Chłoniak z komórek B i T

Chłoniaki to nowotwory wywodzące się z limfocytów, czyli komórek układu odpornościowego, które pomagają organizmowi zwalczać infekcje. W zależności od rodzaju komórki, z której wywodzi się nowotwór, wyróżniamy chłoniaki z komórek B i chłoniaki z komórek T. Choć oba typy należą do grupy tzw. chłoniaków nieziarniczych, różnią się przebiegiem, objawami i leczeniem.

 

Jak powstaje chłoniak?

W zdrowym organizmie limfocyty (B i T) dojrzewają w sposób kontrolowany i pełnią określone funkcje – rozpoznają i zwalczają patogeny.
W chłoniaku dochodzi do mutacji genetycznych, które powodują, że komórki zaczynają się dzielić w niekontrolowany sposób i gromadzić w węzłach chłonnych lub innych narządach (np. śledzionie, wątrobie, szpiku kostnym).

 

Rodzaje chłoniaków

 

Chłoniaki z komórek B

Stanowią około 85–90% wszystkich chłoniaków nieziarniczych.

 

Do najczęstszych należą:

  • Chłoniak rozlany z dużych komórek B (DLBCL) – agresywny, ale często wyleczalny,
  • Chłoniak grudkowy (FL) – przebiega wolniej, przewlekle,
  • Przewlekła białaczka limfocytowa / chłoniak z małych limfocytów (CLL/SLL),
  • Chłoniak Burkitta – bardzo szybko rosnący nowotwór,
  • Makroglobulinemia Waldenströma – rzadsza postać chłoniaka B-komórkowego.

 

 

Chłoniaki z komórek T

Są rzadsze i często trudniejsze w leczeniu.

 

Obejmują:

  • Chłoniaka anaplastycznego z dużych komórek (ALCL),
  • Chłoniaka z obwodowych komórek T (PTCL),
  • Chłoniaki skóry (np. ziarniniak grzybiasty, zespół Sézary’ego).

 

 

Objawy zależą od typu i zaawansowania choroby, ale do najczęstszych należą:

  • powiększenie węzłów chłonnych (szyja, pachy, pachwiny),
  • gorączka bez infekcji,
  • nocne poty,
  • utrata masy ciała,
  • uczucie zmęczenia i osłabienia,
  • świąd skóry (częsty w chłoniakach T-komórkowych).

W bardziej zaawansowanych przypadkach mogą pojawić się objawy związane z zajęciem narządów wewnętrznych – np. duszność, ból brzucha czy obrzęki.

 

 

Podstawą rozpoznania chłoniaka jest:

  • biopsja węzła chłonnego lub zajętego narządu – materiał badany jest histopatologicznie i immunohistochemicznie,
  • badania obrazowe (tomografia komputerowa, PET-CT),
  • badania krwi i szpiku kostnego,
  • badania molekularne i cytogenetyczne – pomagają określić typ chłoniaka i dobrać leczenie.

 

Terapia zależy od typu i stopnia zaawansowania nowotworu.
Najczęściej stosuje się:

  • chemioterapię (np. schemat CHOP),
  • immunoterapię (np. przeciwciała monoklonalne – rytuksymab),
  • radioterapię w wybranych przypadkach,
  • przeszczepienie szpiku kostnego – w chłoniakach opornych lub nawrotowych.

W ostatnich latach rozwijane są także nowoczesne terapie celowane i immunoterapia CAR-T, które dają nowe możliwości leczenia szczególnie trudnych postaci chłoniaka.

 

Rokowanie

Rokowanie zależy od rodzaju chłoniaka, jego agresywności i odpowiedzi na leczenie.
Wielu pacjentów z chłoniakiem B-komórkowym może zostać całkowicie wyleczonych, natomiast chłoniaki T-komórkowe częściej wymagają długotrwałego leczenia podtrzymującego.

Wczesne rozpoznanie i indywidualnie dobrana terapia znacząco poprawiają szanse na remisję choroby.

 

Chłoniaki z komórek B i T to zróżnicowana grupa nowotworów układu limfatycznego. Choć brzmią groźnie, w wielu przypadkach są dobrze reagujące na leczenie, a postęp w onkologii daje coraz większe szanse na całkowite wyleczenie lub długotrwałą remisję.

Regularne badania, czujność wobec niepokojących objawów i szybka diagnostyka to klucz do skutecznej terapii.