D - dimery - czym są i co oznaczają w morfologii?
Tags
zakrzepica strzykawka pobranie morfologia krew dedimery dedimer badanie
D-dimery powstają, gdy skrzepy krwi rozkładają się w organizmie. Ich ocena jest najważniejsza w przypadku podejrzenia zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych, zatorowości płucnej lub innych problemów zakrzepowo-zatorowych. Jednak badania podkreślające D-dimery w literaturze medycznej mają pewne istotne ograniczenia - dlaczego? Jakie są kryteria dla D-dimerów? Jak interpretować wyniki badań? Co oznacza wysoki D-dimer?

D-dimery zostały po raz pierwszy opisane w latach 70. XX wieku, ale ich pomiar stał się dostępny do diagnostyki laboratoryjnej dopiero około dwie dekady później. Ale czym dokładnie jest D-dimer: nowym typem komórki krwi, białkiem zapalnym czy czymś innym? Aby dać wyobrażenie o tym, czym naprawdę jest D-dimer, skupmy się na chwilę na układzie krzepnięcia krwi człowieka. Najważniejszym z nich jest fibrynogen, który pod wpływem trombiny przekształca się w fibrynę, której zadaniem jest stworzenie swoistego rusztowania dla całej skrzepliny. Jednak po pewnym czasie skrzep pęka. Fibryna jest następnie rozkładana, tworząc różne produkty rozpadu – jednym z nich jest D-dimer. Dlatego w normalnych warunkach D-dimer nie powinien występować u zdrowych ludzi. Jeśli te białka są obecne, twoje ciało musiało utworzyć skrzep krwi, a następnie zacząć go rozkładać. Oznaczenie D-dimeru nie jest jednak badaniem rutynowym, np. wykonywanym u wszystkich hospitalizowanych pacjentów, np. morfologii krwi. Kiedy więc wykrywany jest D-dimer?

D-dimer: Wskazania do oznaczania poziomów D-dimerów

D-dimer mierzy się głównie u pacjentów z podejrzeniem choroby zakrzepowo-zatorowej.
Przykładem takiej choroby jest zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych. Zaburzenie można podejrzewać, gdy u pacjenta wystąpią następujące objawy, co jest wskazaniem do badania D-dimerów: ból kończyn dolnych (zwłaszcza przy naciskaniu kończyny),
spuchnięte kończyny,
zaczerwienienie kończyn dolnych,
zwiększone ciepło w kończynach dolnych (szczególnie, gdy obserwuje się je tylko w jednej z dwóch kończyn dolnych).
Innym problemem, który może wskazywać na oznaczenie D-dimerów, jest podejrzenie zatorowości płucnej.
Objawy, które mogą sugerować chorobę to:
nagła duszność z bólem w klatce piersiowej,
krwioplucie,
podwyższona temperatura ciała,
nagłe i poważne osłabienie.

D-dimery: testy i standardy

Badanie D-dimerów wykonuje się na próbce krwi pobranej od pacjenta. Standardy D-dimerów mogą się nieznacznie różnić między laboratoriami zazwyczaj jednak za wartość odpowiadającą normie przyjmuje się ich stężenie mniejsze niż 500 µg/l.
W tym miejscu należy podkreślić, że u osób starszych – zwłaszcza przy braku jakichkolwiek objawów – poziom D-dimerów jest nieco wyższy niż normalnie i zwykle nie ma powodów do niepokoju.

Podwyższone D-Dimery – co oznaczają?

Jak już wspomniano, głównie w przypadku różnych chorób zakrzepowo-zatorowych stwierdza się podwyższone stężenie D-dimeru we krwi. Jednak sam fakt, że poziom D-dimerów u pacjenta jest podwyższony, niekoniecznie oznacza, że ​​ma on zatorowość płucną lub zakrzepicę żył głębokich kończyn dolnych. Istnieje wiele innych możliwych przyczyn podwyższonego poziomu D-dimerów we krwi – zjawisko to można zaobserwować u pacjentów:
z rozsianym wykrzepianiem wewnątrznaczyniowym,
z różnymi rodzajami raka,
w ciąży,
mających chorobę wątroby,
różne procesy zapalne w organizmie,
mających chorobę serca,
po zabiegach operacyjnych.

D-dimer: dlaczego ten parametr jest uważany za wysoce niedoskonały?

Badanie D-dimerów charakteryzuje się ograniczoną swoistością – wynika to z faktu, że jak wspomniano powyżej, możliwych przyczyn podwyższonego stężenia D-dimerów we krwi jest stosunkowo dużo. Wymienia również niektóre czynniki, które mogą powodować fałszywie dodatni wynik testu D-dimeru - na przykład pacjenci z podwyższonym poziomem bilirubiny i podwyższonym poziomem trójglicerydów we krwi. Testy D-dimerów mogą wykazywać podwyższone poziomy, podczas gdy w rzeczywistości pacjent nie ma w ogóle akumulacji tych białek.
Ograniczona wartość diagnostyczna oznaczania D-dimerów wynika również z faktu, że w przypadku wyżej wymienionych chorób zakrzepowo-zatorowych nie można ich rozpoznać na podstawie samego oznaczenia stężeń tych białek. W tym celu potrzebne są dodatkowe testy (takie jak obrazowanie).
Aktualnie zastosowanie oznaczenia D-dimerów skupia się na wykluczaniu chorób zakrzepowo-zatorowych u osób, u których występuje małe ryzyko wystąpienia jednostek z tej grupy.