Aspergiloza
Aspergiloza to grupa chorób infekcyjnych wywoływanych przez grzyby pleśniowe z rodzaju Aspergillus. Grzyby te występują powszechnie w środowisku, głównie w glebie, gnijących roślinach i powietrzu. Zakażenie zwykle dotyka osoby z osłabionym układem odpornościowym, ale w sprzyjających warunkach może także wystąpić u zdrowych ludzi.


Aspergiloza przybiera różne formy, w zależności od miejsca infekcji i stanu odporności pacjenta:
  1. Aspergiloza płucna

      - Występuje najczęściej. Objawia się przewlekłym kaszlem, dusznością i krwiopluciem.

      - Może prowadzić do powstania tzw. grzybniaka (kul grzybiczych) w płucach.
   
     2. Aspergiloza alergiczna
     - Dotyka osób uczulonych na zarodniki Aspergillus.
     - Objawy przypominają astmę, z nawracającym kaszlem, dusznością i świszczącym oddechem.
 
     3. Aspergiloza inwazyjna
     - Najpoważniejsza forma, występująca u osób z upośledzoną odpornością (np. chorych na białaczkę, po przeszczepach lub leczonych immunosupresyjnie).
     - Grzyb rozprzestrzenia się poza płuca, atakując mózg, nerki czy wątrobę. Może prowadzić do sepsy.


Czynniki ryzyka
  1. Osłabiony układ odpornościowy (np. w przebiegu AIDS, chorób nowotworowych, po przeszczepach).
  2. Choroby płuc, takie jak gruźlica lub przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP).
  3. Praca w warunkach narażenia na dużą ilość kurzu i zarodników pleśni (np. w rolnictwie).


Objawy różnią się w zależności od typu aspergilozy, ale mogą obejmować:
  1. Kaszel (czasem z krwią).
  2. Gorączkę i dreszcze.
  3. Uczucie zmęczenia i osłabienia.
  4. Bóle klatki piersiowej.
  5. Objawy neurologiczne w przypadku zajęcia mózgu.
Rozpoznanie aspergilozy opiera się na badaniach klinicznych i laboratoryjnych:
  1. Badania obrazowe: RTG i tomografia komputerowa klatki piersiowej.
  2. Badania mikrobiologiczne: Hodowla grzybów z plwociny lub innych próbek.
  3. Testy serologiczne: Wykrywanie przeciwciał lub antygenów grzyba w surowicy.
  4. Leki przeciwgrzybicze: Głównym środkiem terapii są azole, takie jak worikonazol i itrakonazol. W ciężkich przypadkach stosuje się amfoterycynę B.
  5. Interwencje chirurgiczne: Usunięcie grzybniaka w przypadku oporności na leczenie farmakologiczne.
  6. Unikanie ekspozycji: Osoby z grupy ryzyka powinny unikać miejsc o wysokim stężeniu zarodników (np. remontów, ogrodów).


Zapobieganie
  1. Ograniczanie kontaktu z potencjalnymi źródłami zarodników pleśni.
  2. Noszenie masek ochronnych w środowisku zagrożonym.
  3. Monitorowanie pacjentów immunosupresyjnych pod kątem wczesnych objawów infekcji.


Aspergiloza to choroba, która może mieć poważne skutki dla zdrowia, szczególnie w grupach ryzyka. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mają kluczowe znaczenie dla poprawy rokowań. Edukacja na temat czynników ryzyka oraz stosowanie środków zapobiegawczych mogą pomóc w ograniczeniu liczby zakażeń.