Zespół Boerhaavego

Zespół Boerhaavego to rzadkie, ale bardzo poważne schorzenie polegające na spontanicznym pęknięciu  przełyku. Dochodzi do niego zwykle na skutek gwałtownego wzrostu ciśnienia w przełyku podczas intensywnych wymiotów. Pęknięcie prowadzi do przedostania się treści żołądkowej do śródpiersia, co powoduje ciężkie zapalenie i może zagrażać życiu.

Przyczyny

• gwałtowne wymioty po nadmiernym spożyciu alkoholu lub jedzenia (najczęstsza przyczyna),
• silny kaszel, napady śmiechu lub uraz,
• wzrost ciśnienia w przełyku przy zamkniętym głośni,
• rzadziej – endoskopie, urazy lub zabiegi chirurgiczne.

Objawy

• nagły, silny ból w klatce piersiowej promieniujący do pleców,
• trudności w połykaniu i oddychaniu,
• gorączka, osłabienie, przyspieszony oddech i tętno,
• wymioty z domieszką krwi,
• objaw Macklera: triada – silne wymioty, ból w klatce piersiowej i rozedma podskórna (trzeszczenie pod skórą szyi i klatki piersiowej).

Diagnostyka

• RTG klatki piersiowej – może wykazać obecność powietrza w śródpiersiu lub jamie opłucnej,
• tomografia komputerowa (CT) – najdokładniejsza metoda, pokazuje miejsce pęknięcia,
• kontrastowa gastrografia – ujawnia przeciek treści przez ścianę przełyku,
• badania krwi: leukocytoza, stan zapalny, objawy sepsy.

Leczenie

• natychmiastowa hospitalizacja – to stan nagły,
• leczenie chirurgiczne (zszycie przełyku, drenaż śródpiersia),
• antybiotyki o szerokim spektrum, płynoterapia, żywienie pozajelitowe,
• w niektórych przypadkach – leczenie endoskopowe (stenty przełykowe).

Rokowania

• rokowanie zależy od szybkości rozpoznania i leczenia – najlepsze w ciągu 12–24 godzin od perforacji,
• nieleczony zespół Boerhaavego może prowadzić do sepsy i zgonu,
• wczesna interwencja zwiększa szanse przeżycia do ponad 80%.

Pozostałe informacje

• choroba opisana po raz pierwszy w 1724 roku przez holenderskiego lekarza Hermanna Boerhaave’a,
• częściej występuje u mężczyzn w średnim wieku,
• często mylony z zawałem serca lub odmy opłucnowej ze względu na podobne objawy bólowe.