Blaszka miażdżycowa

Blaszka miażdżycowa to zmiana patologiczna występująca w ścianie naczyń krwionośnych, będąca charakterystycznym objawem miażdżycy. Tworzy się wskutek gromadzenia lipidów (np. cholesterolu), komórek zapalnych, martwiczych i włóknistych w błonie wewnętrznej naczyń. Powstawanie blaszki miażdżycowej prowadzi do stopniowego zwężenia światła naczynia i upośledzenia przepływu krwi.

 

Główne cechy blaszki miażdżycowej:

  • Skład: Zawiera lipidy, komórki piankowate (makrofagi wypełnione tłuszczami), włókna kolagenowe, oraz osady wapnia w bardziej zaawansowanych stadiach.
  • Lokalizacja: Występuje głównie w tętnicach średniego i dużego kalibru, takich jak:
    • tętnice wieńcowe,
    • tętnice szyjne,
    • aorta,
    • tętnice kończyn dolnych.


Skutki:

  • Zwężenie światła naczynia i ograniczenie przepływu krwi.
  • Zwiększone ryzyko pęknięcia blaszki, co może prowadzić do:
    • zawału serca (w przypadku tętnic wieńcowych),
    • udaru mózgu (w przypadku tętnic szyjnych).


Mechanizm powstawania:

  • Uszkodzenie śródbłonka naczynia (np. przez nadciśnienie, toksyny, dym tytoniowy).
  • Przyleganie i migracja lipidów, głównie LDL (lipoprotein o niskiej gęstości), do uszkodzonego miejsca.
  • Aktywacja układu odpornościowego – makrofagi fagocytują lipidy, tworząc komórki piankowate.
  • Proliferacja mięśni gładkich i włóknienie.


Diagnostyka:

  • Badania obrazowe: USG Doppler, angiografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny.
  • Biochemiczne: Pomiar cholesterolu (LDL, HDL) i triglicerydów.


Profilaktyka i leczenie:


Styl życia:

  • Zdrowa dieta (np. śródziemnomorska, ograniczenie tłuszczów trans i nasyconych).
  • Regularna aktywność fizyczna.
  • Unikanie palenia tytoniu.


Farmakoterapia:

  • Statyny (obniżające poziom cholesterolu).
  • Leki przeciwpłytkowe (np. aspiryna).


Interwencje medyczne:

  • Angioplastyka z wstawieniem stentu.
  • Operacje bypassów w przypadku ciężkich zwężeń.