Glista ludzka - rozpoznanie, badania i leczenie zakażenia
Strona sklepu AdMed s.c. NIP: 618-21-29-121 zawiera również produkty wyrobów medycznych przeznaczonych tylko dla profesjonalistów. Czy w momencie zakupu wyrobów medycznych potwierdzasz, że jesteś profesjonalistą z branży medycznej lub farmaceutycznej?
Potwierdzam
Glista ludzka jest pasożytem z rodzaju nicieni bytującym w jelicie cienkim. Glistnica, choroba wywoływana glistą ludzką, zaliczana jest do tzw. chorób brudnych rąk. Zarażenie następuje najczęściej, gdy nie umyjemy rąk po kontakcie z ziemią lub zjemy nieumyte warzywo czy owoc, a na jego powierzchni znajdują się jaja glisty. Szczególnie narażone są dzieci, te lubią wkładać do ust to co podniosą z ziemi. Objawami glistnicy są bóle brzucha, zaparcia lub biegunka, nudności, brak apetytu, duszności, przewlekły ból gardła.
Glista ludzka czyli Ascaris lumbricoides jest pasożytem, którego jedynym żywicielem jest człowiek. Długość jaką osiąga to około 20–30 cm z czego samice są dłuższe od samców, ma jasnokremową barwę. Występuje niemal na całym świecie stanowiąc jedną z najczęstszych przyczyn chorób pasożytniczych u człowieka.
Szacuje się, że na świecie zarażone jest od 800 milionów do 1.3 miliarda ludzi. Przeważa ludność krajów tropikalnych, szczególnie w miejscach, w których występuje problem z kanalizacją. W naszym kraju pasożyt jest rzadszy, występuje przede wszystkim u dzieci w wieku przedszkolnym. Do zakażenia glistą ludzką może dojść w sutek zjedzenia nieumytych warzyw/owoców oraz wypicie zanieczyszczonej wody.
Cykl rozwojowy glisty ludzkiej
Dostaje się do organizmu najczęściej z nieumytymi owocami i warzywami, na których powierzchni znajdują się jaja glisty. Brak higieny również sprzyja rozwojowi choroby – pasożyty znajdują się np. na powierzchni dłoni zabrudzonych glebą. W jelicie cienkim z jaj uwalniają się larwy, które przenikają przez błonę śluzową do krążenia wrotnego, odprowadzającego krew z przewodu pokarmowego do wątroby. Z krwią larwy glisty ludzkiej wędrują do płuc, gdzie wzrastają. Dorastają do 2 mm długości i przedostają się do pęcherzyków płucnych.
Pasożyty wędrują do górnej części dróg oddechowych, przez oskrzela, tchawicę i krtań dostają się do gardła gdzie są połykane. W taki sposób larwy trafiają do światła przewodu pokarmowego, gdzie osiągają dojrzałość. Tu utrzymują się dzięki ruchom antyperystaltycznym zapobiegającym ich wydaleniu. Po 2–3 miesiącach samice zaczynają składać jaja, nawet do 200 000 dziennie. Jaja wydalane są z kałem a w korzystnych warunkach (wilgotna gleba, dostęp do tlenu) nabywają inwazyjności, zarażają kolejnych żywicieli.
Jakie są objawy glistnicy?
Glistnica, inaczej askarioza, z łac. ascariosis. Choroba pasożytnicza, najczęściej występująca na świecie robaczyca przewodu pokarmowego. Bardzo często ma ona skąpoobjawowy przebieg. Wyróżnia się dwie manifestacje glistnicy:
1. Glistnica płucna – larwy powodują uszkodzenie ściany naczyń krwionośnych i pęcherzyków płucnych, pojawia się również naciek zapalny, który tworzą głównie eozynofile czyli granulocyty kwasochłonne. Występuje wtedy gorączka, kaszel i duszności. W badaniu krwi obwodowej zaznaczona jest eozynofilia – podwyższony poziom granulocytów kwasochłonnych.
2. Glistnica jelitowa – glista w jelicie cienkim wywołuje bóle brzucha, brak apetytu, nudności, wymioty, biegunki lub zaparcia. Obecna w jelicie duża ilość pasożytów, może zaczopować jego światło, prowadząc do niedrożności. Glisty ludzkie mogą także wnikać do przewodów żółciowych lub trzustkowych i wywoływać ich zapalenie.
Przewlekła, nieleczona glistnica może skutkować niedożywieniem i niedoborem składników pokarmowych, przede wszystkim witamin A i C. Możliwe powikłania obejmują niedrożność jelit, zatkanie dróg żółciowych i przewodu trzustkowego – ostre zapalenie trzustki lub niedrożność dróg oddechowych. Dlatego w razie zauważenia u siebie bądź u dziecka, wymienionych objawów, bardzo istotna jest szybka konsultacja z lekarzem rodzinnym.
Diagnostyka
Podstawowe badanie w diagnostyce glistnicy to badanie kału, w którym sprawdza się obecność jaj nicienia. Próbki kału należy pobierać kilkakrotnie w odstępach 3–5 dni. Czasami stwierdza się obecność dorosłych form pasożyta w kale lub wymiocinach.
