i obfitych miesiączek,
- Lekarz ginekolog stwierdził z racji wieku znaczne obniżenie się lub wypadanie macicy spowodowane rozluźnieniem i osłabieniem mięśni dna miednicy, licznymi porodami oraz ciężką pracą fizyczną,
- Zdiagnozowany został nowotwór endometrium (błony śluzowej macicy) lub rak trzonu macicy. Rak szyjki macicy, jeśli istnieje podejrzenie, że nastąpiły przerzuty do macicy również pretenduje do usunięcia tego organu.
- W niektórych przypadkach operacji histerektomii zostawia się szyjkę macicy. Ma to  głównie wskazania psychologiczne, zakłada się że nieco polepsza samopoczucie pacjentki. Nie mniej może w dalszym etapie skutkować rozwojem nowotworu. Ginekolodzy zalecają zazwyczaj usunięcie szyjki macicy w trakcie zabiegu by zminimalizować ryzyko dalszego rozwoju choroby.

Jak przebiega zabieg histerektomii?

Jedną metodą wykonania histerektomii jest metoda tradycyjna. Wykonuje się ją w znieczuleniu ogólnym lub dolędźwiowym. Chirurg otwiera powłoki jamy brzusznej, usuwa macicę i jeśli zachodzi konieczność, przydatki (jajniki, jajowody, szyjkę macicy oraz górną część pochwy i okoliczne węzły chłonne). Czasami w trakcie operacji okazuje się, jaki będzie jej przebieg, i że nie zakończy się tylko na wycięciu samej macicy. U kobiet przed 45. rokiem życia, jeśli badanie ultrasonograficzne wykryje torbiele na jajnikach, zostawia się zazwyczaj "zdrowszy" jajnik, zapewnia on wtedy źródło hormonów. W przypadku starszych pacjentek usuwa się zazwyczaj zarówno macicę, jak i przydatki, ma to na celu zniwelowanie ryzyka rozwoju nowotworu. Po operacji histerektomii konieczna jest hospitalizacja kilku lub kilkunastodniowa.
W trakcie operacji lekarze pobierają materiał do badania histopatologicznego.
Drugą metodą którą można przeprowadzić zabieg to metoda laparoskopowa. Wymaga ona znieczulenia ogólnego. Wykonuje się niewielkie nacięcie przy pępku, wprowadza laparoskop, czyli wziernik, który pozwala obserwować na monitorze wnętrze jamy brzusznej. Kolejnym niewielkim nacięciem wprowadza się do jamy brzusznej mikronarzędzia, odcina się nimi macicę od podtrzymujących ją więzadeł i pochwy lub szyjki macicy. Kolejno dzieli się macicę na małe kawałki i wyjmuje przez nacięcie w powłokach brzusznych - w przypadku dużej macicy lub przez pochwę jeśli była małych rozmiarów. Metodę tą stosuje się w przypadkach, gdy nie jest konieczna radykalna operacja usunięcia macicy wraz z przydatkami. Operacja tą metodą jest mniej inwazyjna od tej wykonywanej metodą tradycyjną. Hospitalizacja trwa minimum 5 dni.

Terapia po operacji, proces  rekonwalescencji i zastępcza terapia hormonalna.

Histerektomia to ingerencja w organizm kobiety w bardzo szerokim spektrum. Usunięcie macicy wiąże się z poważnym stresem i dyskomfortem ze strony macicy, kobiety boją się utraty swej "kobiecości". Jeśli w trakcie zabiegu usunięta została tylko macica, a pacjentka była przed okresem menopauzy, jajniki nadal produkują hormony płciowe. W takim przypadku konieczna jest jedynie rekonwalescencja i odpoczynek. Jeśli podczas operacji usunięte zostały również przydatki, powoduje to u kobiety przyspieszoną menopauzę i spadek poziomu hormonów płciowych. Konieczna bywa wtedy zastępcza terapia hormonalna. Wyjątkiem jest histerektomia wykonywana u kobiety już po okresie klimakterium, wtedy  czynności jajników wygasły samoistnie.
Po zabiegu histerektomii zaleca się oszczędzać organizm przez przynajmniej pół roku. Nie należy dźwigać ciężarów większych niż 5 kg, nie można też wykonywać ciężkich prac fizycznych.
Histerektomia z powodu nowotworu może wymagać dalszego leczenia polegającego na chemio- lub radioterapii.