Chikungunya – egzotyczna choroba wirusowa, która może dać się we znaki

Chikungunya to choroba wirusowa przenoszona przez komary, która występuje głównie w krajach tropikalnych i subtropikalnych. Choć w większości przypadków nie jest groźna dla życia, potrafi znacznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie – głównie przez silne bóle stawów, które mogą utrzymywać się nawet miesiącami.

Chikungunya jest przenoszona przez ukąszenia zakażonych komarów, przede wszystkim z rodzaju Aedes aegypti i Aedes albopictus (ten drugi występuje już również w Europie). Komary te kłują głównie w ciągu dnia.

Nie ma możliwości zarażenia się od innego człowieka przez kontakt bezpośredni. Wyjątkiem są bardzo rzadkie przypadki zakażenia w czasie porodu.

Gdzie występuje chikungunya?

Początkowo była to choroba ograniczona do Afryki i Azji Południowej, ale od kilkunastu lat chikungunya rozprzestrzeniła się także na Karaiby oraz Amerykę Południową.

Pojedyncze ogniska wykrywano również w Europie, np. we Włoszech czy Francji, co wiąże się z obecnością komarów tygrysich (Aedes albopictus).

Pierwsze objawy pojawiają się zwykle 3–7 dni po ukłuciu komara i przypominają grypę. Należą do nich:

• wysoka gorączka (nawet do 40°C)
• silne bóle stawów (najczęściej dłoni, nadgarstków, kostek, stóp i kolan)
• bóle mięśni
• ból głowy
• zmęczenie
• czasami wysypka (czerwone plamy, grudki na tułowiu i kończynach)
• u części osób – obrzęk stawów

Bóle stawowe są najbardziej charakterystycznym objawem – bywają tak silne, że utrudniają wstawanie i poruszanie się. U większości osób ustępują w ciągu tygodni do kilku miesięcy, ale u ok. 10–20% mogą utrzymywać się dłużej (przewlekłe zapalenie stawów).

Czy chikungunya jest groźna?

Większość chorych zdrowieje całkowicie bez trwałych następstw. Bardzo rzadko dochodzi do powikłań takich jak zapalenie mózgu, zapalenie serca czy ciężkie krwotoki – głównie u osób starszych, z chorobami przewlekłymi oraz u noworodków.

Jak rozpoznaje się chikungunyę?

Rozpoznanie opiera się przede wszystkim na objawach klinicznych oraz historii pobytu w regionach, gdzie występuje choroba. Można wykonać testy laboratoryjne (np. wykrycie przeciwciał IgM i IgG przeciw wirusowi chikungunya lub PCR).

Nie ma swoistego leczenia ani szczepionki. Terapia jest wyłącznie objawowa i polega na:

• podawaniu leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych (paracetamol, NLPZ)
• odpoczynku
• odpowiednim nawadnianiu
• antybiotyki nie działają, ponieważ to infekcja wirusowa

Najlepszym sposobem zapobiegania chikungunyi jest unikanie ukąszeń komarów:

• używaj repelentów zawierających DEET, ikarydynę lub IR3535
• noś jasne, długie ubrania zasłaniające ręce i nogi
• śpij pod moskitierą
• eliminuj zbiorniki stojącej wody (miski, opony, doniczki) wokół domu – to miejsca rozrodu komarów

Chikungunya to choroba, która najczęściej przebiega łagodnie, ale potrafi być bardzo uciążliwa przez przewlekłe bóle stawów. Jeśli planujesz podróż do regionów tropikalnych, pamiętaj o skutecznej ochronie przed komarami. To pozwoli ustrzec się nie tylko chikungunyi, ale i innych chorób jak denga czy Zika.