Wspomniana wcześniej eozynofilia może wskazać na glistnicę, pojawia się podwyższony poziom granulocytów kwasochłonnych w morfologii krwi z rozmazem. Stan taki towarzyszy chorobom pasożytniczym, jak również alergicznym, oraz niektórym schorzeniom autoimmunizacyjnym. Może wystąpić również podwyższone stężenie immunoglobulin (przeciwciał), przede wszystkim w klasie IgE. Glisty można także ujrzeć w badaniach obrazowych jamy brzusznej.
Objawy glistnicy u dzieci
Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym są szczególnie narażone na infekcje pasożytnicze. Nieprzestrzeganie zasad higieny i zachowania, takie jak geofagia czyli zjadanie gleby sprzyjają zakażeniu przez glistę ludzką. Długotrwała choroba może prowadzić u dzieci do niedoborów witamin i innych składników pokarmowych. W efekcie negatywnie wpływa na ich rozwój umysłowy i fizyczny. Istotna jest obserwacja malucha i w przypadku dostrzeżenia którychkolwiek niepokojących objawów oraz pilne udanie się do pediatry.
Objawy glisty ludzkiej u dziecka są podobne do tych występujących u dorosłych:
- nadpobudliwość,
- ból brzucha,
- wymioty i nudności,
- wzdęcia, zaparcia,
- biegunka,
- duszność,
- nieżyt oskrzeli, astma oskrzelowa,
- uporczywy ból gardła,
- obniżony apetyt, spadek masy ciała,
- problemy ze snem,
- pokrzywka i problemy skórne.
Leczenie glistnicy
Polega na podawaniu doustnych preparatów antypasożytniczych, wystarczy już pojedyncza dawka. Alternatywą jest stosowany również u kobiet w ciąży lub karmiących piersią pyrantel. Kontrolę przeprowadza się po upływie dwóch tygodni, polega ona na trzykrotnym badaniu rozmazu kału.
W glistnicy płucnej stosuje się czasem leczenie objawowe podając leki rozszerzające oskrzela lub glikokortykosteroidy, hamujące reakcję zapalną. Przy powikłaniach, takich jak niedrożność lub perforacja jelita, koniecznie jest leczenie chirurgiczne.
Ważnym jest, aby nie podejmować leczenia na własną rękę, każdorazowe podanie leku przeciwpasożytniczego (dostępne są preparaty na receptę oraz bez recepty) należy skonsultować ze specjalistą.
Profilaktyka glistnicy
W profilaktyce kluczowe jest dokładne mycie owoców i warzyw oraz mycie rąk po kontakcie z ziemią, oraz noszenie rękawic w trakcie pracy w ogrodzie. Najmłodszych należy uczulić, aby pamiętali o podstawowych zasadach higieny:
- mycie rąk przed posiłkiem,
- mycie rąk po powrocie do domu z dworu i po skorzystaniu z toalety,
- mycie produktów spożywczych przed spożyciem,
- pilnowanie aby dziecko nie wkładało do buzi przedmiotów, które mogły mieć kontakt z ziemią.
Glista ludzka czyli Ascaris lumbricoides jest pasożytem, którego jedynym żywicielem jest człowiek. Długość jaką osiąga to około 20–30 cm z czego samice są dłuższe od samców, ma jasnokremową barwę. Występuje niemal na całym świecie stanowiąc jedną z najczęstszych przyczyn chorób pasożytniczych u człowieka.
Szacuje się, że na świecie zarażone jest od 800 milionów do 1.3 miliarda ludzi. Przeważa ludność krajów tropikalnych, szczególnie w miejscach, w których występuje problem z kanalizacją. W naszym kraju pasożyt jest rzadszy, występuje przede wszystkim u dzieci w wieku przedszkolnym. Do zakażenia glistą ludzką może dojść w sutek zjedzenia nieumytych warzyw/owoców oraz wypicie zanieczyszczonej wody.
Cykl rozwojowy glisty ludzkiej
Dostaje się do organizmu najczęściej z nieumytymi owocami i warzywami, na których powierzchni znajdują się jaja glisty. Brak higieny również sprzyja rozwojowi choroby – pasożyty znajdują się np. na powierzchni dłoni zabrudzonych glebą. W jelicie cienkim z jaj uwalniają się larwy, które przenikają przez błonę śluzową do krążenia wrotnego, odprowadzającego krew z przewodu pokarmowego do wątroby. Z krwią larwy glisty ludzkiej wędrują do płuc, gdzie wzrastają. Dorastają do 2 mm długości i przedostają się do pęcherzyków płucnych.
Pasożyty wędrują do górnej części dróg oddechowych, przez oskrzela, tchawicę i krtań dostają się do gardła gdzie są połykane. W taki sposób larwy trafiają do światła przewodu pokarmowego, gdzie osiągają dojrzałość. Tu utrzymują się dzięki ruchom antyperystaltycznym zapobiegającym ich wydaleniu. Po 2–3 miesiącach samice zaczynają składać jaja, nawet do 200 000 dziennie. Jaja wydalane są z kałem a w korzystnych warunkach (wilgotna gleba, dostęp do tlenu) nabywają inwazyjności, zarażają kolejnych żywicieli.
