sterylizacja_szpital_medycyna_sterylizatornia_admed

Istnieją dwa modele korzystania z dostępu do materiałów jałowych – korzystanie z outsourcingu, czyli sterylizatorni zewnętrznej, bądź też posiadanie własnej sterylizatorni na terenie swojej jednostki. Forma wybranego modelu zależy od decyzji osób zarządzających. Większość placówek służby zdrowia korzysta ze swoich wewnętrznych sterylizatorni. Powodem są niższe koszty, krótki termin realizacji we własnym zakresie i brak trudności z transportem materiałów. Zdarza się, że zły wybór podwykonawcy powoduje przerwanie ciągłości pracy szpitala. Co ciekawe, nawet w przypadku gdy szpital korzysta z jednostki zewnętrznej, to przepisy nakładają na szpital obowiązek wybudowania węzła do dystrybucji materiałów przekazywanych do sterylizacji. Często utworzenie takiego ciągu pomieszczeń kosztuje niewiele mniej od utworzenia wewnętrznej sterylizatorni. 

Jak zaprojektowac sterylizatornię?

Prawidłowo zaprojektowany i wdrożony system zarządzania obiegiem materiałów sterylnych sprawia że wewnętrzna sterylizatornia jest jedną z najszybciej amortyzujących się inwestycji w wyposażenie w szpitalu. Pierwszy etap planowania rozpoczyna się od projektu i budowy. Podstawowym aktem prawnym, który reguluje wymagania, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia oraz urządzenia zakładu opieki zdrowotnej, jest RMZ z 2 lutego 2011 roku.

Podział sterylizatorni powinien wyglądać następująco: strefa brudna, czysta oraz sterylna. W strefie brudnej odbywa się przyjmowanie, sortowanie, mycie, dezynfekcja narzędzi chirurgicznych, aparatury medycznej, wózków i innych elementów transportowych. W strefie drugiej, czystej, sprawdza się wydezynfekowane narzędzia, składa się bieliznę operacyjną oraz pakietuje się zestawy operacyjne i zabiegowe, przechowuje się fabrycznie nowe narzędzia. Jest tu także tworzona oraz archiwizowana cała dokumentacja dotycząca procesów sterylizacji. Materiały przeznaczone do sterylizacji są w tym miejscu etykietowane przy pomocy specjalnych urządzeń.

Ostatnia, trzecia strefa – sterylna – to pomieszczenie, w którym materiały wysterylizowane zostają rozładowywane ze sterylizatorów i zostają rozdystrybuowane na oddziały jednostki bądź poza nią. Pomiędzy strefami brudną a czystą, szpital musi zainstalować myjnie – dezynfektory w ilości niezbędnej dla danego szpitala. Z kolei pomiędzy strefami czystą a sterylną konieczne jest umieszczenie co najmniej dwóch sterylizatorów parowych.  

Szacuje się, że opisane powyżej 3-strefowe centralne sterylizatornie posiada tylko ok. 200 szpitali, co stanowi 25% wszystkich szpitali w Polsce. Głównym powodem trudności w stworzeniu sterylizator ni na europejskim poziomie w istniejących szpitalach są problemy z dostosowaniem budynków do przepisów prawnych. Czasem bywa to wręcz niemożliwe. Natomiast większość nowopowstających obiektów jest bardzo dobrze przystosowana do wymagań prawnych w tym zakresie.

Dobór właściwego sprzętu do sterylizatorni

Po planowaniu przychodzi kolej na dobór sprzętu. Podstawowymi sprzętami są tu sterylizatory parowe. Od jakiegoś czasu obok nich, montowane są urządzenia do sterylizacji metodami niskotemperaturowymi (plazma nadtlenku wodoru). Usprawniają one cały proces ponieważ pozwalają na szybkie ponowne użycie sterylizowanych instrumentów.

W centralnych sterylizatorniach coraz bardziej powszechne staje się wykorzystywanie informatycznego systemu zarządzania obiegiem materiałów sterylnych. Jest to zaawansowane oprogramowanie komputerowe, które pozwala kontrolować cały proces sterylizacji począwszy od przyjęcia produktów do sterylizacji aż do wydania go na oddziały. Wykorzystuje się tutaj elektroniczne chipy, kody kreskowe oraz skanery służące do ich odczytywania. Dzięki temu możliwość pojawienia się błędów w dokumentacji jest maksymalnie ograniczana. System informatyczny pozwala także na przypisanie poszczególnych zadań konkretnym osobom oraz na przypisanie kosztu wygenerowanego przez poszczególne działania. Stanowi także ogromną pomoc w trakcie przeprowadzania inwentaryzacji.