Diateza – co to jest i dlaczego ma znaczenie dla zdrowia?

Diateza to medyczne określenie na skłonność organizmu do reagowania w określony sposób na bodźce, co może prowadzić do częstszego występowania niektórych chorób. Nie jest to choroba sama w sobie, ale raczej predyspozycja, czyli podatność na zachorowanie – uwarunkowana genetycznie lub nabyta w ciągu życia.

Rodzaje diatezy

Wyróżniamy kilka podstawowych typów diatez. Każda z nich oznacza inną tendencję organizmu do problemów zdrowotnych:

1. Diateza krwotoczna
   Osoby z tą diatezą mają skłonność do nadmiernego krwawienia – np. z nosa, dziąseł, dłuższe miesiączki, łatwe powstawanie siniaków. Może być spowodowana problemami z krzepliwością krwi (np. hemofilią) lub działaniem leków.

2. Diateza alergiczna
   Występuje u osób, których układ odpornościowy zbyt mocno reaguje na alergeny, jak pyłki, kurz czy pokarmy. Może prowadzić do astmy, kataru siennego czy atopowego zapalenia skóry.

3. Diateza infekcyjna
   Dotyczy osób, które łatwo łapią infekcje – np. często chorują na przeziębienia, anginy czy zapalenia oskrzeli. Może być wynikiem osłabionej odporności lub innych chorób przewlekłych.

4. Diateza metaboliczna (np. moczanowa)
   Charakteryzuje się zaburzeniami przemiany materii. Na przykład, gdy organizm produkuje zbyt dużo kwasu moczowego, co może prowadzić do dny moczanowej albo kamicy nerkowej.

Przyczyny diatezy

Diateza może wynikać z różnych przyczyn:

• dziedziczność – jeśli ktoś w rodzinie miał podobne problemy zdrowotne,

• zaburzenia odporności – wrodzone lub nabyte,

• zaburzenia metaboliczne – np. cukrzyca, choroby nerek,

• czynniki środowiskowe – stres, zanieczyszczenia, niezdrowy styl życia,

• leki – niektóre preparaty mogą nasilać skłonności do krwawień czy infekcji.

Objawy i rozpoznanie

Objawy zależą od rodzaju diatezy. Mogą to być:

• częste krwawienia lub siniaki (krwotoczna),

• wysypki, kichanie, duszności (alergiczna),

• częste infekcje i gorączki (infekcyjna),

• bóle stawów, problemy z nerkami (metaboliczna).

Rozpoznanie polega na przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego oraz wykonaniu badań laboratoryjnych, takich jak morfologia krwi, badania krzepliwości, testy alergiczne czy badania moczu.

Leczenie i zapobieganie

Diatezy nie da się „wyleczyć” w tradycyjnym sensie, ale można kontrolować objawy i zapobiegać powikłaniom. Leczenie zależy od rodzaju diatezy i może obejmować:

• leki (np. przeciwalergiczne, poprawiające krzepliwość, wzmacniające odporność),

• odpowiednią dietę (np. niskopurynową przy dnie moczanowej),

• unikanie czynników wywołujących objawy (np. alergenów),

• wzmacnianie odporności (sen, ruch, zdrowa dieta),

• leczenie chorób towarzyszących.

Znaczenie kliniczne

Wiedza o obecności diatezy u pacjenta pomaga lekarzom wcześniej rozpoznać zagrożenia i dobrać odpowiednie leczenie. Dzięki temu można ograniczyć ryzyko poważniejszych problemów zdrowotnych w przyszłości.