Apendicitis: Przyczyny, Objawy i Leczenie Zapalenia Wyrostka Robaczkowego
Apendicitis, czyli zapalenie wyrostka robaczkowego, to jedno z najczęstszych ostrych schorzeń chirurgicznych jamy brzusznej. Wyrostek robaczkowy jest małym, rurkowatym narządem o długości około 5-10 cm, który odchodzi od kątnicy – początkowego odcinka jelita grubego. Choć przez wiele lat uważano, że wyrostek robaczkowy nie pełni istotnej funkcji, współczesne badania sugerują, że może odgrywać rolę w układzie odpornościowym. Mimo to, jego zapalenie wymaga natychmiastowej interwencji medycznej, aby uniknąć poważnych komplikacji, takich jak pęknięcie wyrostka i zapalenie otrzewnej.



Zapalenie wyrostka robaczkowego najczęściej spowodowane jest zablokowaniem jego światła. Przyczyną tego zablokowania mogą być różne czynniki, takie jak:
  1. Zatkanie przez kał: Najczęstsza przyczyna apendicitis to nagromadzenie się twardego kału, który blokuje wyrostek.
  2. Infekcje: Infekcje wirusowe, bakteryjne lub pasożytnicze w przewodzie pokarmowym mogą prowadzić do obrzęku i stanu zapalnego wyrostka robaczkowego.
  3. Obce ciała: Niekiedy zapalenie może być spowodowane przez obce ciała, takie jak nasiona owoców lub pasożyty.
  4. Nadmierne namnażanie się bakterii: Przerost flory bakteryjnej w jelitach również może prowadzić do zapalenia wyrostka.
  5. Kiedy światło wyrostka zostaje zablokowane, bakterie w jego wnętrzu zaczynają się intensywnie rozmnażać, powodując obrzęk, zapalenie i ból.


Objawy zapalenia wyrostka robaczkowego mogą rozwijać się stopniowo, jednak w większości przypadków postępują szybko i stają się naglące. Oto najczęstsze symptomy:
  1. Ból brzucha: Początkowo ból może być zlokalizowany wokół pępka, ale z czasem przenosi się w prawy dolny kwadrant brzucha. Ból staje się ostry, nasilający się przy ruchu, kaszlu czy dotyku.
  2. Nudności i wymioty: Wiele osób z zapaleniem wyrostka robaczkowego doświadcza nudności i wymiotów, które mogą pojawić się niedługo po wystąpieniu bólu brzucha.
  3. Gorączka: Stan zapalny wyrostka robaczkowego często powoduje umiarkowaną gorączkę.
  4. Utrata apetytu: Pacjenci często odczuwają brak apetytu, co jest jednym z wczesnych objawów zapalenia wyrostka robaczkowego.
  5. Biegunka lub zaparcia: Rzadziej, pacjenci mogą doświadczać zaburzeń rytmu wypróżnień.
  6. Jeśli wyrostek pęknie, ból może się chwilowo złagodzić, ale później staje się znacznie intensywniejszy, co jest związane z rozwojem zapalenia otrzewnej – groźnego powikłania, które wymaga natychmiastowego leczenia.


Diagnoza apendicitis może być wyzwaniem, ponieważ objawy mogą przypominać inne schorzenia jamy brzusznej, takie jak infekcje dróg moczowych, choroby zapalne jelit, czy nawet ciąża pozamaciczna. W celu dokładnej diagnostyki lekarze stosują różne metody:
  1. Wywiad lekarski i badanie fizykalne: Lekarz oceni objawy pacjenta, a także przeprowadzi badanie palpacyjne brzucha, aby wykryć wrażliwość i napięcie w okolicy wyrostka robaczkowego.
  2. Badania krwi: Wzrost liczby białych krwinek (leukocytów) może wskazywać na stan zapalny.
  3. Badania obrazowe: USG brzucha oraz tomografia komputerowa (CT) są najczęściej stosowanymi badaniami obrazowymi w diagnostyce zapalenia wyrostka robaczkowego. CT jest szczególnie dokładne w wykrywaniu stanu zapalnego i perforacji wyrostka.
  4. Badanie moczu: Ma na celu wykluczenie infekcji dróg moczowych lub kamicy nerkowej, które mogą dawać podobne objawy.


Standardowym leczeniem zapalenia wyrostka robaczkowego jest chirurgiczne usunięcie wyrostka – zabieg nazywany appendektomią. Usunięcie wyrostka robaczkowego jest konieczne, aby zapobiec jego pęknięciu i powikłaniom.
  1. Appendektomia laparoskopowa: Jest to minimalnie inwazyjna procedura, podczas której chirurg wykonuje kilka małych nacięć i za pomocą specjalnych narzędzi usuwa wyrostek. Metoda ta charakteryzuje się krótszym czasem rekonwalescencji i mniejszą ilością powikłań.
  2. Appendektomia klasyczna (otwarta): W przypadku bardziej skomplikowanych przypadków, takich jak pęknięty wyrostek robaczkowy, może być konieczne wykonanie klasycznego nacięcia w jamie brzusznej, aby usunąć wyrostek oraz oczyścić wnętrze jamy brzusznej z treści zakaźnej.
Po operacji pacjent otrzymuje antybiotyki, aby zapobiec infekcjom. W większości przypadków, po usunięciu wyrostka, pacjenci szybko wracają do zdrowia i mogą opuścić szpital w ciągu kilku dni.



Powikłania zapalenia wyrostka robaczkowego
Chociaż appendektomia jest zazwyczaj skuteczna, zapalenie wyrostka robaczkowego może prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie zostanie szybko leczone:
  1. Perforacja wyrostka: Nieleczone zapalenie wyrostka robaczkowego może prowadzić do jego pęknięcia, co skutkuje rozlaniem się treści jelitowej do jamy brzusznej i powstaniem zapalenia otrzewnej.
  2. Ropień: W niektórych przypadkach, wokół perforowanego wyrostka może utworzyć się ropień, który wymaga drenażu przed operacją.
  3. Zapalenie otrzewnej: To poważne zakażenie wewnętrznej błony wyściełającej jamę brzuszną, które może prowadzić do sepsy – zagrażającego życiu stanu ogólnoustrojowego zakażenia.



Apendicitis, czyli zapalenie wyrostka robaczkowego, to nagła choroba, która wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej. Chociaż objawy mogą być początkowo subtelne, nagły i silny ból brzucha jest kluczowym znakiem ostrzegawczym. Wczesna diagnoza i leczenie są niezbędne, aby uniknąć groźnych powikłań, takich jak perforacja wyrostka i zapalenie otrzewnej.
Jeśli doświadczasz silnego, nieustępującego bólu brzucha, zwłaszcza w prawej dolnej części, skontaktuj się z lekarzem. Wczesne działanie może uratować życie i zapobiec poważnym komplikacjom zdrowotnym.