HBS antygen – normy, wskazania, przygotowanie, przebieg badania

Antygen HBs stymuluje organizm do produkcji przeciwciał HBs, co wskazuje na zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu B, czy też na nosicielstwo samego patogenu. Test pozwala na wykrycie choroby jeszcze przed wystąpieniem objawów, dzięki czemu możliwe jest szybsze podjęcie leczenia. Badanie antygenu HBs jest jednym z obowiązkowych badań diagnostycznych podczas ciąży.

Badanie antygenu HBs polega na analizie, czy organizm zaczął wytwarzać przeciwciała HBs. Do takiej sytuacji dochodzi na skutek naruszenia bariery immunologicznej - układ odpornościowy wykrywa antygen HBs, w odpowiedzi na co podejmuje reakcję obronną i wytwarza dedykowane przeciwciała mające na celu zniszczenie patogenu.

Antygen HBs pojawia się w organizmie w wyniku zakażenia wirusem HBV. Badanie polega na pobraniu próbki krwi i przesłaniu jej do dalszej analizy.

Do zakażenia może dojść w wyniku m.in:

stosunku seksualnego bez zabezpieczenia,
używania zakażonych igieł.
W niektórych sytuacjach miejscem zakażenia mogą być np. salony i gabinety kosmetyczne czy salony tatuażu.

Co ważne, wirus HBV może być również przenoszony z matki na dziecko - zakażenie może rozwinąć się od razu lub utrzymywać się w organizmie malucha przez kilka lub kilkanaście lat w formie nieaktywnej, czyli uśpionej.

Badanie na obecność antygenu HBs należy do obowiązkowej diagnostyki prenatalnej. Wynika to z faktu, że infekcja jest przenoszona z matki na płód. Często przyszłe matki nie są świadome, że mają w sobie wirusa, który pozostaje w formie nieaktywnej.
Wirus HBV może dostać się do organizmu dziecka, które nie posiada jeszcze własnej odporności , podczas porodu, m.in. przez łożysko.
Ryzyko przeniesienia wirusa występuje również podczas karmienia piersią. Jedną z głównych konsekwencji przeniesienia wirusa jest m.in. żółtaczka wieku dziecięcego. Test należy wykonać między 33. a 37. tygodniem ciąży.

Antygen HBs (HBsAg) - normy, interpretacja wyników.
Test na antygen HBs ma bardzo prostą skalę - wynik może być pozytywny lub negatywny. Jeśli analiza wskaże wynik ujemny, oznacza to dobrą informację - w organizmie nie wykryto wirusa HBV.

Z kolei wynik pozytywny wskazuje na obecność wirusa. Warto zaznaczyć, że w przypadku ostrej postaci zakażenia antygen HBs jest wykrywalny do około 5-6 miesięcy, natomiast w przypadku przewlekłego zakażenia utrzymuje się w organizmie przez cały czas.

Po uzyskaniu pozytywnego wyniku konieczne jest przeprowadzenie pogłębionej diagnostyki, która pozwoli kompleksowo ocenić stan organizmu i dopasować najskuteczniejsze leczenie.

Czynniki, które mogą wpłynąć na wynik testu
Na wynik testu może mieć wpływ przede wszystkim czas od momentu potencjalnego zakażenia do momentu pobrania próbki krwi.

Warto wiedzieć, że wirus potrzebuje trochę czasu, aby „zadomowić się” w ludzkim organizmie, odżywić i zacząć się rozmnażać. Dlatego jego obecność we krwi wykrywana jest dopiero po około 6-16 tygodniach.

Antygen HBs (HBsAg) - wskazania do badania
Wskazaniem do wykonania testu jest każde podejrzenie zaburzenia lub choroby wątroby, które może być spowodowane obecnością wirusa HBV. Wskazania obejmują żółtaczkę, obowiązkowe badania prenatalne, podejrzenie ostrego lub przewlekłego zapalenia wątroby typu B.

Na obecność wirusa mogą wskazywać takie objawy jak:

uczucie zmęczenia,
bóle brzucha,
stany gorączkowe,
bóle mięśni,
zabarwienie moczu (w silnej fazie).

Zaobserwowanie takich objawów, zwłaszcza po sytuacjach sprzyjających zakażeniu HBV, powinno skłonić do natychmiastowego wykonania badań.

Warto pamiętać, że objawy pojawiają się, gdy wirus jest już silnie rozwinięty w organizmie. We krwi można go zaobserwować znacznie wcześniej, przed wystąpieniem objawów fizycznych. Wskazaniem do wykonania badań jest również podejrzenie samego nosicielstwa (wirus jest obecny, ale nieaktywny).

Antygen HBs w diagnostyce kontrolnej
Badanie to zalecane jest również jako tzw. diagnostyka kontrolna u osób, które podjęły już leczenie przeciwwirusowe. Profilaktyczna kontrola wyników badań pozwala ocenić skuteczność wybranej terapii.

Warto zatem zadbać o ten obszar, gdyż nieleczone WZW typu B uszkadza wątrobę, co w konsekwencji może prowadzić do poważnych chorób tego narządu, takich jak marskość wątroby, która z kolei skutkuje jej zwłóknieniem i niewydolnością.

Jednocześnie należy pamiętać, że wirus zapalenia wątroby typu B mocno wnika w struktury ludzkiego DNA, co uniemożliwia jego całkowite usunięcie z organizmu. Skuteczne leczenie pozwala natomiast na jego wygaszenie i tym samym złagodzenie objawów.

Antygen HBs (HBsAg) - przeciwwskazania
Test na antygen HBs jest całkowicie bezpieczny, dlatego nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania.

Antygen HBs (HBsAg) - przygotowanie do badania.
Nie ma potrzeby wcześniejszego przygotowywania się do badania. Aby wyniki były wiarygodne, próbkę krwi należy oddać na czczo. Jeśli przyjmujesz jakiekolwiek leki, koniecznie poinformuj o tym diagnostę i lekarza.

Należy również podać informacje o przebytym szczepieniu przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B - w takiej sytuacji badanie krwi wykaże obecność przeciwciał HBs, co oznacza, że organizm wytworzył odporność na wirusa zapalenia wątroby typu B. Jest to ważna informacja dla lekarza, ponieważ przeciwciała mogą wskazywać na to, że organizm został zaszczepiony.

Antygen HBs (HBsAg) - przebieg badania.
Badanie na obecność antygenu HBs przebiega w taki sam sposób jak klasyczna morfologia. Diagnosta pobiera próbkę krwi żylnej, a następnie oddaje ją do analizy. Wyniki dostępne są dość szybko, zwykle w ciągu 1-2 dni, choć ostateczny czas oczekiwania zależy od konkretnej placówki.

Antygen HBs (HBsAg) - skutki uboczne i powikłania
Test jest nieinwazyjny, więc nie ma skutków ubocznych. Można go wykonać u każdej osoby, w tym u dzieci i kobiet w ciąży.