Jakie są objawy glistnicy?
Glistnica, inaczej askarioza, z łac. ascariosis. Choroba pasożytnicza, najczęściej występująca na świecie robaczyca przewodu pokarmowego. Bardzo często ma ona skąpoobjawowy przebieg. Wyróżnia się dwie manifestacje glistnicy:
1. Glistnica płucna – larwy powodują uszkodzenie ściany naczyń krwionośnych i pęcherzyków płucnych, pojawia się również naciek zapalny, który tworzą głównie eozynofile czyli granulocyty kwasochłonne. Występuje wtedy gorączka, kaszel i duszności. W badaniu krwi obwodowej zaznaczona jest eozynofilia – podwyższony poziom granulocytów kwasochłonnych.
2. Glistnica jelitowa – glista w jelicie cienkim wywołuje bóle brzucha, brak apetytu, nudności, wymioty, biegunki lub zaparcia. Obecna w jelicie duża ilość pasożytów, może zaczopować jego światło, prowadząc do niedrożności. Glisty ludzkie mogą także wnikać do przewodów żółciowych lub trzustkowych i wywoływać ich zapalenie.
Przewlekła, nieleczona glistnica może skutkować niedożywieniem i niedoborem składników pokarmowych, przede wszystkim witamin A i C. Możliwe powikłania obejmują niedrożność jelit, zatkanie dróg żółciowych i przewodu trzustkowego – ostre zapalenie trzustki lub niedrożność dróg oddechowych. Dlatego w razie zauważenia u siebie bądź u dziecka, wymienionych objawów, bardzo istotna jest szybka konsultacja z lekarzem rodzinnym.
Diagnostyka
Podstawowe badanie w diagnostyce glistnicy to badanie kału, w którym sprawdza się obecność jaj nicienia. Próbki kału należy pobierać kilkakrotnie w odstępach 3–5 dni. Czasami stwierdza się obecność dorosłych form pasożyta w kale lub wymiocinach.
Wspomniana wcześniej eozynofilia może wskazać na glistnicę, pojawia się podwyższony poziom granulocytów kwasochłonnych w morfologii krwi z rozmazem. Stan taki towarzyszy chorobom pasożytniczym, jak również alergicznym, oraz niektórym schorzeniom autoimmunizacyjnym. Może wystąpić również podwyższone stężenie immunoglobulin (przeciwciał), przede wszystkim w klasie IgE. Glisty można także ujrzeć w badaniach obrazowych jamy brzusznej.
Objawy glistnicy u dzieci
Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym są szczególnie narażone na infekcje pasożytnicze. Nieprzestrzeganie zasad higieny i zachowania, takie jak geofagia czyli zjadanie gleby sprzyjają zakażeniu przez glistę ludzką. Długotrwała choroba może prowadzić u dzieci do niedoborów witamin i innych składników pokarmowych. W efekcie negatywnie wpływa na ich rozwój umysłowy i fizyczny. Istotna jest obserwacja malucha i w przypadku dostrzeżenia którychkolwiek niepokojących objawów oraz pilne udanie się do pediatry.
Objawy glisty ludzkiej u dziecka są podobne do tych występujących u dorosłych:
- nadpobudliwość,
- ból brzucha,
- wymioty i nudności,
- wzdęcia, zaparcia,
- biegunka,
- duszność,
- nieżyt oskrzeli, astma oskrzelowa,
- uporczywy ból gardła,
- obniżony apetyt, spadek masy ciała,
- problemy ze snem,
- pokrzywka i problemy skórne.
Leczenie glistnicy
Polega na podawaniu doustnych preparatów antypasożytniczych, wystarczy już pojedyncza dawka. Alternatywą jest stosowany również u kobiet w ciąży lub karmiących piersią pyrantel. Kontrolę przeprowadza się po upływie dwóch tygodni, polega ona na trzykrotnym badaniu rozmazu kału.
W glistnicy płucnej stosuje się czasem leczenie objawowe podając leki rozszerzające oskrzela lub glikokortykosteroidy, hamujące reakcję zapalną. Przy powikłaniach, takich jak niedrożność lub perforacja jelita, koniecznie jest leczenie chirurgiczne.
Ważnym jest, aby nie podejmować leczenia na własną rękę, każdorazowe podanie leku przeciwpasożytniczego (dostępne są preparaty na receptę oraz bez recepty) należy skonsultować ze specjalistą.
Profilaktyka glistnicy
W profilaktyce kluczowe jest dokładne mycie owoców i warzyw oraz mycie rąk po kontakcie z ziemią, oraz noszenie rękawic w trakcie pracy w ogrodzie. Najmłodszych należy uczulić, aby pamiętali o podstawowych zasadach higieny:
- mycie rąk przed posiłkiem,
- mycie rąk po powrocie do domu z dworu i po skorzystaniu z toalety,
- mycie produktów spożywczych przed spożyciem,
- pilnowanie aby dziecko nie wkładało do buzi przedmiotów, które mogły mieć kontakt z ziemią.
Validate your login